Czym jest literatura tendencyjna?
Literatura niejedno ma imię! Książki – romanse opowiadające o miłości, która zwykle musi pokonywać różnego rodzaju przeszkody, literatura górska, powieści kryminalne – to tylko niektóre z czytelniczych propozycji. W tym artykule spróbujemy wyjaśnić Ci co to jest literatura tendencyjna, podpowiemy jakie są jej cechy i podamy przykłady utworów należących do tej kategorii.
Co to jest literatura tendencyjna?
Definicja literatury tendencyjnej jest bardzo prosta – tym terminem określa się te utwory, które autor pisał w celach dydaktycznych. Wyjaśniając najprościej: literatura tendencyjna miała za zadanie propagować konkretne wartości, zachowania itp. Innymi słowy, treści o charakterze tendencyjnym miały z góry określoną tezę, nie pozwalając czytelnikowi na swobodną interpretację. Ten rodzaj literatury szczególną popularnością cieszył się w okresie polskiego pozytywizmu, który charakteryzowała „praca u podstaw”, czyli edukacja najbiedniejszych warstw społeczeństwa. Dla pozytywizmu typowa była także pochwała pracy fizycznej i krytyka warstw uprzywilejowanych, żyjących z pracy innych osób. Dla pozytywizmu literatura miała być przede wszystkim użytkowa.
Cechy literatury tendencyjnej
Wskazując cechy literatury tendencyjnej łatwo zauważyć, że utwory pisane pod „tezę” jasno wskazywały, jakie zachowania są pochwalane, a które zasługują na naganne. Bohaterowie zazwyczaj byli czarno – biali. Jeżeli reprezentowali wartości bliskie autorowi, nadawano im cechy, dzięki którym czytelnik mógł z nimi sympatyzować. Postacie negatywne były jednoznacznie złe lub po prostu irytujące, dlatego odbiorca nie mógł z nimi sympatyzować. Bardzo często bohaterowie powieści tendencyjnych byli schematyczni, a podstawowym celem formowania takich postaci było wzbudzenie w odbiorcy konkretnych refleksji i ukształtowanie pożądanych postaw i poglądów.
Literatura tendencyjna: przykłady
Jako przykład powieści tendencyjnej może posłużyć chociażby „Nad Niemnem”, czyli powieść Elizy Orzeszkowej, jeden z najważniejszych utworów polskiego pozytywizmu. Orzeszkowa wprowadza wyraźne rozgraniczenie na postacie jednoznacznie pozytywne i negatywne, w łaskawym świetle przedstawiając Bohatyrowiczów, którzy uczciwie pracują na roli i kultywują tradycję. Związek Justyny z Janem Bohatyrowiczem jest natomiast pochwałą przełamywania barier społecznych. Do powieści tendencyjnych zalicza się również „Martę” Elizy Orzeszkowej, ale warto podkreślić, że tendencyjność była wykorzystywana także w innych formach literackich, na przykład, nowelach czy opowiadaniach.
Również warte przeczytania
Sprzedaj książki
Wypłaciliśmy już 29 458 743 zł za sprzedane książki w Skupszop.pl
Polecamy sprawdzić
-
-81%
7.54 zł
dobry
-
6.24 zł
jak nowa
-
7.54 zł
dobry
-
4.41 zł
widoczne ślady używania
Taniej o 32.45 zł 39.99 zł
-
Korzystaj wygodnie z naszej aplikacji
Powiązane wpisy
14 czerwca 2021
7 września 2020
11 października 2019
26 kwietnia 2022
12 października 2021
27 kwietnia 2022
Komentarze
Brak komentarzy...
Dodaj komentarz
Zaloguj się na swoje konto, aby mieć możliwość komentowania. Przejdź do strony logowania.