24 sierpnia 2020

Co to jest baśń i jakie są jej cechy gatunkowe?

3 min

Chyba nie ma osoby, która w dzieciństwie nie słuchałaby popularnych baśni, prawda? Bardzo często baśnie były przekazywane sobie z pokolenia na pokolenie i tym samym mogą stanowić ważne dziedzictwo kulturowe. Na pewno jesteś w stanie z marszu wymienić kilka znanych Ci tytułów, ale czy wiesz, co to właściwie jest baśń? Potrafisz wymienić cechy gatunkowe baśni? Dzisiaj spróbujemy zdefiniować to pojęcie! Czytaj dalej, jeżeli chcesz wiedzieć więcej.

Definicja baśni: czym właściwie są bajki, które każdy z nas zna z dzieciństwa?
Jakie są najważniejsze cechy baśni?
Jakie są podstawowe elementy baśni?

Definicja baśni: czym właściwie są bajki, które każdy z nas zna z dzieciństwa?

Jak wygląda definicja baśni dla dzieci? Baśnie najczęściej służą nie tylko rozrywce, ale mają również znaczenie moralizatorskie. Baśnie, w zależności od poruszanej tematyki, pozwalają dzieciom lepiej zrozumieć otaczający ich świat, prezentują konkretne systemy wartości, pełnią rolę ostrzegawczą itp. Bardzo często, fundamentem baśni, jest walka pomiędzy antagonistami dobrej i złej strony. Czym natomiast jest baśń literacka? Baśń literacka to po prostu, w odróżnieniu od spisywanych baśni ludowych, baśń napisana od początku do końca przez jej autora.

Jakie są najważniejsze cechy baśni?

Wiesz już co to jest baśń i jaka jest jej definicja, ale czy znasz przynajmniej podstawowe cechy charakterystyczne baśni? Jak piszę się baśń? Baśnie zazwyczaj są krótkie – w końcu w przeszłości najczęściej były opowiadane z pamięci. Poza tym, w baśniach najczęściej nie da się określić, gdzie właściwie toczy się przedstawiana akcja. To właśnie w dużej mierze czyni ich wydźwięk bardzo uniwersalnym. Zastanawiając się, co to są cechy baśni, trzeba pamiętać, że w baśniach zasada jest prosta – dobro ZAWSZE pokonuje zło i bohaterowie mający pozytywne cechy mogą cieszyć się pozytywnym zakończeniem historii, w której występują. Właśnie dlatego, baśnie w wielu przypadkach mają moralizatorski charakter. Przykład? Baśń o Czerwonym Kapturku. Dziewczynka źle zrobiła, że posłuchała wilka, ale ostatecznie wszystko dobrze się skończyło i zarówno Czerwony Kapturek, jak również jej babcia zostały uwolnione.

Jakie są podstawowe elementy baśni?

Wyjaśniliśmy, jakie najważniejsze cechy ma baśń, teraz czas omówić elementy, które koniecznie powinny się w niej znaleźć. Po pierwsze: typowe dla baśni jest występowanie fantastycznych postaci, czyli, na przykład przywołując jedną z najbardziej znanych baśni braci Grimm „Jaś i Małgosia” - czarownic. Baśnie pełne są elfów, krasnoludów itp. Po drugie: w wielu baśniach podstawowe znaczenie ma przyroda, która bardzo często w tego typu opowieściach zyskuje człowiecze własności, głównie w kontekście mowy lub umiejętności poruszania się. Nikogo nie dziwią mówiące zwierzęta przedstawiane w bajkach, chociażby we wspominanym już wcześniej „Czerwonym Kapturku”, w którym to wilk był postacią posługującą się ludzką mową.

PODSUMUJMY! Baśnie to opowieści, które w przeszłości często były przekazywane ustnie. Z czasem baśnie zaczęto spisywać, a wielu autorów zdecydowało się na wymyślanie własnych opowieści i przelewanie ich na papier. Typowymi cechami baśni jest niemożność wskazania konkretnego czasu i miejsca akcji, występowanie postaci i elementów fantastycznych oraz zwycięstwo dobra nad złem.