Nie ma kto pisać do pułkownika

"Pułkownik zdjął pokrywę z puszki z kawą i zobaczył, że została tylko jedna mała łyżeczka. Zdjął garnek z ognia, wylał połowę wody na glinianą podłogę i skrobał nożem wnętrze puszki, aż ostatnie skrawki zmielonej kawy, zmieszane z kawałkami rdzy, wpadły do garnka".

Tak zaczęła się opowieść, która, choć nie jest niczym szczególnym, jest szalenie bliska mojemu sercu. I to nie tylko dlatego, że Márquez uważał ją za swoją najlepszą, do tego stopnia, że napisał Sto lat samotności właśnie po to, by ludzie przeczytali tę książkę, choćby tylko w nawiązaniu do niej. Kto zna twórczość Marqueza, ten wie, że trudno o lepszą, osobistą motywację:-)

"Bardzo ważne jest, by pamiętać, że fundamentalna dla tej noweli, jak i dla całej wielkiej literatury, jest jej polisemiczność. To znaczy, że artysta nasyca ją wieloma sensami i wieloma znaczeniami...".

Nie znajdziecie w tej opowieści nic wyjątkowego. Geriatryczny pułkownik, który wraz z żoną mieszka w powojennym regionie rządzonym przez wojsko (prawdopodobnie po La Violencia), rozpaczliwie, acz cierpliwie czekając na nadejście listu z emeryturą, przez piętnaście monotonnych lat. Nie mają żadnego źródła dochodu, a skromne oszczędności, jakie posiadają, wydają głównie pens po pensie na koguta, którego Pułkownik hoduje na walkę kogutów. Pułkownik jest też zbyt dumny, by polegać na grzebaniu w ziemi, niezależnie od tego, jak trudne są okoliczności. Wokół tego kręci się cała nowela; można więc wnioskować, że nie ma tu żadnej konkretnej linii fabularnej, mimo że tak mocno dotyka ona serca, opowiada bowiem historię człowieka, który niejako stał się symbolem pokolenia dla całej Ameryki Łacińskiej. Wygrana wojna o niepodległość była dla całej cywilizacji łacińskiej dopiero początkiem trudnej drogi do normalności.

Ale ta historia różni się od tego, z czego Márquez jest powszechnie znany. Nie jest to bowiem opowieść o realizmie magicznym - pamiętacie legendarnego pułkownika Aureliano Buendíę? Osobliwa postać, okraszona geniuszem pióra Marqueza w “Stu latach samotności”, tutaj analogicznie przedstawiony oficer wojska jest jednak zdecydowanie przedstawiony w sposób bardziej wierny realiom. Wiele jest historii, które ukazują biedę, ale czytałem bardzo niewiele które robią to tak umiejętnie jak autor w niniejszej powieści. Ponadto jest to książka melancholijna i optymistyczna jednocześnie, z wieloma metaforami, bez nadmiernego uzależnienia od symboli. Kolumbijski krytyk, Hernando Téllez, powiedział na przykład, że podstawową cechą książki jest prostota jej konstrukcji, niemal łatwość, z jaką czytelnik może przechodzić z odcinka do odcinka, co przychodzi o tyle łatwiej, że bogactwo językowe Marqueza pozwala szalenie plastycznie wyobrazić sobie opisywane zdarzenia ze wszystkimi jej szczegółami.

Reasumując: nie jest to książka dla ciebie, jeśli chcesz przeczytać coś porywającego, pełnego zwrotów akcji, trzymającej w napięciu historii. Znajdziecie w niej za to bogate w szczegóły studium samotności człowieka, który kiedyś był kimś ważnym, dziś czeka na słodki pocałunek śmierci, zupełnie zapomniany przez świat.

"'Wszystko jest w ten sposób' - szepnęła. 'Gnijemy żywcem'. I zamknęła oczy, by móc skupić się na martwym człowieku".

W domu moich rodziców zostałem dziś bez książki. Na szczęście są oni czytelnikami, więc przeszukując ich półki z książkami, znalazłem tę nowelę Marqueza, której jeszcze nie czytałem. Nic lepszego w ten weekend nie mogło mnie spotkać!:-)

Jest to opowiadanie osadzone w dobrze znanym uniwersum realizmu magicznego Aureliano Buendii i krainy Macondo ze Stu lat samotności. Nie ma tu jednak żadnej magii: jest to brutalnie realistyczna opowieść o bezimiennym "pułkowniku" i jego żonie, którzy żyją w nędzy w aż nazbyt dobrze znanej dyktaturze południowoamerykańskiego kraju. Ich syn Augustin został zabity przez władze za rozpowszechnianie literatury obraźliwej. Pułkownik i jego żona starają się przeżyć, licząc na emeryturę wojskową, która powinna nadejść lada dzień, oraz na koguta bojowego należącego do ich syna, który, miejmy nadzieję, okaże się mistrzem, gdy nadejdzie sezon walk kogutów. Jednak trudy życia i ciągłe narzekania żony sprawiają, że pułkownik rozważa rzecz nie do pomyślenia - sprzedać koguta krwiopijczemu handlarzowi Sabasowi. Ale jest jeszcze czas - i gdy nadchodzi sezon walk, pułkownik odzyskuje godność w zupełnej otchłani wstydu.

Ta niewielka nowela jest bardzo bogata w metafory, które przemawiają do czytelnika na wielu poziomach. Pułkownik, który co piątek czeka na list z informacją o emeryturze, ale zawsze jest skazany na rozczarowanie ("Nikt nie pisze do pułkownika", jak mówi poczmistrz), to kwintesencja bohatera tragicznego, choć we współczesnym, nie romantycznym wydaniu. Kogut bojowy jest symbolem jego szybko gasnącej godności, a także ostatnią rzeczą, po której można by zapamiętać syna; jego sprzedaż pazernemu kapitaliście jest ostatnim gwoździem do trumny dumnej męskości klasy. W istocie kogut, jak podkreślają przyjaciele Augustyna, nie należy do samego pułkownika, ale do całego kraju. Nie brakuje metafor choroby: wieczne bóle żołądka pułkownika, astma jego żony, ciężka cukrzyca handlarza Sabasa. Ponurą atmosferę potęguje nieustannie padający deszcz.

Krótko mówiąc, będzie melancholia i będą cuda jak to u Marqueza!

"Pułkownik zdjął pokrywę z puszki z kawą i zobaczył, że została tylko jedna mała łyżeczka. Zdjął garnek z ognia, wylał połowę wody na glinianą podłogę i skrobał nożem wnętrze puszki, aż ostatnie skrawki zmielonej kawy, zmieszane z kawałkami rdzy, wpadły do garnka".

Tak zaczęła się opowieść, która, choć nie jest niczym szczególnym, jest szalenie bliska mojemu sercu. I to nie tylko dlatego, że Márquez uważał ją za swoją najlepszą, do tego stopnia, że napisał Sto lat samotności właśnie po to, by ludzie przeczytali tę książkę, choćby tylko w nawiązaniu do niej. Kto zna twórczość Marqueza, ten wie, że trudno o lepszą, osobistą motywację:-)

"Bardzo ważne jest, by pamiętać, że fundamentalna dla tej noweli, jak i dla całej wielkiej literatury, jest jej polisemiczność. To znaczy, że artysta nasyca ją wieloma sensami i wieloma znaczeniami...".

Nie znajdziecie w tej opowieści nic wyjątkowego. Geriatryczny pułkownik, który wraz z żoną mieszka w powojennym regionie rządzonym przez wojsko (prawdopodobnie po La Violencia), rozpaczliwie, acz cierpliwie czekając na nadejście listu z emeryturą, przez piętnaście monotonnych lat. Nie mają żadnego źródła dochodu, a skromne oszczędności, jakie posiadają, wydają głównie pens po pensie na koguta, którego Pułkownik hoduje na walkę kogutów. Pułkownik jest też zbyt dumny, by polegać na grzebaniu w ziemi, niezależnie od tego, jak trudne są okoliczności. Wokół tego kręci się cała nowela; można więc wnioskować, że nie ma tu żadnej konkretnej linii fabularnej, mimo że tak mocno dotyka ona serca, opowiada bowiem historię człowieka, który niejako stał się symbolem pokolenia dla całej Ameryki Łacińskiej. Wygrana wojna o niepodległość była dla całej cywilizacji łacińskiej dopiero początkiem trudnej drogi do normalności.

Ale ta historia różni się od tego, z czego Márquez jest powszechnie znany. Nie jest to bowiem opowieść o realizmie magicznym - pamiętacie legendarnego pułkownika Aureliano Buendíę? Osobliwa postać, okraszona geniuszem pióra Marqueza w “Stu latach samotności”, tutaj analogicznie przedstawiony oficer wojska jest jednak zdecydowanie przedstawiony w sposób bardziej wierny realiom. Wiele jest historii, które ukazują biedę, ale czytałem bardzo niewiele które robią to tak umiejętnie jak autor w niniejszej powieści. Ponadto jest to książka melancholijna i optymistyczna jednocześnie, z wieloma metaforami, bez nadmiernego uzależnienia od symboli. Kolumbijski krytyk, Hernando Téllez, powiedział na przykład, że podstawową cechą książki jest prostota jej konstrukcji, niemal łatwość, z jaką czytelnik może przechodzić z odcinka do odcinka, co przychodzi o tyle łatwiej, że bogactwo językowe Marqueza pozwala szalenie plastycznie wyobrazić sobie opisywane zdarzenia ze wszystkimi jej szczegółami.

Reasumując: nie jest to książka dla ciebie, jeśli chcesz przeczytać coś porywającego, pełnego zwrotów akcji, trzymającej w napięciu historii. Znajdziecie w niej za to bogate w szczegóły studium samotności człowieka, który kiedyś był kimś ważnym, dziś czeka na słodki pocałunek śmierci, zupełnie zapomniany przez świat.

"'Wszystko jest w ten sposób' - szepnęła. 'Gnijemy żywcem'. I zamknęła oczy, by móc skupić się na martwym człowieku".

W domu moich rodziców zostałem dziś bez książki. Na szczęście są oni czytelnikami, więc przeszukując ich półki z książkami, znalazłem tę nowelę Marqueza, której jeszcze nie czytałem. Nic lepszego w ten weekend nie mogło mnie spotkać!:-)

Jest to opowiadanie osadzone w dobrze znanym uniwersum realizmu magicznego Aureliano Buendii i krainy Macondo ze Stu lat samotności. Nie ma tu jednak żadnej magii: jest to brutalnie realistyczna opowieść o bezimiennym "pułkowniku" i jego żonie, którzy żyją w nędzy w aż nazbyt dobrze znanej dyktaturze południowoamerykańskiego kraju. Ich syn Augustin został zabity przez władze za rozpowszechnianie literatury obraźliwej. Pułkownik i jego żona starają się przeżyć, licząc na emeryturę wojskową, która powinna nadejść lada dzień, oraz na koguta bojowego należącego do ich syna, który, miejmy nadzieję, okaże się mistrzem, gdy nadejdzie sezon walk kogutów. Jednak trudy życia i ciągłe narzekania żony sprawiają, że pułkownik rozważa rzecz nie do pomyślenia - sprzedać koguta krwiopijczemu handlarzowi Sabasowi. Ale jest jeszcze czas - i gdy nadchodzi sezon walk, pułkownik odzyskuje godność w zupełnej otchłani wstydu.

Ta niewielka nowela jest bardzo bogata w metafory, które przemawiają do czytelnika na wielu poziomach. Pułkownik, który co piątek czeka na list z informacją o emeryturze, ale zawsze jest skazany na rozczarowanie ("Nikt nie pisze do pułkownika", jak mówi poczmistrz), to kwintesencja bohatera tragicznego, choć we współczesnym, nie romantycznym wydaniu. Kogut bojowy jest symbolem jego szybko gasnącej godności, a także ostatnią rzeczą, po której można by zapamiętać syna; jego sprzedaż pazernemu kapitaliście jest ostatnim gwoździem do trumny dumnej męskości klasy. W istocie kogut, jak podkreślają przyjaciele Augustyna, nie należy do samego pułkownika, ale do całego kraju. Nie brakuje metafor choroby: wieczne bóle żołądka pułkownika, astma jego żony, ciężka cukrzyca handlarza Sabasa. Ponurą atmosferę potęguje nieustannie padający deszcz.

Krótko mówiąc, będzie melancholia i będą cuda jak to u Marqueza!