Pamiętniki

Henryk Ciecierski z Bacik (1864-1933) był podlaskim ziemianinem, oddanym patriotą, podróżnikiem oraz ochotnikiem w wojnie polsko-bolszewickiej, a także pamiętnikarzem. Jego zapiski pełne są dowcipu i lekkiego tonu, przypominającego pamiętniki Paska, jak również anegdoty Węgierskiego i Krasickiego, tworząc żywy obraz owej epoki. Ciecierski wplata w swoje wspomnienia osobiste elementy dotyczące swojego dziadka, Henryka Rzewuskiego, a także barwne opisy zjazdów szlacheckich i tradycyjnych obrzędów, które są już dzisiaj odległą przeszłością. Jego pamiętniki działają niczym film ukazujący życie polskiego ziemiaństwa w czasach niewoli i wojen, stanowiąc zarazem lustro odbijające sylwetki okupantów rosyjskich i niemieckich oraz dodając wartość historyczną poprzez anegdoty z przedwojennej i powojennej Polski.

Urodzony w 1864 roku, Ciecierski to wnuk Henryka Rzewuskiego. Jego umiejętności jako stylisty niczym nie ustępują autorowi "Pamiątek Soplicy". Czytelnik z podziwem i zachwytem zagłębia się w opisy wnętrz, potraw oraz obyczajów, które są fascynujące, a często także przerażające, jak zauważył Andrzej Dobosz w "Tygodniku Powszechnym" w 2002 roku.

Dzieło Ciecierskiego jest jak arcydzieło literatury pamiętnikarskiej, które potrafi uchwycić miniony czas, miejsca, rzeczy, a także ludzi i zwierzęta. Na jego kartach pojawiają się żubry, niedźwiedzie, wilki, wielbłądzice, a także dawni dziady, koniuchy, koniokrady oraz portrety Żydów podlaskich, księcia Leopolda Bawarskiego, pułkownika Wacława Kostka-Biernackiego, rosyjskich gubernatorów i żandarmów. Świat ten stanowi tło pomiędzy Powstaniem Styczniowym a zmierzchem marszałka Piłsudskiego, a w jego centrum znajduje się dwór, gdzie najwyżej ceniono duchownych, dawnych żołnierzy polskich i ludzi zasłużonych dla społeczeństwa pod względem narodowym i kulturalnym. Ten wspaniały, dawny świat został umiejętnie przywołany przez wnuka Rzewuskiego i może służyć jako schronienie dla współczesnego czytelnika, podobnie jak niegdyś "Pamiątki Soplicy" i "Pan Tadeusz" były schronieniem dla czytelników minionego wieku, jak pisze prof. Andrzej Nowak w 2013 roku.