Środki stylistyczne i ich funkcje. Co musisz wiedzieć na ten temat?

Co to są środki stylistyczne?

Środek stylistyczny to nic innego, jak specyficzna konstrukcja językowa, której priorytetowym zadaniem jest poetyckie wyrażenie konkretnych uczuć lub wywołanie u odbiorcy dzieła literackiego określonej interpretacji. Innymi słowy, odpowiadając na pytanie: co to są środki stylistyczne, można śmiało zaryzykować stwierdzenie, że tym terminem określa się sposoby na urozmaicenie treści dzieła literackiego oraz zaakcentowanie jego wymowy. W praktyce, środki stylistyczne pojawiają się nie tylko w wierszu, poemacie, czyli ogólnie pojętej liryce, ale także w prozie, chociaż to właśnie dla poezji są najbardziej charakterystyczne.

Jakie są podstawowe środki stylistyczne?

Wiesz już, jaka jest definicja środków stylistycznych, ale co dalej? Czy potrafisz wymienić najważniejsze środki stylistyczne, które rzeczywiście są często wykorzystywane przez poezję oraz prozę? Już wyjaśniamy! Do popularnych i najbardziej rozpoznawalnych rozwiązań należą takie środki, jak:

• epitet: np. piękny, brzydki, wspaniały,
• porównanie: np. twardy jak skała,
• zdrobnienie: np. malutki, drobniutki,
• metafora: np. wejść komuś na głowę, zdrowy jak ryba,
• oksymoron: np. suchy lód,
• hiperbola: np. umierać z nudów.

Oczywiście, lista wszystkich środków stylistycznych jest o wiele dłuższa i znajdują się na niej, między innymi, również takie zabiegi słowne jak: przerzutnia, eufemizm, apostrofa czy peryfraza. 

Funkcje środków stylistycznych

Znasz potrzebne definicje, dlatego bardzo możliwe, że teraz zastanawiasz się, jaką funkcję właściwie pełnią środki stylistyczne? Wiedząc co to jest środek stylistyczny, łatwiej będzie Ci zrozumieć po co tego rodzaju rozwiązania są stosowane przez twórców. Do podstawowych funkcji środków stylistycznych w poezji i prozie zalicza się przede wszystkim podniesienie wartości językowej dzieła. Te same emocje, wydarzenia lub bohaterów można oczywiście opisać bardziej dosłownie, odzierając język z środków stylistycznych, ale ich obecność niewątpliwie wpływa na to, w jaki sposób dany utwór jest odbierany oraz decyduje w dużej mierze o jego artyzmie. 

Poza tym, rolą środków stylistycznych w utworze jest także bardziej zrozumiałe przekazanie konkretnej treści. W tym przypadku szczególne znaczenie mają metafory, dzięki którym można w jednym zdaniu przekazać sens, który w przeciwnym wypadku wymagałby długiego, czasami nużącego, opisu. Takie środki stylistyczne są chętnie stosowane też w reklamie – dzięki nim piszący jest w stanie wywrzeć na czytelniku konkretne wrażenie, wspierając tym samym prawidłową interpretację słowa pisanego. Innymi słowy, funkcje środków stylistycznych pozwalają przede wszystkim na odpowiedni, często łatwiejszy, sposób przekazania określonej treści. 

Rodzaje środków stylistycznych

Środki stylistyczne dzieli się ze względu na sposób ich konstrukcji. Podstawowy podział obejmuje takie rodzaje środków stylistycznych, jak środki semantyczne, fonetyczne, leksykalne, słowotwórcze oraz składniowe. Co to oznacza w praktyce?

Składniowe środki stylistyczne to, między innymi, wykrzyknienia (np. oj!) oraz apostrofa, czyli zwrócenie się bezpośrednio do konkretnego odbiorcy (np. „Litwo! Ojczyzno moja!” z „Pana Tadeusza”. Do semantycznych środków stylistycznych zalicza się epitety (np. niebezpieczny) oraz metafory (np. serce krwawi z żalu). Z kolei środkami fonetycznymi nazywa się, na przykład, rymy (np. dały-mały) oraz onomatopeje – wyrazy dźwiękonaśladowcze (np. kap,kap). 

PODSUMOWUJĄC: środki językowe mają wiele do zaproponowania twórcom, którzy chcą podnieść wartość literacką dzieła. W przypadku środków stylistycznych wybór jest naprawdę bardzo duży i można je zauważyć nie tylko w poezji, ale również w prozie, chociaż z całą pewnością w utworach lirycznych spotykane są zdecydowanie częściej i w większym natężeniu.

Mamy nadzieję, że odpowiedzieliśmy na Twoje pytania! Sprawdź, jakie lektury i pomoce szkolne znajdziesz w naszej ofercie. Proponujemy Ci szeroki wybór nowych i używanych książek w atrakcyjnych cenach.