Morderstwo w zaułku. Herkules Poirot. Tom 18

Jeśli ktoś uważa, że opowiadania nie mogą wciągnąć tak samo jak pełnowymiarowa powieść, najwyraźniej jeszcze nie sięgnął po ten zbiór. „Morderstwo w zaułku” to cztery historie, w których Herkules Poirot pokazuje swoje „małe szare komórki” w pełnej krasie. Niby krótkie formy, a jednak każda z nich potrafi zaskoczyć, odwrócić bieg wydarzeń i sprawić, że czytelnik choć przez chwilę poczuje się jak kompletny amator w świecie dedukcji.

Tytułowe opowiadanie stawia nas od razu w samym centrum zagadki. Ciało znalezione w zaułku, okoliczności wskazują na samobójstwo, ale Poirot nie byłby sobą, gdyby przyjął wyjaśnienia z pozoru oczywiste. Wystarczy jeden szczegół, jedno niepozorne odstępstwo od schematu, żeby cała historia nabrała zupełnie innego znaczenia. To opowieść, która świetnie pokazuje sposób myślenia belgijskiego detektywa - metodyczność, nieufność wobec powierzchownych wniosków i przekonanie, że prawda kryje się często w drobiazgach.

Drugie opowiadanie, „Niewiarygodna kradzież”, przenosi nas w świat wielkiej polityki. Kradzież tajnych dokumentów, kompromitacja, możliwe konsekwencje dla państwa - to nie są błahe sprawy. A jednak dla Poirota najważniejsza nie jest skala sprawy, ale to, kto i dlaczego postanowił popełnić ten czyn. Czy chodzi o zdradę, czy może o coś bardziej osobistego? Tutaj Christie wplata w fabułę elementy gry pozorów, pokazując, że wśród elit nie brakuje ludzi gotowych sięgnąć po nieczyste zagrania.

„Lustro nieboszczyka” to opowieść z zupełnie innej półki. Tym razem w centrum uwagi znajduje się ekscentryczny arystokrata, którego życie zostaje brutalnie przerwane. Christie bawi się tutaj klasycznym motywem - trup, bogata rodzina, a wokół niej cała sieć podejrzeń, interesów i ukrytych powiązań. To historia pełna atmosfery podejrzliwości, gdzie każdy może mieć motyw, a rozwiązanie okazuje się bardziej przewrotne, niż mogłoby się wydawać.

Z kolei „Trójkąt na Rodos” przenosi nas w zupełnie inny klimat. Egzotyczna sceneria, wakacyjna beztroska, a jednak nawet w takich okolicznościach Poirot nie może liczyć na spokój. Obserwując relacje między bohaterami, zauważa rzeczy, które innym umykają. Wieloramienne układy miłosne, zazdrość, gra pozorów - wszystko to prowadzi do sytuacji, która z pozoru wygląda na kaprys losu, ale tak naprawdę jest starannie zaplanowaną intrygą.

Wspólnym mianownikiem wszystkich czterech historii jest to, co u Christie zawsze sprawdza się najlepiej: nic nie jest takie, jakie wydaje się na początku. Autorka doskonale wie, jak podważyć to, co uznajemy za pewne. Pokazuje, że „oczywiste fakty” najczęściej wcale nie istnieją, a każdą sytuację można zinterpretować na nowo. To właśnie czyni lekturę tak wciągającą - nigdy nie jesteśmy bezpieczni, jeśli chodzi o nasze własne przypuszczenia. Agatha Christie po raz kolejny udowadnia, że potrafi pisać tak, aby czytelnik nie tylko śledził przebieg wydarzeń, lecz także sam próbował rozwiązywać zagadkę. A to właśnie jest największa siła jej prozy - zmusza nas do myślenia, stawia pytania, każe kwestionować to, co wydaje się najprostsze. I jeszcze jedno - daje ogromną satysfakcję, kiedy na końcu okazuje się, że wszystko miało sens, choć wcześniej wydawało się niemożliwe do rozwikłania.

Agatha Christie to jedna z najsłynniejszych autorek powieści kryminalnych w historii literatury, nazywana nie bez powodu Królową Kryminału. Urodziła się w 1890 roku w angielskim Torquay i przez całe życie napisała ponad 80 książek, w tym powieści, zbiory opowiadań, a także sztuki teatralne. To właśnie jej stworzone postacie - błyskotliwy detektyw Hercules Poirot oraz przenikliwa panna Marple - stały się ikonami gatunku, rozpoznawalnymi na całym świecie. Jej styl wyróżnia się misterną konstrukcją intrygi, umiejętnym wprowadzaniem fałszywych tropów i zaskakującymi finałami, które niejednokrotnie zmieniają sposób, w jaki czytelnik postrzega całą historię. Christie doskonale znała ludzką naturę, a jej bohaterowie, choć fikcyjni, często odzwierciedlają prawdziwe emocje, motywacje i słabości. Książki Agathy Christie zostały przetłumaczone na ponad 100 języków i sprzedały się w miliardach egzemplarzy, ustępując pod względem popularności jedynie Biblii i dziełom Szekspira. Autorka zmarła w 1976 roku, pozostawiając po sobie niezwykle bogaty dorobek literacki, który do dziś inspiruje pisarzy, twórców filmowych i miłośników kryminałów na całym świecie.