Zmienne losy Afryki. Pięć tysięcy lat bogactwa, chciwości i pracy

Martin Meredith w swojej książce przedstawia szeroką i zajmującą panoramę historii Afryki, obejmującą okres od czasów starożytnych po współczesność. Ten znany historyk analizuje 5000 lat wspólnych dziejów kontynentu i jego mieszkańców, odrodzając starożytne królestwa i imperia, obserwując rozwój religii uniwersalistycznych takich jak chrześcijaństwo i islam, oraz podkreślając istotną rolę surowców naturalnych, takich jak ropa, złoto i diamenty, na tle wpływu środków zewnętrznych – odkrywców, misjonarzy oraz awanturników – na politykę, życie społeczne i gospodarkę Afryki. Meredith przywiązuje szczególną wagę do tematu niewolnictwa, analizując jego różnorodne aspekty, od transatlantyckiego handlu po działania berberyjskich korsarzy, i zwraca uwagę także na kolonializm. Opisuje różne strony tego zjawiska, nie ograniczając się tylko do mocarstw zachodnioeuropejskich, ale również badając rolę imperium osmańskiego. Cechą wyróżniającą książkę jest barwna prezentacja postaci historycznych, które wpłynęły na losy Afryki, od św. Antoniego, pustelnika z pierwszych wieków chrześcijaństwa, przez bogatego mansę Musę z imperium Mali, aż po prominentnych liderów afrykańskich jak Nelson Mandela czy Kwame Nkrumah. Meredith krytycznie ocenia współczesne elity afrykańskie, akcentując ich rolę w utrzymywaniu obecnej sytuacji kontynentu, lecz równocześnie nie pomija często katastrofalnych decyzji europejskich kolonizatorów, które miały tragiczne reperkusje, zwłaszcza w regionach takich jak Kongo czy Rwanda.