Literatura grecka. Co warto wiedzieć na ten temat?

Początki literatury greckiej

Literatura grecka, podobnie jak literatura polska, francuska, niemiecka itp., wyrasta przede wszystkim z przekazów mówionych. W początkach historie, legendy, podania oraz baśnie przekazywano sobie z pokolenia na pokolenie. Warto zaznaczyć, że początek literatury greckiej jest nierozerwalnie związany z mitami religijnymi, które były popularne w starożytnej Grecji. Mity tłumaczyły otaczający człowieka świat, zjawiska przyrodnicze oraz początki stworzenia. Występował w nich panteon greckich bóstw, które często miały cechy podobne ludziom – tak samo się zakochiwały, prowadziły wojny, angażowały w konflikty. 

Omawiając zarys historii literatury greckiej należy podkreślić, że twórczość starożytna to przede wszystkim pieśni i poematy oraz sztuki teatralne: przede wszystkim komedie i dramaty, które chętnie wystawiano na deskach ówczesnych scen. Okresy literatury greckiej wiążą się z rozwojem starożytnej historii. W swoich początkach greccy literaci skupiali się przede wszystkim na poezji. Rozwój prozy przypada natomiast na okres klasyczny. 

Literatura grecka: cechy

Trudno przecenić osiągnięcia literatury greckiej. Wielu twórców do dzisiaj czerpie pełnymi garściami z utworów starożytnych. Bardzo duża „moda” na antyk była widoczna chociażby w literaturze okresu renesansu. Grecka literatura starożytna cechowała się przede wszystkim zakorzenieniem w religii i mitach. Odwołania do mitologii w literaturze oznaczały, że ówczesnych dziełach pojawiały się postaci greckich bogów, herosów lub mitologiczne stworzenia. Ich obecność była charakterystyczna dla starogreckich eposów. 

Arystoteles, jeden z najsłynniejszych greckich filozofów, podzielił literaturę na epikę, dramat oraz lirykę. Dla starożytnej Grecji typowym gatunkiem literackim był dramat, a sama sztuka, w tym również literatura miała prowadzić odbiorcę do katharsis, czyli oczyszczenia. Poza eposem, w starożytnej Grecji tworzono również elegie oraz pieśni, często sławiące bohaterskie czyny wojenne lub zwycięstwa w zawodach sportowych. 

Najważniejsi przedstawiciele literatury greckiej

Wśród najbardziej znanych przedstawicieli literatury greckiej wymienia się przede wszystkim takich twórców, jak: Homer, Sofokles, Eurypides, Safona, Ajschylos czy Hezjod. Należy pamiętać, że to właśnie twórcy okresu antyku zajęli szczególne miejsce w literackiej historii świata, a ich dzieła są czytane również dzisiaj i stanowią ciekawą inspirację dla innych literatów. Dotyczy to zwłaszcza utworów Homera, którego „Iliada” i „Odyseja” są do dzisiaj omawiane w polskich szkołach. 

Dzieła literatury greckiej, które trzeba znać

Dzieła literatury greckiej to duży wybór utworów o różnorodnej tematyce. Do najważniejszych zalicza się, poza wspomnianą wyżej „Iliadą” i „Odyseją” również takie tytuły, jak:

• „Król Edyp” – największa tragedia w greckiej literaturze, autorstwa Sofoklesa. 
• „Medea” – tragedia Eurypidesa.
• „Prace i dnie” – epos Hezjoda.
• „Siedmiu przeciw Tebom” – tragedia Ajschylosa.

Współczesna literatura grecka

Autorzy współczesnej literatury greckiej również mają się czym pochwalić. Obecnie w tej kategorii można znaleźć zarówno książki historyczne, jak i romanse, powieści przygodowe, kryminały, fantastykę czy książki nawiązujące do problemów trapiących greckie społeczeństwo. Chcąc lepiej poznać literaturę Grecji warto sięgnąć po utwory takich pisarzy, jak: Nicos Kazanthakis, Lena Kitsopulu czy Alki Zei. 

Podsumowując: bóstwa i mityczne stworzenia to podstawowe tematy literatury antycznej. Dzisiaj tematyka podejmowana przez greckich twórców jest o wiele szersza i często dotyczy problemów, z którymi zmaga się jednostka lub społeczeństwo.