25 maja 2022

Motyw ambicji w literaturze

3 min

Ambicja to potrzeba osiągania sukcesów, na przykład, na gruncie zawodowym lub edukacyjnym. Zdrowa – jest świetnym motywatorem do rozwoju, ale niestety wiele osób trawi zbyt duża ambicja, która może być powodem problemów i napięć psychicznych. Motyw ambicji w literaturze pojawia się w utworach różnych epok, podobnie jak motyw miłości, domu rodzinnego, zemsty, wojny czy motyw władzy w literaturze.

Czym jest motyw ambicji w literaturze?
Motyw ambicji w lekturach szkolnych: X przykładów
Motyw chorej ambicji w literaturze

Czym jest motyw ambicji w literaturze?

Motyw ambicji w tekstach kultury może mieć bardzo różny charakter. W wielu powieściach, nowelach lub opowiadaniach ambicja jest przedstawiana w pozytywnym świetle, jako sposób na osiągnięcie założonych celów. Twórcy często pokazują mozolne budowanie pozycji zawodowej, osiąganie sukcesów na polu nauki lub przedsiębiorczość postaci. Inne utwory z kolei pokazują skutki niezdrowej ambicji, mającej negatywny wpływ na życie bohatera literackiego. Innymi słowy, nie da się jednoznacznie opisać motywu ambicji w książkach, ponieważ ta postawa jest prezentowana na wiele sposobów.

Motyw ambicji w lekturach szkolnych: X przykładów

Jak już wspomnieliśmy, motywy ambicji da się zauważyć w utworach różnych epok literackich. Jest to temat, który często porusza literatura pozytywizmu, promująca określone postawy, na przykład, skupienie się na zdobywaniu wykształcenia, również w przypadku trudności społeczno-materialnych. W których lekturach szkolnych obecny jest motyw ambicji?

„Lalka” Bolesław Prus. Stanisław Wokulski dorobił się bardzo dużego majątku, mimo, że swoją karierę zaczynał od pracy w sklepie w charakterze subiekta. Jego ambicja, zaradność oraz inteligencja pozwoliły mu się wzbogacić. Jego ambicje nie ograniczały się jednak tylko do gromadzenia pieniędzy – Wokulski był również żywo zainteresowany nauką.
„Ziemia obiecana” Władysław Reymont. Moryc, Karol i Max – Żyd, Polak i Niemiec – to trójka młodych, ambitnych mężczyzn, którzy wspólnie zakładają fabrykę. To właśnie ich ambicja oraz przedsiębiorczość pozwalają osiągnąć im założony cel.

Motyw chorej ambicji w literaturze

Motyw chorej ambicji w literaturze to popularny temat. Dlaczego? Zwykle jest wykorzystywany, żeby pokazać, jak niezaspokojone lub zbyt duże aspiracje popychają ludzi do niecnych czynów. Jakie są najbardziej sztandarowe przykłady motywu chorej ambicji w literaturze?

„Balladyna” Juliusz Słowacki. Tytułowa Balladyna w rywalizacji siostrą nie zatrzymuje się nawet przed jej zamordowaniem, dzięki czemu wychodzi za mąż za hrabię Kirkora. Jej intrygi i złe uczynki ostatecznie zaprowadzają Balladynę na tron – zostaje królową.
„Hamlet” William Szekspir. W jednej z najsłynniejszych tragedii Szekspira motyw ambicji jest realizowany w osobie Klaudiusza, który zabił swojego brata, żeby zasiąść na tronie Danii.

Jak widać ambicja to temat, który motywuje twórców różnych epok. Nie zawsze jednak jest to motyw przedstawiany w pozytywnym świetle. Przykład? Opowieść o wieży Babel, pojawiająca się w Piśmie Świętym. Ambitni ludzie chcieli wznieść wysoką wieżę, ale Jahwe do tego nie dopuścił mieszając ich języki (wcześniej ludzie posługiwali się jedną mową).