28 kwietnia 2022

Jakie gatunki literackie odnajdujemy w Biblii?

4 min

Literatura na przestrzeni wieków podlegała nieustannemu rozwojowi. Tę kwestię poruszają podręczniki do szkoły podstawowej lub podręczniki przeznaczone dla innych szczebli nauczania oraz różnego rodzaju lektury i pomoce szkolne. W ciągu kolejnych epok wykształcały się konkretne konwencje literackie, które później często w ramach eksperymentów były łamane. W kolejnych latach następował również rozwój gatunków literackich, których szeroki wybór pozwala twórcom realizować swoje pisarskie ambicje. Niektóre gatunki literackie cieszyły się szczególnie dużą popularnością w trakcie określonych epok, jak na przykład fraszka w renesansie czy sielanka w baroku. Dzisiaj natomiast spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, jakie gatunki literackie odnajdziemy w Biblii. Biblia chrześcijan składa się z Nowego i Starego Testamentu i co ciekawe, jest bardzo zróżnicowana pod względem literackim.

Jakie gatunki literackie zawiera Biblia?

Zastanawiasz się, jakie gatunki literackie zawiera Biblia. O tym napiszemy więcej za chwilę, ale teraz skupmy się przez chwilę na warstwie językowej tego zbioru ksiąg. Stary Testament i Nowy Testament spisano w językach: greckim, hebrajskim i aramejskim. Oczywiście oznaczało to, że na przestrzeni wieków dokonano wielu przekładów ksiąg biblijnych, ale dla chrześcijaństwa kluczowe znaczenie miała Wulgata – tłumaczenie Biblii na język łaciński, wykonane przez Hieronima ze Strydonu.

Musisz wiedzieć, że Biblia stała się dla pisarzy i poetów źródłem wielu motywów literackich. Raj, wąż, syn marnotrawny, wdowi grosz czy judaszowe srebrniki to tylko niektóre z przykładów. Co więcej, Biblia była i nadal jest inspiracją dla wielu twórców. Przykład? Nawiązanie do apokalipsy św. Jana widać w hymnie „Dies irae” Jana Kasprowicza. Naturalnie tematy religijne były najczęściej podejmowane w epoce średniowiecza, ale nie oznacza to, że dzisiaj są pomijane. Wręcz przeciwnie, Biblia stanowi bardzo ważny element kultury świata zachodniego, co oznacza, że jej obecność w literaturze jest oczywista.

Gatunki literackie w Biblii: przykłady

Chcesz wiedzieć, jakie gatunki literackie występują w Biblii? Ich lista jest całkiem pokaźna, a na pierwszy plan wysuwają się listy pisane najczęściej do konkretnych wspólnot chrześcijańskich. Listy zawierały wskazówki i określone nauki, wyjaśniały prawdy wiary czy pouczały o tym, jak powinni zachowywać się chrześcijanie. Najwięcej listów pisał święty Paweł z Tarsu. Listy do dzisiaj zresztą stanowią ważny element chrześcijaństwa.

Jakie są inne przykłady gatunków literackich wywodzących się z Biblii? W Biblii obecne są również pieśni, w tym jedna z najsłynniejszych, czyli „Pieśń nad pieśniami” oraz hymny (m.in. „Hymny o miłości” autorstwa świętego Pawła). Inne gatunki literackie występujące w Biblii to, na przykład: psalmy, modlitwy oraz apokalipsa. Charakter apokaliptyczny ma księga Nowego Testamentu napisana przez świętego Jana. Elementy apokaliptyczne można znaleźć także w księdze Daniela.

Wymieniając, jakie jeszcze gatunki literackie są typowe dla Biblii nie należy zapominać o przypowieściach, które niosły za sobą konkretną naukę. Do najsłynniejszych przypowieści należą: o synu marnotrawnym, o talentach czy o miłosiernym Samarytaninie. To proste historie, pokazujące wydarzenia, które czytający mogli znać z własnego życia.

Podsumowując: omawiając gatunki literackie zawarte w Biblii i ich przykłady nie można pominąć listów, hymnów, pieśni, przypowieści oraz psalmów. Biblia to zbiór ksiąg, które pod względem literackim stanowią niezwykłe dziedzictwo dla współczesnego świata.