Eliza Orzeszkowa - sylwetka autora

Data i miejsce urodzenia:

18 Maja 1910 w Milkowszczyzna

Data i miejsce zgonu:

18 Maja 1910 w Grodno

Kraj pochodzenia:

Polska

Język:

polski

Gatunek literacki:

literatura obyczajowa, literatura piękna polska, pamiętniki, dzienniki, listy, literatura dla młodzieży, biografie i autobiografie, dramat, dla młodzieży, historia polski, literatura dla dzieci

Ważne dzieła:

1863, Nad Niemnem, Gloria Victis, Dwa bieguny, Opowiadania. Eliza Orzeszkowa

Nagrody:

Nominacja do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury

Eliza Orzeszkowa urodziła się w inteligenckiej rodzinie, na terenie Białorusi. Naukę na pensji podjęła w Warszawie. Do grona bliskich przyjaciół pisarki należała Maria Konopnicka – jedna z najważniejszych postaci polskiej literatury. Orzeszkowa aktywnie uczestniczyła w życiu politycznym Polski. Pierwszy mąż pisarki, w związku z tym, że w jego majątku przebywał Romuald Traugutt został wywieziony na Sybir. Drugim mężem Orzeszkowej został Stanisław Nahorski.

Twórczość Elizy Orzeszkowej odzwierciedla duch pozytywizmu, czyli epoki, w której ogromny nacisk kładziono między innymi na równouprawnienie kobiet oraz pracę u podstaw, oznaczającą powszechną edukację ubogich członków społeczeństwa. Dzieła Elizy Orzeszkowej na stałe zapisały się w kanonie rodzimej literatury – pisarka podejmowała różną tematykę, zdecydowanie skłaniając czytelnika do refleksji. Do najpopularniejszych książek Elizy Orzeszkowej należy „Nad Niemnem” – opowieść o życiu zgodnym z naturą oraz dwóch grupach społecznych, które łączy wspólna przeszłość. Autorka jednoznacznie ocenia pozytywnie Bohatyrowiczów oraz ich ciężką pracę, w kontrze do niektórych książkowych postaci ze świata szlacheckiego. „Nad Niemnem” zostało dwukrotnie przeniesione na srebrny ekran.

Najsłynniejsze utwory Elizy Orzeszkowej to również takie powieści, jak: „Marta”, „Cham” czy „Pamiętnik Wacławy”. Poza tym, na uwagę zasługują również nowele Elizy Orzeszkowej, zwłaszcza: „Dobra pani”, nowela opowiadająca o zamożnej kobiecie, która zdecydowała się przyjąć pod swój dach sierotę – dziewczynkę. Z biegiem lat kobieta jednak przestaje interesować się swoją podopieczną, dlatego dziewczyna musi zamieszkać z ubogą rodziną, z czym trudno jest jej sobie poradzić. Chcąc lepiej poznać kategorię, jaką jest literatura piękna polska, książki autorki stanowią edukacyjny element obowiązkowy.

Pisarka nie bała się podejmować ważnych społecznie tematów. W jej książkach sprawnie poruszane są kwestie moralne i socjologiczne oraz tematy narodowościowe. Co ciekawe, w 1904 roku Eliza Orzeszkowa była nominowana do Literackiej Nagrody Nobla, którą ostatecznie zdobył inny polski pisarz – Henryk Sienkiewicz.