Miasto dzieci świata

Za górami, za lasami istniało miejsce zwane Miastem Dzieci Świata. Ta magiczna opowieść o uzdrowiskowej Rabce mieści się w sercach wielu, lecz rzeczywistość tego miejsca jest bardziej złożona. Beata Chomątowska w swojej książce ukazuje historię Rabki-Zdroju, odkrywając początkowe korzyści płynące z leczniczych solanek. Szczególny rozwój uzdrowiska miał miejsce w okresie międzywojennym, kiedy to rodzina Kadenów przekształciła je w tętniącą życiem "czarodziejską górę" — z eleganckimi pensjonatami i prestiżowymi szkołami dla dzieci z wyższych sfer.

Jednak wojenna zawierucha przyniosła ze sobą ciemniejsze dni. W Rabce powstała placówka szkoląca przyszłych członków SS, a lokalna społeczność żydowska została unicestwiona. Po wojnie, w 1945 roku, żydowskie sierocińce były atakowane, a działalność partyzancka trwała, wpisując się w legendę podhalańskich zbójników. Okres Polski Ludowej to czas, kiedy Rabka przekształcona została w ogromny kompleks sanatoryjny, dedykowany dzieciom. Mimo szlachetnych intencji lekarzy, wspomnienia wielu młodych kuracjuszy z tego miejsca bardziej przypominają więzienie niż uzdrowisko.

Rabka więc nie jest ani idylliczną krainą, ani miejscem grozy. Jak zauważa jeden z byłych mieszkańców, to miasto złożone z kontrastów i tajemniczej przeszłości. Dzięki książce Beaty Chomątowskiej mamy okazję obserwować zmieniające się podejście do praw dziecka, higieny i zdrowia. Poznajemy różne wizje uzdrowiska oraz jego rolę na przestrzeni lat. Jak zauważa Sylwia Chutnik, "republika skrzatów" nie była wcale "dziecięcym rajem", a historia tego miejsca jest pełna zaskakujących barw i odcieni.