Honoré de Balzac - sylwetka autora

Honoré de Balzac miał korzenie w Langwedocji, a jego ojciec, człowiek prostoduszny, lecz samodzielnie wykształcony, przyjął szlacheckie nazwisko de Balzac i zyskał majątek podczas rewolucji, pracując w państwowej służbie. Jego wybór padł na Anne-Laure z domu Sallambier, która była od niego młodsza o 32 lata. Honoré był ich pierworodnym dzieckiem i jego relacje z matką nie były najlepsze. W dzieciństwie był oddany mamce, a następnie uczył się pod pieczą obcych osób. Niedzielne spotkania z matką były jedynymi okazjami do wspólnych chwil, zanim w wieku 6 lat trafił do oratorium w Vendôme, prowadzonego przez oratorianów. Swoje doświadczenia z tego okresu odwzorował w powieści "Ludwik Lambert", która jest w dużej mierze autobiograficzna.

Na skutek złego traktowania przez matkę, jako osiemnastolatek odszedł z domu, próbując przeżyć z literatury, początkowo używając pseudonimów. Swoje zmagania jako niekochane dziecko ujawnił dopiero w 1846 roku, krótko przed śmiercią. W tym wieku stworzył pierwszą tragedię, "Cromwell", oraz powieści filozoficzne. Pod naciskiem ojca, widzącego w nim przyszłego prawnika, po ukończeniu szkoły średniej w Tours, rozpoczął prace w kancelarii adwokackiej, a potem notarialnej. Mimo że rozpoczął studia prawnicze na Sorbonie, angażował się bardziej w wykłady z literatury i filozofii.

W 1825 roku Balzac spróbował sił jako przedsiębiorca, otwierając drukarnię, lecz cztery lata później musiał ogłosić bankructwo po niepowodzeniach z bankierami paryskimi. Skromny majątek rodzinny posłużył na spłatę długów, które towarzyszyły mu przez całe życie. Pożyczki na pisma, których jeszcze nie rozpoczął, były dla niego codziennością.

Rok 1829 przyniósł mu pierwszy sukces literacki w postaci powieści "Szuanie", a "Fizjologia małżeństwa" wzbudziła kontrowersje i dodatkowo zwiększyła jego popularność. Książka ta była początkiem monumentalnego projektu "Komedia ludzka", w którym kluczową rolę odgrywał "Ojciec Goriot". Dzieło to starało się oddać realistyczny obraz społeczeństwa francuskiego od rewolucji francuskiej po panowanie Ludwika Filipa.

Balzac pisał także nowele historyczne, dramaty oraz zajmował się dziennikarstwem i krytyką literacką, wpływając na późniejszych autorów realizmu krytycznego. W jego życiu ważną rolę odgrywały kobiety. Po wielu latach miłości, poślubił w 1850 roku Ewelinę Hańską w Berdyczowie. W literaturze zmieniał dotychczasowe wzorce, przedstawiając kobiety dojrzalsze, co dało początek określeniu "kobieca balzakowska", które wzięło się z jego powieści "Kobieta trzydziestoletnia". W Polsce dzieła Balzaca zostały szeroko przetłumaczone i wydane, w tym znaczącym wkładem był Tadeusz Boy-Żeleński.

Pomysł stworzenia panoramicznego opisu francuskiego społeczeństwa XIX wieku rozwijał się powoli. Początkowo każde dzieło istniało oddzielnie, często publikowane w odcinkach. Już w 1833 roku Balzac zdecydował się na połączenie swoich dzieł pod wspólnym tytułem "Komedia ludzka". Plan zakładał opis ponad 130 utworów, z których ukończono 91, przedstawiających ponad 2000 postaci, często pojawiających się wielokrotnie w różnych kontekstach. Cykl Balzaca obejmuje wyjątkowy okres, począwszy od Pierwszego Cesarstwa po Monarchię Lipcową, dając przyszłym pokoleniom pełen obraz epoki.