Zabytkowe dokumenty uwierzytelnione pieczęciami

Rękopisy stanowią nieocenioną część kolekcji Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Wśród ponad 22 tysięcy zgromadzonych zabytków znajduje się aż 2239 dyplomów, które powstały między XIII a XVIII wiekiem, zarówno na polskich jak i europejskich dworach królewskich, a także w kancelarii watykańskiej. Dyplomy te, napisane na pergaminie lub papierze i opatrzone pieczęciami takich postaci jak Zygmunt I Stary, Jan III Sobieski, Stanisław August Poniatowski, a także papieże Juliusz II, Innocenty IX i Benedykt XIV, stanowią niewyczerpane źródło wiedzy dla badaczy zainteresowanych historią i kulturą.

W jednym z tomów dokonano oceny i opisu stanu tych cennych zbiorów, zaprezentowano również wyniki szczegółowych badań nad najciekawszymi egzemplarzami oraz opisano ich proces konserwacji. Analizą objęto dokumenty opatrzone pieczęciami, zarówno pergaminowe, jak i papierowe, które wykonano przy użyciu różnorodnych materiałów do pisania. Zbadano także zewnętrzne warstwy malarskie, same pieczęcie i pieczątki, wiązania pieczętne oraz ochronne woreczki.

Wzbogaceniem materiałów dotyczących zbiorów Ossolineum jest artykuł poświęcony konserwacji średniowiecznych dokumentów pergaminowych, uwierzytelnionych pieczęciami woskowymi, które pochodzą ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

Dyplomy znajdujące się w Dziale Rękopisów ZNiO to istotna część zbiorów Biblioteki. Ich unikalnym komponentem są pieczęcie uwierzytelniające, które pełnią wiele funkcji: od określania rodzaju dokumentu, przez potwierdzenie jego autentyczności, po służenie jako znak własnościowy osoby czy instytucji, zapewniając wiarygodność, potwierdzając intencje właściciela oraz pełniąc rolę kontrolną i zabezpieczającą nienaruszalność pisma.

W zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych znajduje się dokument z 1423 roku, stworzony w Rzymie, przeznaczony dla kapituły w Rydze i opatrzony woskową pieczęcią, starannie owiniętą i zaszytą w pergaminie z napisem "Non eras curiosus" (nie bądź ciekawski). Choć pergamin został delikatnie rozcięty, co umożliwia ujrzenie czerwonego wosku, relief pieczęci pozostaje niewidoczny. Nie jest jasne, kto i kiedy dokonał tego nacięcia, jednak wydaje się, że umieszczony na pergaminie napis skutecznie ostudził zapał badawczy archiwisty.