Literatura brytyjska: to nie tylko Szekspir!

Historia literatury brytyjskiej

Historia literatury angielskiej, szkockiej oraz walijskiej, podobnie jak klasyki literatury skandynawskiej, jest nierozerwalnie związana z przemianami społeczno – politycznymi. W okresie średniowiecza, obok utworów poświęconych tematyce religijnej, dużą popularnością cieszyły się eposy dworsko – rycerskie. Na szczególną uwagę zasługują legendy arturiańskie, czyli legendy związane z królem Arturem oraz rycerzami Okrągłego Stołu i legenda Tristana i Izoldy. Średniowieczna literatura angielska, walijska czy szkocka cechowała się także rozwojem poezji. W literaturze renesansu, podobnie jak w całej Europie, szczególne zainteresowanie zaczął wzbudzać kierunek, którym jest humanizm. 

W tym okresie bardzo dużą popularnością cieszyły się takie formy literackie jak sonet oraz dramat. To właśnie renesans przyniósł ogromny rozkwit działalności teatralnej, a mistrzem sztuk teatralnych stał się jeden z najważniejszych twórców literatury angielskiej – William Szekspir. W epoce baroku bardzo duży nacisk kładziono natomiast na formę literacką – oryginalny język i nagromadzenie różnych środków stylistycznych, mających na celu zaskoczenie i przykucie uwagi odbiorcy. Koniec XIX wieku oznaczał w literaturze popularność nurtu realistycznego, z kolei w okresie dwudziestolecia międzywojennego w literaturze wyraźnie widać było wpływy modernizmu. 

Literatura angielska

Analizując klasykę literatury angielskiej nie sposób nie wspomnieć o takich nazwiskach jak: Thomas More, autor „Utopii”, w której przedstawił wizję perfekcyjnej struktury państwowo – społecznej. Tematyka utopii była zresztą bardzo popularna w okresie renesansu. Do klasyków literatury angielskiej zalicza się również Daniela Defoe, Williama Blake’a, Georga Byrona, Jane Austen, Charlesa Dickensa, siostry Brontë, Oscara Wilde’a, Arthura Conana Doyle’a, Jamesa Joyca oraz Virginię Woolf. To właśnie ci autorzy mają na swoim koncie bestsellery literatury angielskiej, które do dzisiaj cieszą się dużym zainteresowaniem czytelników. Analizując współczesną literaturę angielską warto zwrócić uwagę na książki autorstwa Georga Orwella i Agathy Christie. 

Literatura walijska

Historia literatury walijskiej nierozerwalnie jest związana z przemianami społeczno – politycznymi. W momencie, w którym Walia weszła pod panowanie Anglii, rozpoczął się proces redukcji języka walijskiego na korzyść angielskiego, co było widoczne również w literaturze tego okresu. Dopiero XIX wiek przyniósł ponowny wzrost zainteresowania literaturą w języku walijskim. W czasach współczesnych wielu walijskich twórców literackich decyduje się na tworzenie w języku angielskim. Chcąc bliżej zapoznać się z twórczością walijską warto sięgnąć po książki Dylana Thomasa, Fflur Dafydd czy Jan Morris. 

Literatura szkocka

Literatura szkocka, to obok klasycznej literatury angielskiej, szkockiej oraz północnoirlandzkiej, jeden z elementów literatury brytyjskiej – twórcy szkoccy mieli i nadal mają ogromny wpływ na jej obraz. Planując bliższe przyjrzenie się literaturze Szkocji, dobrze jest zwrócić uwagę, między innymi, na książki Margot Bennett, które powinny przypaść do gustu wszystkim wielbicielom kryminałów, Denise Miny, Gill Paul czy Irvine Welsh.

Klasyka brytyjskiej literatury

Klasyka literatury brytyjskiej miała ogromny wpływ na światową kulturę. Jaki jest kanon literatury brytyjskiej i po jakie książki zdecydowanie warto sięgnąć, jeśli chce się ją bliżej poznać?

• „Przypadki Robinsona Cruzoe” – William Defoe
• „Giaur”, „Korsarz”, „Mazepa” – George Byron
• „Rozważna i romantyczna”, „Duma i uprzedzenie”, „Mansfield Part” – Jane Austen
• „Dziwne losy Jane Eyre” – Charlotte Brontë 
• „Wichrowe Wzgórza” – Emily Brontë 
• „Sen nocy letniej”, „Romeo i Julia”, „Makbet”, „Otello”, „Hamlet”, „Król Lear” – William Szekspir
• „Pamiętnik przetrwania” – Doris Lessing
• „Władca much” – William Golding
• „Pani Dalloway” – Virginia Woolf
• „Władca Pierścieni”, Hobbit, czyli tam i z powrotem”, „Silmarillion” – J. R. R. Tolkien
• Cykl o Sherlocku Holmesie – Arthur Conan Doyle

Arcydzieła literatury angielskiej, szkockiej, walijskiej i północnoirlandzkiej absolutnie zasługują na bliższe poznanie. To właśnie te utwory literackie przez lata inspirowały kolejnych twórców i miały bardzo duży wpływ na współczesną kulturę. Warto również zwrócić uwagę na klasyki literatury angielskiej dla dzieci, do której należą takie książki jak:

• „Kubuś Puchatek” – A. A. Milne
• Cykl o Harrym Potterze – J. Rowling
• „Alicja w krainie czarów” – L. Carroll
• „Opowieści z Narnii” – C. S. Lewis
• „Tajemniczy ogród” – F. H. Burnett
• „Piotruś Pan” – J. M. Barrie

Współczesna literatura brytyjska

Trudno jednoznacznie opisać brytyjską literaturę współczesną. Jej cechą charakterystyczną jest podejmowanie bardzo szerokiej tematyki. Wśród współczesnych twórców literatury kryminalnej, warto natomiast sięgnąć po książki Simona Becketta, Craiga Russela oraz Petera Robinsona. Wielbiciele literatury fantastycznej powinni natomiast zainteresować się publikacjami Grahama Mastertona oraz Terry’ego Pratchetta. Wśród brytyjskich pisarzy ważne miejsce zajmuje także twórczość Neila Gaimana, Philippy Gregory czy Daisy Johnson.