Zgroza w Dunwich

<p>Mój znajomy, który jest ogromnym fanem horroru i twórczości H. P. Lovecrafta od dobrych kilku lat przekonywał mnie do tego, żebym sięgnął po tego autora. W końcu się zdecydowałem i zakupiłem sobie od razu zbiór "Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści", ponieważ przeczytałem w internecie, że to prawdopodobnie najpełniejsze i najlepiej przetłumaczone wydanie twórczości Lovecrafta.</p><p>Skupię się na trzech opowiadaniach ze zbioru, które przypadły mi do gustu najbardziej. Od razu zaznaczam, że jest to wybór subiektywny i wszystkie opowiadania przeczytałem po raz pierwszy. Nie sugerujcie się zatem moim ocenami, bo nie jestem znawcą Lovecrafta.</p><p>“Widmo nad Innsmouth”</p><p>Minęło kilka lat od tajemniczego nalotu “służb federalnych” na portowe miasto Innsmouth. Zatrzymano wiele osób, ale szczegóły sprawy zostały utajnione. Dziennikarze i obrońcy praw człowieka, którzy początkowo byli oburzeni brutalnością zatrzymania, nagle zamilkli. Kiedy zainteresowanie incydentem wygasło, nasz narrator zdał sobie sprawę, że nadszedł czas, by opowiedzieć, dlaczego domagał się od rządu oczyszczenia miasta z nagromadzonych tam "brudów".</p><p>Po zakończeniu nauki pewien 21-latek wyruszył następnie w lokalną podróż historyczną. Z Newburyport zamierzał udać się do Arkham i starając się pilnować swoich wydatków, wybrał najtańszą opcję - autobus przejeżdżający przez Innsmouth. Mało kto chciał rozmawiać o porcie, położonym na odległej prowincji. Czekając na autobus, młody człowiek zbierał informacje o nim kawałek po kawałku. Okazało się, że o Innsmouth było więcej plotek niż faktów. Kiedy tam dotarł, zrozumiał, dlaczego sąsiedzi woleli nie wspominać o mieście. Połowa jego budynków sprawia wrażenie opuszczonych, inne rozpadają się pod wpływem upływu lat. Mieszkańców Innsmouth dopadła choroba, która zmieniła ich w dziwolągi o wybałuszonych oczach, łuszczącej się skórze i niepewnym chodzie.</p><p>Historię, dlaczego tak się stało, opowiada mu stary miejscowy pijak. Opowiada o fantastycznych istotach mieszkających pod wodą, które dokonały swego czasu do masowych mordów i o krwawych rytuałach, które miały tu wcześniej miejsce. Młody człowiek sądzi, że opowieści starego pijaka to fikcja, ale dziwne zbiegi okoliczności mimo wszystko go zaniepokoiły. Musiał nocować w miejscowym hotelu, a w nocy ktoś zaczął się włamywać do jego pokoju. Wtedy właśnie zrozumiał, że ma kłopoty i musi uciekać ale nie ma pojęcia o horrorze, który dopiero go czeka…</p><p>To opowiadanie jest świetnym przykładem na to, że Lovecraft umiał stworzyć atmosferę tajemnicy. Innsmouth wydaje się mieć własną twarz i nie można oderwać od niej wzroku. Opis nocnego ataku i ucieczki jest świetny, czułem idealnie poprowadzone napięcie, tak, abym poczuł je w danej chwili, tak jak było to zaplanowane.</p><p>“Wyrzutek"</p><p>Mieszkał w zamku otoczonym gęstym pierścieniem lasu. Nigdy nie widział nieba, słońca, księżyca ani gwiazd. Wydawało się, że mieszkał tu od zawsze i mieszkał sam. Nad zamkiem znajdowała się wieża, która ciągnęła się wyżej niż niebo, i pomimo tego, że stopnie już dawno się zapadły, wspiął się na mury. Kiedy dotarł na szczyt i odnalazł wyjście, ze zdziwieniem zobaczył nie niebo, za którym tęsknił, ale kryptę i starożytne nagrobki. Długo błądził, aż trafił na zamek, w którym bawił się tłum ludzi, których nigdy nie widział, ale o których czytał. Z jakiegoś powodu jednak w zamku wybuchła panika i znów został sam.</p><p>Świetne opowiadanie mające logikę snu, ale które jednocześnie napisane jest pięknym poetyckim językiem. Po jego skończeniu pochłonął mnie dojmujący smutek. To nie jest tak bardzo opowiadanie grozy, jak właśnie dziwna opowiastka, którą można przytoczyć przy ognisku.</p><p><br>“Przypadek Charlesa Dextera Warda”</p><p>Joseph Curwen, Simon Orne i Edward Hutchinson od dawna byli przyjaciółmi i wspierali się wzajemnie w swoich mrocznych poczynaniach. Pokonali śmierć i opanowują wiedzę, którą największe umysły zabrały do grobu, wskrzeszając je z zapomnienia i wynajdując tortury, dzięki którym piekło będzie wydawało się zbawieniem. Nic dziwnego, że podczas procesów o czary w Salem cała trójka została oskarżona o czary. Przyjaciele ukryli się, a Curwen przeniósł się do Providence w stanie Rhode Island, gdzie żył przez prawie osiemdziesiąt lat, nie wykazując żadnych oznak starzenia się. Na długo przed śmiercią Curwen był podejrzewany o czary, niezależnie od tego, jak bardzo starał się wybielić swoje imię w oczach mieszczan. W końcu oskarżenia o czyny więcej niż złe zostały poparte dowodami, włamano jego domu, a w lochu pod nim napastnicy byli świadkami czegoś, o czym przysięgali, że nigdy nikomu nie powiedzą - było to tak bardzo wykraczające poza granice zdrowego rozsądku.</p><p>Ponad sto lat po przerażających wydarzeniach, o których pamięć naoczni świadkowie wymazali z historii, na świat przyszedł Charles Dexter Ward. Zawsze interesował się starożytnością, więc prędzej czy później był skazany na to, by w jakiś sposób dowiedzieć się, że jest potomkiem Josepha Curwena. W Providence wciąż krążą plotki o tym złowrogim imieniu, ale wystarczą one, by rozbudzić w młodym człowieku zainteresowanie jego przodkiem, a każda nowa informacja przybliża go teraz do strasznej i uwodzicielskiej prawdy - zmarły może powstać z grobu i zdradzić swoje tajemnice. Ward zdaje się żyć obsesją na punkcie swojego przodka, zmieniają się jego zwyczaje, sposób komunikacji, a nawet wygląd. To wzbudza niepokój wśród jego najbliższych. Gdy trafia on do szpitala psychiatrycznego, jego rodzice udają się na farmę, którą Charles wynajął, by prowadzić eksperymenty z nekromancją. To, co tam spotykają, jest niemożliwym do opisania horrorem.</p><p>Cechą odróżniającą tę powieść od innych dzieł z tego zbioru jest to, że tutaj groza jest najbliższa namacalności. Szaleństwo umysłu jest tutaj szczególnie przejmująco i oddane w sposób perfekcyjny. To jak przecina się w tej opowieści przeszłość z teraźniejszością sprawia, że powieść jest naprawdę przerażająca. Jest napisana naprawdę plastycznym, obrazowym językiem. Jestem w szoku, jak dobrze jest ono napisane.</p><p>"Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści" to świetny zbiór opowiadań. Trzy, które wyżej opisałem byłyby wystarczającym powodem do zakupu tego wydania, a tu mamy jeszcze 12 innych opowiadań, w tym takie popularne jak “Zew Ctuhlu”, czy “W górach szaleństwa”. Dodatkowym atutem są tu fantastyczne ilustracje, które zdobią ten zbiór. Warto go kupić i zapoznać się z tym autorem. Daję 5 gwiazdek.</p>

<p>W końcu, po wielu latach skusiłem się i zapewniłem sobie osobisty egzemplarz obszernego wydania “Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści”. Dla fanów H. P. Lovecrafta to pozycja obowiązkowa, która najprawdopodobniej znajduje się na ich półkach i o której nie potrzebują przeczytać kolejnej recenzji. Moją recenzję zatem kieruję do tych, którzy zastanawiają się, czy powinni wydać kilka dyszek na to wydanie i których chcę przekonać do tego, że jak najbardziej muszą to zrobić.</p><p>Zacznijmy od tego, że to wydanie jest prawdopodobnie najlepszym wydaniem opowiadań Lovecrafta, jakie znalazło się na polskim rynku. Kropka. Nie chodzi tu tylko o jakość fizyczną publikacji (bo ta - szczególnie w twardej oprawie - robi wrażenie), ale też o fakt, że mamy tu najprawdopodobniej do czynienia z najlepiej przetłumaczoną twórczością Lovecrafta kiedykolwiek. Do tej pory nikt nie potrafił w pełni oddać charakteru jego prozy - polskie przekłady miały w swojej naturze jakąś “ciężkość”, wydawały się dziwne i przekombinowane. Wydawnictwo Vesper jednak zdecydowało się w tej publikacji na stworzenie zupełnie nowego tłumaczenia, którego dokonał Maciej Płaza - i w taki sposób “Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści” już jest kilka długości do przodu jeśli chodzi o jakiekolwiek inne zbiory opowiadań Lovecrafta: ktoś postarał się zrobić coś nowego. Dodajmy też, że Płaza pokusił się nawet o posłowie, w którym stara się wytłumaczyć, dlaczego dokonał niektórych zmian. Czy są to zmiany na lepsze względem poprzednich tłumaczeń? Moim zdaniem jak najbardziej tak. Język jakim posługuje się Płaza jest dużo żywszy, barwniejszy, bliższy oryginalnemu stylowi H. P. Lovecrafta. Wspaniale się czyta te opowiadania, które się znało, ale które brzmią po stokroć lepiej.</p><p>A jeśli chodzi o same opowiadania w środku książki - mamy tutaj do czynienia ze swoistym “the best of” tego amerykańskiego autora. Znajdziemy tutaj zarówno najsławniejsze opowiadanie, czyli “Zew Cthulhu”, zamieszczone jest też najbardziej ambitne dzieło Lovecrafta, czyli “W górach szaleństwa”. Jest też mój osobisty faworyt, od którego zaczęła się moja miłość do twórczości tego autora i horroru w ogóle - “Kolor z innego wszechświata”. Tytułowa “Zgroza w Dunwich” również zasługuje na Waszą uwagę, a “Przypadek Charlesa Dextera Warda” doprowadzi wasze umysły do wrzenia swoją pokręconą fabułą. Dodajmy do tego kilka mniej oczywistych wyborów jak chociażby “Szczury w murach” i mamy zbiór, który naprawdę oferuje najbardziej przekrojowe spojrzenie na twórczość Lovecrafta. Osobiście uważam, że jeśli kiedykolwiek tak jak ja, macie zamiar zakochać się w tym autorze, to powinniście swą przygodę rozpocząć właśnie tą książką.</p><p>Tyle wyplułem z siebie znaków, a nie wspomniałem jeszcze o naprawdę pięknych ilustracjach Johna Coultharta, które zdobią zarówno okładkę, jak i środek książki. Nie wspomniałem też o stu innych powodach, dla których powinniście kupić tą książkę. Lovecraft to po prostu jeden z niewielu autorów, z którymi warto chociaż raz spotkać się w życiu, żeby sprawdzić, czy nam przypasują. Mogę być wobec niego bezkrytyczny, ale to po prostu szalenie interesujący autor. Dlatego też jeszcze raz powtarzam swój apel - kupcie tą książkę i przekonajcie się, czy również zakochacie się w twórczości tego autora tak jak ja.</p>