Listy

„Listy” to zbiór listów, które Marek Hłasko kierował za swojego życia do bliskich, przyjaciół i rodziny. Wyboru 363 listów dokonał Andrzej Czyżewski, znawca literatury i prywatnie kuzyn Marka Hłaski. Połowa z listów nie była nigdy wcześniej publikowana.  

Marek Hłasko za życia korespondował m.in. z wydawcą, Jerzym Giedroyciem, aktorką Sonią Ziemann, czy znajomymi z Izraela. Wyjątkowy charakter mają listy Marka Hłaski kierowane do matki, Marii Łucji Rosiak oraz wielkiej miłości polskiego pisarza, Agnieszki Osieckiej. Tej drugiej autor m.in. „Pięknych Dwudziestoletnich” wyznawał wielokrotnie miłość, przekonując jednocześnie o zamiarze poślubienia rychło po powrocie do kraju. Ważnymi adresatami listów Marka Hłaski pozostawali również Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Jan Nowak Jeziorański oraz Roman Polański.  

Niezwykła wartość literacka listów Marka Hłaski tkwi w ich osobliwej prostocie. Umiejętność nazywania rzeczywistości słowami nie wymagała stosowania figur retorycznych czy zbędnych ozdobników. Marek Hłasko w listach do znajomych i wydawców przedstawia się jako zbuntowany i niepokorny literat. Jednocześnie w korespondencji do matki i Agnieszki Osieckiej, znany pisarz jawi się jako mężczyzna wrażliwy, troskliwy i żywo przejęty sprawami swoich ukochanych kobiet. Ten niezwykły dysonans bliski całej twórczości polskiego pisarza nabiera szczególnego znaczenia w prywatnej korespondencji do najważniejszych osób w życiu Marka Hłaski.  

Marek Hłasko (1934-1969) ceniony i uznany pisarz, należący do pokolenia tzw. pisarzy przeklętych, egzystujących i tworzących na granicy nihilizmy oraz dekadencji. Do miana legendy urosła uroczystość chrztu, gdzie dwuletni przyszły pisarz według relacji świadków, miał kilkukrotnie odpowiedzieć przecząco na pytanie księdza, czy wyrzeka się złego ducha. Edukację zakończył na etapie szkoły podstawowej, nie przeszkodziło mu to jednak napisać dziesięciu powieści oraz blisko czterdziestu opowiadań. Jego gwiazda w czasach powojennych święciła jasnym blaskiem, szykanowany i znienawidzony przez cenzurę władz PRL-u, był jak bohaterowie jego twórczości: romantyczny, zbuntowany i niepokorny. Postępował na przekór obowiązującym ideałom i zasadom. Obojętny na prozaiczność życia, dostrzegał jego przemijalności i świadomie balansował na krawędzi. Cieszył się przy tym opinią pijaka i awanturnika, a wizerunek ten starannie pielęgnował m.in. w autobiografii „Piękni dwudziestoletni”, wydanej na emigracji w Paryżu w 1966 roku. W jego twórczości wątki autobiograficzne przeplata wyobraźnia - pisząc o innych, często pisał o samym sobie. Autor takich opowiadań i powieści, jak: „Ósmy dzień tygodnia”, „Następny do raju”, „Cmentarze”, „Wszyscy byli odwróceni”, „Pierwszy krok w chmurach”, „Baza Sokołowska”, „Sonata marymoncka” czy „Drugie zabicie psa”.