Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna

Martin Pollack w swoim wstępie wprowadza czytelnika w sedno książki Moniki Sznajderman. Choć tytuł może sugerować, że to dzieło historyczne, jest to przede wszystkim refleksja nad pamięcią — dwoma oddzielnymi jej nurtami, które nigdzie się nie spotykają. Autorka opisuje losy swoich dwóch rodzin: jednej polskiej, drugiej żydowskiej, które rozwijały się równolegle przez wieki, nigdy nie przecinając swoich dróg. Sznajderman stawia sobie pytanie o cel badania przeszłości. Czy warto przywoływać trudne wspomnienia, które mogą zakłócić psychiczny spokój? Czy może jednak istnieje moralny obowiązek ujawnienia prawdy, mimo że czasem milczenie wydaje się złotem? Autorka wybiera drogę otwartości i szczerości, co czyni jej opowieść niezwykle wartościową i godną podziwu. Ta książka jest niepowtarzalnym portretem dwóch rodzin — żydowską część charakteryzuje głębia emocji, zaś polska fascynuje zawiłością historii. Jak zauważa Henryk Grynberg, całość jest przeznaczona dla tych, którzy pragną prawdziwie zrozumieć i poznać te losy. „Fałszerze pieprzu” odkrywają splątane polskie i żydowskie biografie z wielką czułością i uważnością. Autorka rekonstruuje życiorysy żydowskich przodków poprzez artykuły z prasy przedwojennej, archiwa, czy księgi hipoteczne, ale także poprzez badanie starych fotografii. Troskliwie bada ślady rozproszone między Miedzeszynem, warszawskim gettem, Radomiem, Złoczowem, Oświęcimiem a Australią. Równolegle Sznajderman przygląda się przodkom swojej matki, wywodzącym się z malowniczej polsko-saksońskiej rodziny. Od dzieciństwa towarzyszyły jej historie o Lachertach: o ojcu rodu, który zdobył fortunę w kartach, uznanym architekcie czy wpływowym działaczu politycznym. Losy tej części rodziny toczą się w różnych miejscach — od Warszawy przez Moskwę po Wołyń i Ciechanki na Lubelszczyźnie. Sznajderman z ogromnym szacunkiem i dbałością o szczegóły odtwarza te światy, pokazując ulotność ludzkiego istnienia oraz złożoność polskich tożsamości. Książka ta zachęca do refleksji nad znaczeniem pamięci i jej wpływem na nasze życie, co podkreśla prof. Barbara Engelking.