3 października 2022
Pastisz – definicja, przykłady w literaturze

Pastisz – definicja, przykłady w literaturze

Na pewno spotkałeś/spotkałaś się kiedyś z utworem, który bardzo przypominał ci językiem czy formą inne znane ci dzieło. Oczywiście, autorzy inspirują się książkami, które czytają. Im szersza wiedza i znajomość różnych gatunków, tym łatwiej stworzyć dzieło niepowtarzalne, czerpiące z wielu znanych motywów. Zdarza się jednak, że autorzy celowo zapożyczają od innych styl pisania. Jeśli jest to zabieg celowy, możesz mieć do czynienia z pastiszem! A więc… co to jest?

Jaka jest definicja pastiszu?

Pastisz to utwór naśladujący cechy innego utworu. Inspiracja dziełem musi być świadoma i wyraźna, jednak nie może być plagiatem! Oznacza to, że nie można zbyt wiernie powielić tego samego języka i motywów występujących w pierwowzorze. Pastisz jest oparty o inspirację innym dziełem i takie nawiązanie do stylu innego twórcy, by jednocześnie dało się odczytać intencję autora, ale i zauważyć jego wkład własny. Z jednej strony jest to bardzo wyraźny hołd oddany twórcy dzieła, ktorym się inspirujemy. Z drugiej strony natomiast jest to świetna okazja do spróbowania swoich sił w napisaniu tekstu w stylu, który nas zainspirował. 

 

Próba stworzenia pastiszu utworu, który powstał w innej epoce literackiej, często wymaga dużej wiedzy o języku, który był wtedy używany oraz znajomości kontekstu, w jakim tworzone były ówczesne dzieła. Wbrew pozorom nie jest on łatwy do stworzenia i wymaga rozwiniętego warsztatu literackiego.  Na ogół pastisze spełniają funkcję ludyczną sztuki lub funkcję metajęzykową, jeżeli głównym celem utworu jest odtworzenie języka i stylu wypowiedzi zawartych w pierwowzorze.  Osobną kategorią jest parodia, której celem jest przede wszystkim karykaturalne przedstawienie dzieła innego twórcy. Wymaga wyraźnego uwydatnienia jego cech i przedstawienia ich w krzywym zwierciadle. Jak widzicie zatem, używanie słów pastisz, karykatura i parodia jako synonimów w Internecie jest powszechne, jednak błędne. Parodia jest w swojej naturze podobna do pastiszu, różnica leży przede wszystkim w intencji twórcy.

Pastisz – znane przykłady w literaturze

Kazimierz Wyka pokusił się o stworzenie tomu wierszy „Duchy poetów podsłuchane”. Jest to zbiór poezji i prozy nawiązującej do stylu, w którym tworzyli czołowi polscy twórcy, m. in. Jan Kochanowski, Adam Asnyk, Cyprian Kamil Norwid, Ignacy Krasicki. Warto sięgnąć po tę książkę, żeby zobaczyć niesamowitą pracę włożoną w nawiązanie do stylu poszczególnych twórców! Również Honore de Balzac stosował pastisz, aby nawiązać do stylu Marcela Prouste’a. Także Le Fontain w bajce „Lew i owca” świadomie odwołuje się do stylu Ezopa. Można również mówić o pastiszu w kontekście tekstów nawiązujących do stylu biblijnego i naśladujących jego cechy.

Również warte przeczytania

Sprzedaj książki

Wypłaciliśmy już 24 833 661 zł za sprzedane książki w Skupszop.pl

Kamera

Polecamy sprawdzić

Korzystaj wygodnie z naszej aplikacji