21 kwietnia 2022

Literatura iberoamerykańska. Co to jest i jakie książki z tego kręgu literackiego warto przeczytać?

4 min

Literatura to żywy twór, na który wpływ mają zjawiska społeczno – polityczne, dlatego warto pamiętać, że literatura konkretnych rejonów świata ma własną historię i często wyróżnia się zupełnie innymi cechami charakterystycznymi niż twórczość pisarzy pochodzących z innych zakątków globu. Dzisiaj zajmiemy się literaturą iberoamerykańską. Wyjaśnimy, jakie dzieła literackie są włączane do tej grupy oraz których autorów iberoamerykańskich zdecydowanie warto bliżej poznać.

Literatura iberoamerykańska: historia

Do literatury iberoamerykańskiej zalicza się utwory tworzone w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej, czyli Ameryce Łacińskiej. Warunkiem koniecznym jest, żeby dzieła były pisane po hiszpańsku lub portugalsku. Historia literatury iberoamerykańskiej jest nierozerwalnie związana z losami Ameryki Łacińskiej. W literaturze, w zależności od konkretnego regionu Ameryki Łacińskiej, widać więc zainteresowanie tematyką kolonialną, późniejszymi przemianami polityczno – gospodarczymi czasów postkolonialnych czy kwestiami związanymi z ustrojem komunistycznym i socjalistycznym.

Zobacz także: Czym jest powieść marynistyczna? Podpowiadamy!

Poezja i proza iberoamerykańska stała się bardzo popularna w Europie po II wojnie światowej. Jednocześnie, warto zaznaczyć, że na rozwój hiszpańsko- i portugalskojęzycznej literatury Ameryki Łacińskiej ogromny wpływ miała kultura ludowa lokalnych społeczności. Na przestrzeni okresu kolonialnego w dziełach literackich Ameryki Łacińskiej można było zauważyć wpływy prądów literackich popularnych w Europie. Wiek XX to przede wszystkim rosnące zainteresowanie modernizmem i twórczością awangardową, a późniejszym okresie także realizmem magicznym, czyli specyficznym połączeniem realizmu z fantastyką.

Literatura iberoamerykańska: cechy

Trudno wskazać jednoznaczne cechy literatury iberoamerykańskiej. Dlaczego? Przede wszystkim z uwagi na różnorodność kulturową Ameryki Łacińskiej. Ten rejon świata nie jest jednolitym tworem społeczno – politycznym, dlatego również twórczość literacka różni się, w zależności od tego, jakiego kraju literaturę się analizuje. Niemniej jednak wśród kluczowych wyróżników literatury iberoamerykańskiej warto wymienić chociażby zainteresowanie surrealizmem w pierwszej połowie XX wieku, poruszanie szerokiej tematyki społecznej i obyczajowej czy wspomniany wcześniej realizm magiczny, który jest zresztą jedną z najważniejszych cech charakterystycznych literatury Ameryki Łacińskiej.

Zobacz także: Co to jest literatura sowizdrzalska?

Literatura iberoamerykańska: pisarze

Dawna i współczesna literatura iberoamerykańska ma wiele do zaproponowania najbardziej wymagającym czytelnikom. Jakie nazwiska zdecydowanie zasługują na bliższe poznanie?

Paulo Coelho. Tego pisarza nie trzeba chyba nikomu przedstawiać, prawda? Jego książki cieszą się ogromną popularnością na świecie, również w Polsce. Do najbardziej znanych dzieł autora należą takie tytuły, jak: „Alchemik”, „Weronika postanawia umrzeć” oraz powieść „Na brzegu rzeki Piedry usiadłam i płakałam”.
Pablo Neruda. Poeta pochodzący z Chile. Laureat Literackiej Nagrody Nobla.
Gabriel García Márquez. Pochodzący z Kolumbii pisarz, zdobywca Literackiej Nagrody Nobla, jeden z najważniejszych współczesnych prozaików. Chcąc bliżej zapoznać się z jego twórczością należy sięgnąć przede wszystkim po „Sto lat samotności”, „Kronikę zapowiedzianej śmierci” czy „Miłość w czasach zarazy”.
Carlos Macías. Meksykański pisarz, autor powieści „Terra Nostra”, zdobywca nagrody Cervantesa.
Mario Vargas Llosa. Peruwiański pisarz, uhonorowany nagrodą Nobla. Do najbardziej znanych dzieł autora należą powieści „Miasto i psy”, „Rozmowa w „Katedrze”, „Ciotka Julia i skryba”.

Zobacz także: Co warto wiedzieć o literaturze feministycznej?

Chcąc lepiej poznać nowości literatury iberoamerykańskiej, warto sięgnąć po książki Isabel Allende oraz Pedro Lembela. Poza wcześniej wymienionymi tytułami, w literaturze iberoamerykańskiej, na szczególne zainteresowanie zasługuje powieść Ernesto Sabato „Abbadon – anioł zagłady”, idealna propozycja dla czytelników, którzy chcą lepiej poznać postać autora. Ponadto, czytelnicy, którzy szukają ciekawych i wciągających powieści iberoamerykańskich powinni sięgnąć po książkę Miguela Asturiasa – gwatemalskiego pisarza – „Bolesny piątek”. Warto zwrócić uwagę również na inne powieści w dorobku pisarza, który zresztą został uhonorowany nagrodą Nobla.