Disneyland

Stanisław Dygat, znany z wyrafinowanego humoru i subtelnej ironii, w jednej ze swoich najwyżej ocenianych powieści przedstawia nam architekta Marka Arensa. Marek, który zdobył popularność jako sportowiec, doświadcza przełomu w życiu podczas balu maskowego, gdzie spotyka intrygującą kobietę imieniem Jowita. Choć ich spotkanie jest ulotne, a Marek widzi jedynie jej oczy zza zasłony, Jowita zostawia po sobie trwałe wrażenie. Pytanie, czy Jowita jest realną osobą czy fantazją, staje się dla Marka palące, zwłaszcza gdy poznaje Agnieszkę, studentkę będącą potencjalną Jowitą, której zaczyna darzyć uczuciem.

„Disneyland” to opowieść o poszukiwaniach marzeń, miłości i szczęścia, osadzona w artystycznym i intelektualnym świecie lat 60. XX wieku. Różnorodne przemyślenia Marka na temat kluczowych dla niego wartości, takich jak miłość czy lojalność, sprawiają, że książka zachowuje swoją uniwersalność i aktualność.

W 1967 roku Janusz Morgenstern przeniósł tę opowieść na film zatytułowany „Jowita”, który przyniósł mu nagrodę za reżyserię na festiwalu w San Sebastian. Scenariusz napisał Tadeusz Konwicki, a dialogi stworzył sam Dygat. W rolach głównych wystąpili wybitni aktorzy, w tym Daniel Olbrychski, Barbara Kwiatkowska, Kalina Jędrusik i Zbigniew Cybulski.

Dygat, dzięki swojemu niepowtarzalnemu stylowi, zajmuje szczególne miejsce w polskiej literaturze współczesnej, która często bywa przesiąknięta patosem. Jego twórczość, choć pełna specyficznego humoru, nie ucieka od refleksji nad ludzką naturą, zaskakując tym, jak dorośli mogą zatracić radość i ciepło w codziennym życiu. Jak zauważa Marek Hłasko, świat literacki Dygata mógłby zyskać jeszcze więcej dzięki obecności fantastycznych postaci, które wprowadziłyby do niego odrobinę magii i zabawy.