ZNIKNIĘCIE SŁONIA Haruki Murakami

Haruki Murakami pracował nad tym kompendium opowiadań w latach 1980-1991, w tym czasie ukształtował fikcję swojego świata. Można powiedzieć, że książka ta zawiera materiał wyjściowy do jego najbardziej emblematycznych dzieł, w których ostatecznie definiuje swój styl. <br> Przykładem tego jest historia, która otwiera książkę "Ptak nakręcacz i wtorkowe kobiety", będąca pierwowzorem pierwszego rozdziału jednej z jego głównych powieści: Kroniki ptaka wędrownego, wydanej w 1995 roku. Jest to prawdziwy szkic, w którym imiona głównych bohaterów nie są jeszcze określone, ale który w istocie jest jego esencją, tylko drobne aspekty zostały zmodyfikowane, aby położyć podwaliny pod to wielkie dzieło, w którym bawi się on tajemnicą telefonu, przypadkowymi spotkaniami, odkrywaniem nowego świata, gdy spotyka dziewczynę podczas poszukiwania zagubionego kota. Świat, który ma ograniczony ruch, który zatrzymuje się każdego dnia, dopóki ptak nie wprawi go ponownie w ruch, nakręcając go każdego ranka.<br> W tej historii pojawia się kluczowe nazwisko - Noboru Watanabe, kluczowa postać w uniwersum japońskiego autora, która w tym samym tomie pojawia się ponownie w Sprawach rodzinnych i Znika słoń.<br> Ludzie są złożonymi światami, jedynymi w swoim rodzaju, które jednak, gdy łączą się z innymi, gdy wchodzą ze sobą w interakcje, tworzą nowe rzeczywistości, czasem wieczne, a czasem trwające tylko chwilę. Bohaterowie Murakamiego swobodnie podróżują przez rzeczywistość, którą sami tworzą. W "Ponownym napadzie na piekarnię" sam fakt odczuwania głodu w czasie, gdy jedzenie nie jest dostępne, uruchamia mechanizm modyfikacji rzeczywistości, przechodząc od codzienności do czynu, który, choć prawdziwy, jest zupełnie nienormalny w danym kontekście, jak na przykład napad na restaurację fast-food. To właśnie lubi robić Murakami, odsłaniać tak różnorodne fałdy rzeczywistości, tak delikatne, że nie dostrzegamy ich, ponieważ zawsze jesteśmy pogrążeni w naszych rutynowych czynnościach. W opowiadaniu "O tym, jak w pewien kwietniowy poranek spotkałem stuprocentowo idealną dziewczynę" wyraźnie zaznacza, że długość tytułu odnosi się do szczegółu, do chwili i okoliczności, do pełnej świadomości spotkania z kobietą, która wydaje się idealna, do charakterystyki dnia, miejsca, daty, wszystkiego. Są to tylko sekundy, ich drogi się krzyżują, być może ona nawet tego nie zauważa, ale w tym czasie zaczyna się tworzyć mała historia i świat, który powstaje w innym świecie, na podstawie przypadkowego zdarzenia.<br> Równowaga, kolejny fundamentalny aspekt narracji japońskiego autora, to ciągłe opisy zwykłych czynności życia codziennego, gotowania, seksu, jedzenia, picia, spania, stanowią podstawę równowagi w jego opowiadaniach, którą następnie łamie pod niewyobrażalnym kątem, wywołując u czytelnika nieoczekiwane emocje. Przerwa ta może nastąpić w każdej chwili. Życie może odwrócić się o sto osiemdziesiąt stopni od drobnego szczegółu, jak wtedy, gdy jeden z bohaterów Lederhosen idzie kupić parę spodni i nagle uświadamia sobie absurdalność egzystencji, którą prowadził do tej pory, albo odkrycie nałogu piromana, jak w opowiadaniu "Spalenie stodoły". Jednak najbardziej znaczący przełom w tym zbiorze opowiadań następuje w "Śnie", gdzie kobieta, nie mogąc zasnąć, odkrywa złożoność świata na jawie.<br> W uniwersum Murakamiana, gdzie rzeczywistość jest nieustannie pomieszana, gdzie to, co fantastyczne, wdziera się w rutynowe życie bohaterów, nie ma też wyraźnych podziałów między światem snu a rzeczywistością. Świat marzeń sennych łatwo się rozszerza i ogarnia śniącego. To, co dzieje się we śnie, nie pozostaje w nim. W "Tańczącym karle" pewna istota dręczy zwykłego człowieka różnymi sztuczkami, które podsuwa mu we śnie, a które, gdy się spełnią, wpędzają go w śmiertelną pułapkę.<br> Te dziwne istoty, jakby wyjęte z koszmaru, powtarzają się w takich opowiadaniu jak "TV People". Ich cechą charakterystyczną jest to, że nie są zauważane przez innych poza bohaterem opowiadania, co potęguje koszmarną atmosferę, zamykając bohaterów w fantastycznej bańce w realnym otoczeniu. Interesujące w tych historiach jest to, czy bohaterom uda się uwolnić od zaklęcia nierzeczywistości, czy też nie.<br> Z pewnością jednak, spośród wszystkich aspektów, które Murakami porusza w tej serii opowiadań, to właśnie sytuacyjne ożywiają tę książkę, ponieważ poprzez - zdawałoby się - osobiste doświadczenia, udaje mu się zagłębić w skomplikowane kwestie o prostej tematyce. W opowiadaniach takich jak "A Slow Boat to China", "Ostatni trawnik tego popołudnia" i "Milczenie" odzyskuje melancholijny ton, który pozostawił na uboczu w opowiadaniach bardziej skłaniających się ku fantastyce, i przenosi nas w odległe wspomnienia z czasów liceum, pracy na pół etatu, gdzie dochodzi do niezapomnianych spotkań między bohaterami, którzy nigdy więcej się nie zobaczą, ratując sytuacje związane z samodoskonaleniem, odnajdywaniem sensu życia, odpornością.<br> <br> Murakami za pomocą fantazyjnych kreacji poddaje kontroli czas, sen, marzenia, myśli, miłość - całe życie. Mimo chwil dezorientacji i desperackiej chęci gawędzenia z obcymi wokół mnie, byle tylko uciec od moich książkowych zmagań, "Zniknięcie słonia" podobał mi się ze względu na swoją tajemniczość i romantyczną grozę.

Po przeczytaniu co najmniej dziewięciu powieści Murakamiego i opierając się jedynie na książce "Zniknięcie słonia" Haruki Murakamiego, podejrzewam, że obaj lepiej radzimy sobie z powieścią niż z opowiadaniem. Wolę powieść, a opowiadanie było dla mnie bardziej zapowiedzią lub próbką niż gotowym dziełem. Ogólnie rzecz biorąc, nadal polecam ten zbiór. Jeśli twoim minimalnym standardem jest największa literatura, to nie będzie to książka dla ciebie. Jeśli chcesz poczytać o kulturze nie do końca europejskiej i być może jeszcze nie najwyższej klasy, znajdziesz w tych opowiadaniach wiele przyjemności. <br> <br> Wspominając o seksie, wiem, że wielu narzeka, ponieważ nie każda książka Murakamiego stara się unikać tego tematu. Nie czuję współczucia dla najbardziej wrażliwych na ten temat, ale starałem się czytać te historie, mając to na uwadze. Moim zdaniem pojawiają się pewne wzmianki o przygodnym seksie, ale nie ma w nich nic graficznego, nigdy nie jest on głównym tematem opowiadań, a w kilku w ogóle nie ma o nim wzmianki.<br> <br> Innym częstym zarzutem wobec książek Murakamiego jest to, że nie najlepiej radzi sobie z postaciami kobiecymi. W większości zgadzam się z tym, że jego postacie kobiece są nierówne. Potrafi bardzo zbliżyć się do krawędzi, jeśli chodzi o seksualizację młodszych kobiet, ale zazwyczaj postępuje z nimi ostrożnie. I to bardziej, niż sądzą jego krytycy.<br> <br> Kilka z tych opowiadań sprawia wrażenie, jakby autor ćwiczył rozwój postaci kobiecych w celu zastosowania ich w późniejszych powieściach. W "Ponownym napadzie na piekarnię" zespół mąż i żona namawiają się do popełnienia przestępstwa. Trudno jest sympatyzować z którąś z postaci lub z zakończeniem, ale kobieta jest silniejszą postacią, a historia nie dotyczy seksu. "Sen" jest opowiadany całkowicie z punktu widzenia kobiety, która doświadcza nierealistycznie długich okresów bezsenności. To opowiadanie czyta się jak eksperyment autora z kobiecym odpowiednikiem typowego męskiego bohatera Murikamiego. Myślę, że jako krótkie opowiadanie jest udane, ale być może mogłoby być lepiej ocenione przez osobę mniej zaznajomioną z Murikamim jako powieściopisarzem.<br> <br> Ostatnie opowiadanie, tytułowe, wykorzystuje klasyczną sztukę magiczną, jaką jest zniknięcie słonia, i z powodzeniem przekształca ją w literacki realizm magiczny.<br> <br> Będę czytał więcej Murakamiego jako autora opowiadań i eseisty, ale jak na razie wolę go jako powieściopisarza i to są te nieprzeczytane książki, na które najbardziej czekam.

Haruki Murakami pracował nad tym kompendium opowiadań w latach 1980-1991, w tym czasie ukształtował fikcję swojego świata. Można powiedzieć, że książka ta zawiera materiał wyjściowy do jego najbardziej emblematycznych dzieł, w których ostatecznie definiuje swój styl. <br> Przykładem tego jest historia, która otwiera książkę "Ptak nakręcacz i wtorkowe kobiety", będąca pierwowzorem pierwszego rozdziału jednej z jego głównych powieści: Kroniki ptaka wędrownego, wydanej w 1995 roku. Jest to prawdziwy szkic, w którym imiona głównych bohaterów nie są jeszcze określone, ale który w istocie jest jego esencją, tylko drobne aspekty zostały zmodyfikowane, aby położyć podwaliny pod to wielkie dzieło, w którym bawi się on tajemnicą telefonu, przypadkowymi spotkaniami, odkrywaniem nowego świata, gdy spotyka dziewczynę podczas poszukiwania zagubionego kota. Świat, który ma ograniczony ruch, który zatrzymuje się każdego dnia, dopóki ptak nie wprawi go ponownie w ruch, nakręcając go każdego ranka.<br> W tej historii pojawia się kluczowe nazwisko - Noboru Watanabe, kluczowa postać w uniwersum japońskiego autora, która w tym samym tomie pojawia się ponownie w Sprawach rodzinnych i Znika słoń.<br> Ludzie są złożonymi światami, jedynymi w swoim rodzaju, które jednak, gdy łączą się z innymi, gdy wchodzą ze sobą w interakcje, tworzą nowe rzeczywistości, czasem wieczne, a czasem trwające tylko chwilę. Bohaterowie Murakamiego swobodnie podróżują przez rzeczywistość, którą sami tworzą. W "Ponownym napadzie na piekarnię" sam fakt odczuwania głodu w czasie, gdy jedzenie nie jest dostępne, uruchamia mechanizm modyfikacji rzeczywistości, przechodząc od codzienności do czynu, który, choć prawdziwy, jest zupełnie nienormalny w danym kontekście, jak na przykład napad na restaurację fast-food. To właśnie lubi robić Murakami, odsłaniać tak różnorodne fałdy rzeczywistości, tak delikatne, że nie dostrzegamy ich, ponieważ zawsze jesteśmy pogrążeni w naszych rutynowych czynnościach. W opowiadaniu "O tym, jak w pewien kwietniowy poranek spotkałem stuprocentowo idealną dziewczynę" wyraźnie zaznacza, że długość tytułu odnosi się do szczegółu, do chwili i okoliczności, do pełnej świadomości spotkania z kobietą, która wydaje się idealna, do charakterystyki dnia, miejsca, daty, wszystkiego. Są to tylko sekundy, ich drogi się krzyżują, być może ona nawet tego nie zauważa, ale w tym czasie zaczyna się tworzyć mała historia i świat, który powstaje w innym świecie, na podstawie przypadkowego zdarzenia.<br> Równowaga, kolejny fundamentalny aspekt narracji japońskiego autora, to ciągłe opisy zwykłych czynności życia codziennego, gotowania, seksu, jedzenia, picia, spania, stanowią podstawę równowagi w jego opowiadaniach, którą następnie łamie pod niewyobrażalnym kątem, wywołując u czytelnika nieoczekiwane emocje. Przerwa ta może nastąpić w każdej chwili. Życie może odwrócić się o sto osiemdziesiąt stopni od drobnego szczegółu, jak wtedy, gdy jeden z bohaterów Lederhosen idzie kupić parę spodni i nagle uświadamia sobie absurdalność egzystencji, którą prowadził do tej pory, albo odkrycie nałogu piromana, jak w opowiadaniu "Spalenie stodoły". Jednak najbardziej znaczący przełom w tym zbiorze opowiadań następuje w "Śnie", gdzie kobieta, nie mogąc zasnąć, odkrywa złożoność świata na jawie.<br> W uniwersum Murakamiana, gdzie rzeczywistość jest nieustannie pomieszana, gdzie to, co fantastyczne, wdziera się w rutynowe życie bohaterów, nie ma też wyraźnych podziałów między światem snu a rzeczywistością. Świat marzeń sennych łatwo się rozszerza i ogarnia śniącego. To, co dzieje się we śnie, nie pozostaje w nim. W "Tańczącym karle" pewna istota dręczy zwykłego człowieka różnymi sztuczkami, które podsuwa mu we śnie, a które, gdy się spełnią, wpędzają go w śmiertelną pułapkę.<br> Te dziwne istoty, jakby wyjęte z koszmaru, powtarzają się w takich opowiadaniu jak "TV People". Ich cechą charakterystyczną jest to, że nie są zauważane przez innych poza bohaterem opowiadania, co potęguje koszmarną atmosferę, zamykając bohaterów w fantastycznej bańce w realnym otoczeniu. Interesujące w tych historiach jest to, czy bohaterom uda się uwolnić od zaklęcia nierzeczywistości, czy też nie.<br> Z pewnością jednak, spośród wszystkich aspektów, które Murakami porusza w tej serii opowiadań, to właśnie sytuacyjne ożywiają tę książkę, ponieważ poprzez - zdawałoby się - osobiste doświadczenia, udaje mu się zagłębić w skomplikowane kwestie o prostej tematyce. W opowiadaniach takich jak "A Slow Boat to China", "Ostatni trawnik tego popołudnia" i "Milczenie" odzyskuje melancholijny ton, który pozostawił na uboczu w opowiadaniach bardziej skłaniających się ku fantastyce, i przenosi nas w odległe wspomnienia z czasów liceum, pracy na pół etatu, gdzie dochodzi do niezapomnianych spotkań między bohaterami, którzy nigdy więcej się nie zobaczą, ratując sytuacje związane z samodoskonaleniem, odnajdywaniem sensu życia, odpornością.<br> <br> Murakami za pomocą fantazyjnych kreacji poddaje kontroli czas, sen, marzenia, myśli, miłość - całe życie. Mimo chwil dezorientacji i desperackiej chęci gawędzenia z obcymi wokół mnie, byle tylko uciec od moich książkowych zmagań, "Zniknięcie słonia" podobał mi się ze względu na swoją tajemniczość i romantyczną grozę.

Po przeczytaniu co najmniej dziewięciu powieści Murakamiego i opierając się jedynie na książce "Zniknięcie słonia" Haruki Murakamiego, podejrzewam, że obaj lepiej radzimy sobie z powieścią niż z opowiadaniem. Wolę powieść, a opowiadanie było dla mnie bardziej zapowiedzią lub próbką niż gotowym dziełem. Ogólnie rzecz biorąc, nadal polecam ten zbiór. Jeśli twoim minimalnym standardem jest największa literatura, to nie będzie to książka dla ciebie. Jeśli chcesz poczytać o kulturze nie do końca europejskiej i być może jeszcze nie najwyższej klasy, znajdziesz w tych opowiadaniach wiele przyjemności. <br> <br> Wspominając o seksie, wiem, że wielu narzeka, ponieważ nie każda książka Murakamiego stara się unikać tego tematu. Nie czuję współczucia dla najbardziej wrażliwych na ten temat, ale starałem się czytać te historie, mając to na uwadze. Moim zdaniem pojawiają się pewne wzmianki o przygodnym seksie, ale nie ma w nich nic graficznego, nigdy nie jest on głównym tematem opowiadań, a w kilku w ogóle nie ma o nim wzmianki.<br> <br> Innym częstym zarzutem wobec książek Murakamiego jest to, że nie najlepiej radzi sobie z postaciami kobiecymi. W większości zgadzam się z tym, że jego postacie kobiece są nierówne. Potrafi bardzo zbliżyć się do krawędzi, jeśli chodzi o seksualizację młodszych kobiet, ale zazwyczaj postępuje z nimi ostrożnie. I to bardziej, niż sądzą jego krytycy.<br> <br> Kilka z tych opowiadań sprawia wrażenie, jakby autor ćwiczył rozwój postaci kobiecych w celu zastosowania ich w późniejszych powieściach. W "Ponownym napadzie na piekarnię" zespół mąż i żona namawiają się do popełnienia przestępstwa. Trudno jest sympatyzować z którąś z postaci lub z zakończeniem, ale kobieta jest silniejszą postacią, a historia nie dotyczy seksu. "Sen" jest opowiadany całkowicie z punktu widzenia kobiety, która doświadcza nierealistycznie długich okresów bezsenności. To opowiadanie czyta się jak eksperyment autora z kobiecym odpowiednikiem typowego męskiego bohatera Murikamiego. Myślę, że jako krótkie opowiadanie jest udane, ale być może mogłoby być lepiej ocenione przez osobę mniej zaznajomioną z Murikamim jako powieściopisarzem.<br> <br> Ostatnie opowiadanie, tytułowe, wykorzystuje klasyczną sztukę magiczną, jaką jest zniknięcie słonia, i z powodzeniem przekształca ją w literacki realizm magiczny.<br> <br> Będę czytał więcej Murakamiego jako autora opowiadań i eseisty, ale jak na razie wolę go jako powieściopisarza i to są te nieprzeczytane książki, na które najbardziej czekam.