Najlepsze książki Agathy Christie

Wszystkie książki Agathy Christie

Trudno wymienić wszystkie książki Agathy Christie, przede wszystkim dlatego, że napisała ich około 80 (wliczając w to zbiory opowiadań oraz romanse wydane pod pseudonimem Mary Westmacott). Tak jak w przypadku książek o Sherlocku Holmesie, kolejność czytania książek jest dowolna. Porządek chronologiczny w odniesieniu do jej kryminałów nie ma większego wpływu na kolejność czytania. Każda z książek to zamknięte śledztwo; niekiedy możemy spotkać znanych już bohaterów, jednak nie stanowi to większego problemu w przypadku nieznajomości wcześniejszych tomów. Jedyne książki, w których chronologia ma wpływ na zrozumienie zdarzeń, to te, w których pojawiają się i znikają główne postaci stworzone przez autorkę.

Większość najlepszych książek Agathy Christie posiada budowę opartą o motyw odcięcia bohaterów od zewnętrznego świata i poszukiwania sprawcy zbrodni wśród osób zgromadzonych razem. Na ogół izolacja ta dzieje się przez niesprzyjające warunki pogodowe, przebywanie we wspólnym środku podróży lub udziale w jakimś wydarzeniu. Ma to ogromne znaczenie w powieściach, ponieważ nacisk kładziony jest na dialogi oraz zachowanie poszczególnych bohaterów, a my jako widzowie mamy równe szanse, co bohaterowie historii, na odkrycie kto jest sprawcą. Czy nam się to uda? Niesamowicie błyskotliwe i skomplikowane sprawy, które stworzyła Agatha Christie mogą stanowić wyzwanie nawet dla największych amatorów prowadzenia śledztw wraz z bohaterem powieści. To jeden z powodów dlaczego warto czytać kryminały – doświadczenie ułatwia nam rozwiązywanie kolejnych spraw!

Filmy na podstawie książek Agathy Christie…

Twórczość Agathy Christie była chętnie wykorzystywana przez reżyserów do stworzenia filmów i seriali bazujących na jej prozie. Ogromna popularność, jaką cieszyły się później niektóre z nich, na pewno przełożyła się też na zainteresowanie konkretnymi tytułami książek. Które z jej powieści były najchętniej ekranizowane? 

Do 2022 roku filmów na podstawie samej serii o Herkulesie Poirot powstało… 13. To bardzo dużo, zważywszy na to, że były jeszcze ekranizacje innych powieści! Większość z nich jest dokładną ekranizacją książki.. Zdarzają się również takie, w których inspiracja powieścią jest wyraźna, jednak reżyserzy dodali własny pomysł do prezentowanych wydarzeń.

Filmy na podstawie prozy Agathy Christie ekranizują różne części przygód Herkulesa Poirot, jednak są książki, po które reżyserzy sięgali szczególnie chętnie. „Morderstwo w Orient Expressie” i „Śmierć na Nilu” to pozycje, które doczekały się dotąd dwóch filmowych ekranizacji, a to zapewne jeszcze nie koniec! Na ich dużą popularność mogą mieć wpływ absolutnie nieprzewidywalne zwroty akcji i ciekawe rozwiązania oraz wyjątkowe scenerie prezentowanych wydarzeń – wszak obie nie rozgrywają się w posiadłości, tylko w bardziej egzotycznych dla widza miejscach. Jakie jeszcze powstały filmy na podstawie książek Agathy Christie?

„A potem nie było już nikogo” (warto przypomnieć, że książka znana była również pod tytułem „Dziesięciu Murzynków”, lecz na wniosek rodziny autorki, która posiada prawa do jej twórczości, tytuł zmieniono ze względu na zmiany społeczne i rasistowskie konotacje pierwotnie neutralnego tytułu), film z 1945 roku, to pierwsza adaptacja popularnej już wtedy książki, która odniosła ogromny sukces i została uznana za jedną z najlepiej oddających zamysł autorki.

„Świadek oskarżenia” z 1957 roku to film chyba najbardziej doceniony przez krytyków. Nominacja do Oscara w 6 kategoriach oraz do Złotych Globów w 5, to wynik jakiego nie powtórzyła żadna inna ekranizacja książek pisarki. Połączenie świetnej fabuły z klimatem kina noir oraz elementami komedii dało efekt przez wielu oceniany jako najlepszy film o znanym detektywie. 

Natomiast ekranizacja „Morderstwa w Orient Expressie” z 1974 roku to przede wszystkim możliwość pokazania aktorskich umiejętności całej plejady gwiazd, która została zatrudniona do udziału w tej produkcji. Efekt był tak dobry, że spodoba się nawet słynącej z krytycznego stosunku do adaptacji własnych dzieł Agacie Christie!

Nie tylko przygody Herkulesa Poirot doczekały się ekranizacji, powstało również kilka filmów o Jane Marple, innej bohaterce prozy Agathy Christie. Starsza pani o wysokiej inteligencji i równie dużym zacięciu do rozwiązywania zagadek kryminalnych to bardzo dobrze skonstruowana postać komediowa, co zostało wykorzystane w filmach. Rolą głównej bohaterki aktorka Margaret Rutherford potwierdziła swoje zdolności aktorskie.

… i nie tylko filmy

Poza filmami, trzeba również pamiętać o serialach i miniserialach, które powstały na podstawie przygód Herkulesa Poirot. Największy serial o losach detektywa to liczący 70 (!!!) odcinków cykl powstający w latach 1989-2013 z niezapomnianą rolą Davida Sucheta (do dziś najzagorzalsi fani nie są w stanie ustalić, czy to właśnie on najlepiej sprawdził się w roli Herkulesa Poirot, czy występujący w kilku filmach Peter Ustinov). Serial na podstawie książki daje świetną okazję, by nie tylko zapoznać się z bodaj całą historią detektywa przedstawioną w powieściach, ale także oglądać niesamowicie konsekwentną grę aktorską w roli głównego bohatera oraz porównać, jak zmieniały się powieści z biegiem czasu.

Detektyw z książek Agathy Christie

Biorąc pod uwagę, jak często został wspomniany w tym artykule Herkules Poirot, warto w końcu przybliżyć jego sylwetkę! Mamy możliwość bardzo dobrze poznać detektywa na kartach powieści i trzeba przyznać, że jest on postacią nietuzinkową (widać, że Agatha Christie od początku wiedziała, jak stworzyć dobrego bohatera powieści!). Były policjant (mimo że to akurat jest częsty motyw powieści kryminalnych) jest postacią bardzo charakterystyczną. Pierwsza powieść z nim w roli głównej, czyli wydana w 1920 roku „Tajemnicza historia w Styles” to również debiut literacki autorki. Ze względu na epizodyczny charakter książek poświęconych poszczególnym sprawom, nie dowiadujemy się zbyt wiele o przeszłości Herkulesa Poirot. Wiemy, że jest Belgiem i pracował w policji do 1939 roku. Podczas II wojny światowej przybył do Wielkiej Brytanii i tu został prywatnym detektywem. 

Herkules, człowiek już niemłody gdy go poznajemy, na pewno ma już wyrobiony swój styl i charakter. Jego znakami rozpoznawczymi są nienaganny strój i „najpiękniejsze wąsy w mieście”. Perfekcjonista, ekscentryk, z obsesją na punkcie dobrego stylu, czystości i punktualności niejednokrotnie nie zgadzał się na zachowania stojące w sprzeczności z jego zasadami. Człowiek o wielkiej kulturze osobistej, panie traktował z należytym szacunkiem, a mężczyzn jak dżentelmenów. Pomimo tego zdarzało mu się wpadać w gniew, szczególnie gdy okazywało się, że nie miał racji. Egocentryk o niesamowitej intuicji, potrafił używać podstępów by zdobyć potrzebne mu informacje. Przy okazji był wiernym przyjacielem, choć często denerwował swoje otoczenie, nie chcąc wyjawić swoich przemyśleń przed ostatecznym rozwiązaniem sprawy. 

Warto dodać, że pomimo bycia człowiekiem z zasadami, zdarzało mu się je łamać w wyjątkowych sytuacjach. W jakich? Tego zdradzić nie mogę, przekonajcie się sami! 

Książka, w której Herkules Poirot definitywnie rozstaje się z widzami, to „Kurtyna” napisana na początku wojny. Agatha Christie wielokrotnie przyznawała, że jest już zmęczona – jak sama go nazywała – tym egocentrycznym bufonem i uśmierciła bohatera tuż po wybuchu II wojny światowej, w obawie przed możliwą śmiercią podczas niej. Szczęśliwie pisarka przeżyła i jeszcze wiele lat tworzyła historię o Poirot, a powieść „Kurtyna” została wydana niedługo przed jej śmiercią w 1975 roku.

Nie tylko Hercules Poirot, czyli inni detektywi Agathy Christie

Agatha Christie poza Herkulesem Poirot stworzyła jeszcze kilka innych postaci detektywów. Wspomniana wyżej panna Marple, staruszka z dużym talentem do rozwiązywania zagadek kryminalnych, to postać znacznie bardziej komediowa. Dobrotliwa, lubiąca plotkowanie, a przy okazji chętnie wtrącająca się w śledztwa policji była bohaterką 12 powieści, opowiadań oraz kilku filmów.

Tuppence i Tommy Beresfordowie byli parą, która została stworzona przez Agathę Christie, gdy ta uznała, że ma również plan na powieści z bohaterami wymagającymi młodszego wieku. Śledzimy ich losy w 4 książkach, mniej kryminalnych, a bardziej sensacyjnych niż poprzednie. W trakcie rozwoju ich historii zakładają rodzinę i wciąż razem rozwiązują kolejne zagadki. 

W przypadku spraw natury politycznej, Agatha Christie chętniej osadzała jako głównego bohatera nadinspektora Battle’a. Małomówny, niepozorny, doczekał się 4 powieści na swój temat. 

Ostatnia postać, to bohater tylko jednego zbioru opowiadań. „Parker Pyne na tropie” to historia byłego statystyka, który postanowił założyć firmę zajmującą się… uszczęśliwianiem ludzi. Zamieszcza w gazecie ogłoszenie promujące swoją działalność i stara się pomóc zgłaszającym się klientom. Wszystkie książki w Polsce zostały wydane przez Wydawnictwo Dolnośląskie.