3 października 2022
Pastisz – definicja, przykłady w literaturze

Pastisz – definicja, przykłady w literaturze

3 min

Na pewno spotkałeś/spotkałaś się kiedyś z utworem, który bardzo przypominał ci językiem czy formą inne znane ci dzieło. Oczywiście, autorzy inspirują się książkami, które czytają. Im szersza wiedza i znajomość różnych gatunków, tym łatwiej stworzyć dzieło niepowtarzalne, czerpiące z wielu znanych motywów. Zdarza się jednak, że autorzy celowo zapożyczają od innych styl pisania. Jeśli jest to zabieg celowy, możesz mieć do czynienia z pastiszem! A więc… co to jest?

Jaka jest definicja pastiszu?

Pastisz to utwór naśladujący cechy innego utworu. Inspiracja dziełem musi być świadoma i wyraźna, jednak nie może być plagiatem! Oznacza to, że nie można zbyt wiernie powielić tego samego języka i motywów występujących w pierwowzorze. Pastisz jest oparty o inspirację innym dziełem i takie nawiązanie do stylu innego twórcy, by jednocześnie dało się odczytać intencję autora, ale i zauważyć jego wkład własny. Z jednej strony jest to bardzo wyraźny hołd oddany twórcy dzieła, ktorym się inspirujemy. Z drugiej strony natomiast jest to świetna okazja do spróbowania swoich sił w napisaniu tekstu w stylu, który nas zainspirował. 

 

Próba stworzenia pastiszu utworu, który powstał w innej epoce literackiej, często wymaga dużej wiedzy o języku, który był wtedy używany oraz znajomości kontekstu, w jakim tworzone były ówczesne dzieła. Wbrew pozorom nie jest on łatwy do stworzenia i wymaga rozwiniętego warsztatu literackiego.  Na ogół pastisze spełniają funkcję ludyczną sztuki lub funkcję metajęzykową, jeżeli głównym celem utworu jest odtworzenie języka i stylu wypowiedzi zawartych w pierwowzorze.  Osobną kategorią jest parodia, której celem jest przede wszystkim karykaturalne przedstawienie dzieła innego twórcy. Wymaga wyraźnego uwydatnienia jego cech i przedstawienia ich w krzywym zwierciadle. Jak widzicie zatem, używanie słów pastisz, karykatura i parodia jako synonimów w Internecie jest powszechne, jednak błędne. Parodia jest w swojej naturze podobna do pastiszu, różnica leży przede wszystkim w intencji twórcy.

Pastisz – znane przykłady w literaturze

Kazimierz Wyka pokusił się o stworzenie tomu wierszy „Duchy poetów podsłuchane”. Jest to zbiór poezji i prozy nawiązującej do stylu, w którym tworzyli czołowi polscy twórcy, m. in. Jan Kochanowski, Adam Asnyk, Cyprian Kamil Norwid, Ignacy Krasicki. Warto sięgnąć po tę książkę, żeby zobaczyć niesamowitą pracę włożoną w nawiązanie do stylu poszczególnych twórców! Również Honore de Balzac stosował pastisz, aby nawiązać do stylu Marcela Prouste’a. Także Le Fontain w bajce „Lew i owca” świadomie odwołuje się do stylu Ezopa. Można również mówić o pastiszu w kontekście tekstów nawiązujących do stylu biblijnego i naśladujących jego cechy.

Komentarze

Brak komentarzy...

Dodaj komentarz
Tekst musi mieć więcej niż 50 i mniej niż 20000 znaków.

Dodaj komentarz

Zaloguj się na swoje konto, aby mieć możliwość komentowania. Przejdź do strony logowania.

Również warte przeczytania

Sprzedaj książki

Wypłaciliśmy już 29 864 728 zł za sprzedane książki w Skupszop.pl

Kamera

Korzystaj wygodnie z naszej aplikacji