Stefan Grabiński - sylwetka autora

Polski pisarz, uznawany za ważną postać w literaturze grozy okresu międzywojennego, zdobył reputację mistrza opowieści fantastycznych, a jego dzieła zyskały porównania do twórczości Edgara Allana Poe i H.P. Lovecrafta. Przyszedł na świat w inteligenckiej rodzinie z Galicji jako syn sędziego Dionizego Grabińskiego i Eugenii z domu Czubków. Po śmierci ojca jego młodość była związana z Łąką pod Samborem, skąd rodzina przeniosła się do Lwowa.

Tam ukończył liceum bernardynów w 1905 roku, a następnie rozpoczął studia z literatury polskiej i filologii klasycznej na Uniwersytecie Lwowskim. W tym czasie poznał wybitne postacie, takie jak Stanisław Kot i Juliusz Kleiner. Już podczas studiów zdiagnozowano u niego dziedziczną gruźlicę, która wraz z jego głęboką religijnością wpłynęła na jego wizję świata i literacką twórczość.

Od 1911 roku był nauczycielem polonistą w gimnazjach we Lwowie. Jego podróże po Europie obejmowały pobyty w Austrii (1914-1915), a także wizyty we Włoszech i Rumunii w 1927 roku. Lata 1917-1921 spędził jako nauczyciel w Przemyślu. W 1931 roku, z powodu pogarszającego się zdrowia, przeszedł na emeryturę i osiedlił się w Brzuchowicach pod Lwowem. Mimo wcześniejszych sukcesów literackich, jego sytuacja materialna znacznie się pogorszyła, a on sam popadł w zapomnienie i ubóstwo, zmarł niemal bez żadnego wsparcia.

Główną sławę zdobył jako autor nowel, debiutując w 1909 roku pod pseudonimem Stefan Żalny zbiorem „Z wyjątków. W pomrokach wiary”, który nie spotkał się z uznaniem. Dopiero jego drugi tom „Na wzgórzu róż” (1918) przyniósł mu rozgłos, który został dodatkowo wzmocniony przez cykl nowel „Demon ruchu” (1919), osnuty wokół tematyki pociągów i stacji kolejowych. Sukces zachęcił go do wydania kolejnych zbiorów, takich jak „Szalony pątnik” (1920), „Niesamowita opowieść” (1922), „Księga ognia” (1922) i „Namiętność” (1930). Jego opowiadania były również publikowane w popularnej prasie tamtych czasów, m.in. w „Gazecie Kaliskiej” i „Słowie Polskim”.

Choć jego powieści, takie jak „Salamandra” (1924) i „Cień Bafometa” (1926), były mniej cenione, Grabiński napisał również trzy dramaty: „Willa nad morzem”, „Zaduszki” i „Larwy”, które wystawiano na scenach w Warszawie, Lwowie i Krakowie. Współcześnie jego powieści często były niedoceniane lub krytykowane jako anachroniczne. Pozostaje jednak ważną postacią w polskiej literaturze grozy.