18 września 2021
Dekadentyzm i jego przejawy w literaturze. Jakie są jego podstawowe cechy i czołowi przedstawiciele?

Dekadentyzm i jego przejawy w literaturze. Jakie są jego podstawowe cechy i czołowi przedstawiciele?

3 min

Na przestrzeni wieków literatura ulegała różnym prądom i tendencjom. Jest to widoczne zwłaszcza w wieku XIX, kiedy pojawił się, między innymi, realizm w literaturze polskiej i europejskiej oraz wyrastający z niego naturalizm. Dzisiaj zajmiemy się innym prądem literackim tego okresu, czyli dekadentyzmem, który, podobnie jak naturalizm i realizm, swoje korzenie miał we Francji, ale szybko zdobył popularność w innych krajach Europy, chętnie rozgaszczając się również w Polsce. W tym artykule spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, czym jest dekadentyzm i jakie są jego przejawy w literaturze oraz którzy twórcy mogą być zaliczeni do grona przedstawicieli tego prądu.

Co to jest dekadentyzm w literaturze?

Dekadentyzm to nic innego, jak charakterystyczny prąd literacki, który, jak wspomnieliśmy wcześniej, pojawił się we Francji, a później w Europie pod koniec XIX stulecia. Korzenie dekadentyzmu sięgają przekonania, że ówczesna kultura uległa zepsuciu i dezintegracji. Dekadenci stali w kontrze do norm i wartości obowiązujących we współczesnych im społeczeństwach. Ich postawa niekiedy była źródłem określonych zachowań, manifestujących się, na przykład, w eksperymentach z używkami czy oryginalnym, niecodziennym stylem bycia. 

Dekadentyzm w literaturze: cechy

Dekadentyzm w sztuce i literaturze wyróżniał się konkretnymi cechami, pozwalającymi na sprawne rozpoznanie tego prądu. Charakter sztuki dekadenckiej wyrastał przede wszystkim z głównych przekonań jej reprezentantów. W takim razie, jakie są najważniejsze cechy dekadentyzmu w literaturze?

 

Twórca w literaturze dekadentyzmu nie uważał siebie za jednostkę wpływową i potężną, oddziałującą na odbiorcę dzieła, a wręcz przeciwnie – ówcześni literacki postrzegali siebie w kontekście otępienia, bezsilności, marazmu itp.

 

Literatura dekadentyzmu nie miała służyć osiąganiu konkretnych celów, na przykład, edukacji odbiorcy lub moralizowaniu i wskazywaniu propagowanych postaw lub zasad moralnych. Wręcz przeciwnie – działalność literacka nie była uzasadniona konkretnymi założeniami. 

 

W literaturze dekadentyzmu wyraźnie widać zainteresowanie psychologią, przekraczaniem barier ludzkiego mózgu, zagadnieniami z dziedziny duchowości itp. 

 

Bohaterowie literatury nurtu dekadenckiego nie żyli zgodnie z obowiązującymi normami. Zazwyczaj nie byli więc typowymi przedstawicielami ówczesnego społeczeństwa, ale jednostkami wyróżniającymi się, negującymi, podobnie jak twórcy dekadentyzmu, aktualne wartości, obyczaje itp.

 

Zobacz także: Czym jest utopia w literaturze?

Dekadentyzm w literaturze: przykłady

Wśród przedstawicieli dekadentyzmu w literaturze europejskiej należy wymienić takich twórców jak Paul Verlaine, Arthur Rimbaud oraz Charles Baudelaire, czyli jednych z najważniejszych francuskich poetów. Do grona dekadentów zalicza się również cenionego irlandzkiego poetę – Oscara Wilde’a. Warto zaznaczyć, że generalnie dekadentyzm był dzieckiem końca wieku: to właśnie przełom stuleci i związane z tym przemyślenia doprowadziły dekadentystów do negacji ówczesnej kultury i moralności. 

Dekadentyzm w polskiej literaturze

Realizm czy naturalizm w literaturze polskiej to tendencje, które pojawiły się w II połowie XIX. Ich następcą stał się dekadentyzm. W literaturze polskiej czołowymi przedstawicielami tego nurtu byli: Kazimierz Przerwa – Tetmajer, Stanisław Przybyszewski oraz Jan Kasprowicz. Motywy dekadentyzmu można znaleźć też w literaturze Stanisława Witkiewicza – Witkacego. Trzeba podkreślić, że dekadentyzm był nierozerwalnie związany z epoką określaną mianem Młodej Polski. 

Komentarze

Brak komentarzy...

Dodaj komentarz
Tekst musi mieć więcej niż 50 i mniej niż 20000 znaków.

Dodaj komentarz

Zaloguj się na swoje konto, aby mieć możliwość komentowania. Przejdź do strony logowania.

Również warte przeczytania

Sprzedaj książki

Wypłaciliśmy już 29 300 880 zł za sprzedane książki w Skupszop.pl

Kamera

Polecamy sprawdzić

Korzystaj wygodnie z naszej aplikacji