6 września 2020

Jak napisać refleksje na temat książki?

6 min

Czytasz książkę i chcesz później napisać kilka słów na temat własnych przemyśleń, które wywołała ta lektura? Zastanawiasz się, jak powinna wyglądać dobrze napisana refleksja o książce? Mamy dla Ciebie kilka wskazówek, dzięki którym łatwiej będzie Ci przelać swoje myśli na papier.

Czego powinny dotyczyć refleksje po przeczytaniu książki?

Nie masz pojęcia, jakie składowe koniecznie musi mieć Twoja refleksja na temat książki? Sposób pisania jest w dużej mierze uzależniony od tego, jakiej tematyki dotyczy książka i na jakie zagadnienia jej autor kładzie największy nacisk. Niektóre książki odnoszą się do konkretnych wydarzeń historycznych – w takim przypadku, pisząc refleksje na temat książki, warto oprzeć się o udokumentowane dane i w miarę możliwości opisać własne stanowisko. Inne książki skupiają się na wewnętrznych przeżyciach bohaterów, dlatego spisując własne przemyślenia można odnieść się do swoich doświadczeń.

Pisząc refleksje na temat książek, warto mieć na uwadze:

•   Postacie głównych bohaterów: świat ich wewnętrznych przeżyć, charakterystykę itp.
•   Najważniejsze wątki
•   Tło wydarzeń

Dla lepszego zobrazowania, posłużymy się przykładem „Mistrza i Małgorzaty” Bułhakowa. Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że głównym wątkiem powieści jest wątek miłości tytułowych postaci. Po głębszej analizie jednak okazuje się, że Bułhakow w bardzo dowcipny sposób przedstawia ateistyczną Moskwę, a osią całej opowieści jest refleksja nad istotą dobra i zła. Bułhakow w swoim najsłynniejszym dziele zastanawia się, czym byłoby dobro pozbawione zła, bo czyż jeśli nie istniałoby zło, dobro byłoby nadal jakąkolwiek zasługą?

O czym warto pamiętać pisząc refleksje na temat książki?

Wiesz już, że pisząc refleksje na temat książki musisz skupić się na własnych przeżyciach i uczuciach, które wywołała w Tobie czytana lektura. Zdarza się jednak, że po skończeniu książki nie jesteś w stanie sobie przypomnieć wielu wątków, które zrobiły na Tobie największe wrażenie oraz własnych przemyśleń. Właśnie dlatego, jeśli wiesz, że po przeczytaniu książki zamierzasz napisać własne refleksje, już w trakcie lektury staraj się mieć przy sobie długopis i kartkę – łatwiej zanotujesz swoje myśli. Opcjonalnie, jeśli egzemplarz jest Twój i nie masz nic przeciwko notowaniu na kartkach książek, możesz ołówkiem podkreślać najważniejsze zdania w książce i hasłowo spisywać na marginesach swoje notatki. Dzięki temu, już w trakcie pisania późniejszych refleksji łatwiej wrócisz do fragmentów, które Twoim zdaniem mają największe znaczenie w odbiorze książki. Jeżeli chcesz jeszcze bardziej ułatwić sobie pracę, te kartki z podkreślonymi fragmentami i notatkami zaznacz znacznikami w kontrastowych kolorach. Takie znaczniki znajdziesz w sklepach papierniczych, ale równie dobrze do tego celu możesz użyć zwyczajnych karteczek samoprzylepnych pociętych na długie paski tak, żeby każdy pasek miał fragment pokryty klejem. Podobne sposoby przydadzą Ci się również, jeśli zastanawiasz się, jak napisać recenzję książki.

Napisałaś(eś) własne refleksje? W takim razie, odłóż na kilka dni swoją pracę, wróć do niej po tym czasie i przeczytaj stworzony tekst jeszcze raz. Dzięki temu, będziesz miał(a) możliwość ocenić go z dystansu. Poza tym, do pisania refleksji o książce nie siadaj od razu po tym, jak odłożysz ją przeczytaną na półkę. Daj sobie czas – przez najbliższy okres postaraj się częściej myśleć o przeczytanej lekturze, notuj wówczas skrupulatnie własne spostrzeżenia. Jeśli napiszesz refleksje „na gorąco”, od razu po skończeniu czytania możliwe, że nie zawrzesz w niej wszystkich ważnych elementów, które nasuną Ci się na myśl po czasie, a Twoje przemyślenia nie będą wystarczająco dojrzałe. Nie spiesz się – tak jak dobra lektura wymaga czasu na jej dokładne przeczytanie, tak samo późniejsze refleksje powinny być bardzo dobrze przemyślane i przeanalizowane. Bardzo ciekawym rozwiązaniem będzie natomiast spisanie pierwszej wersji refleksji i po kilku tygodniach dodanie nowych spostrzeżeń. Bardzo często myśli o książce muszą w Tobie odpowiednio dojrzeć, żeby mogły być jasno sformułowane, zwłaszcza jeśli książka była dla Ciebie z jakiś powodów trudna i masz problem z klarownym zakomunikowaniem własnego zdania na jej temat. Nie każdą książkę da się zresztą zaszufladkować – nie zapominaj o tym.

Zanim spiszesz własne refleksje możesz pokusić się również o dyskusję z innymi czytelnikami na temat książki lub poszukać ich opinii. Możliwe, że spostrzeżenia innych osób będą dla Ciebie bardzo pomocne i pomogą Ci zrozumieć niektóre wątki, które do tej pory nie były dla Ciebie do końca jasne. W takiej sytuacji postaraj się również znaleźć nieco więcej informacji na temat książki, jej tła, a jeśli jest taka możliwość postaraj się sprawdzić, co sam autor o niej mówił. Słowa autora mogą Ci pomóc spojrzeć na książkę nieco szerzej i zinterpretować ją w nowy sposób. Jeśli po pierwszym przeczytaniu książki nadal nie jesteś w stanie zanotować własnych refleksji, przeczytaj ją drugi raz. Niektóre książki mają ten szczególny dar, że nawet czytane po wielokroć nadal są bardzo interesujące i każda kolejna lektura książki potrafi przynieść nowe przemyślenia na jej temat. Tak jest chociażby ze wspomnianym już dziełem Bułhakowa – „Mistrzem i Małgorzatą”. Powieść ma wiele warstw, które warto odkrywać jedna po drugiej, próbując się rozsmakować w każdej z nich. Szybkie przeczytanie książki w tym przypadku może zaowocować pominięciem najważniejszych wątków. Bułhakow stworzył przecież misternie utkany świat, który wymaga uwagi.

ZAPAMIĘTAJ! Pisząc refleksje na temat książki, daj sobie kilka chwil wytchnienia po lekturze, żeby dobrze poukładać myśli i przeanalizować najważniejsze wątki. Już w trakcie czytania możesz jednak spisywać najważniejsze spostrzeżenia, dzięki czemu nie umkną Ci po skończeniu lektury.