Zasada nullum sine lege jako wymóg...

Stan prawny od 1 lipca 2019 r. Islandzki Kodeks karny z 1940 r., w artykule 1, stwierdza, że odpowiedzialność karną ponosi wyłącznie osoba, która popełnia czyn uznany za karalny przez ustawę lub czyn całkowicie z nim analogiczny. Ta zasada, uwzględniająca element intertemporalny, jest również widoczna w islandzkiej Konstytucji. Zgodnie z artykułem 69, ust. 1, zdaniem pierwszym, karana może być tylko osoba, której zachowanie było uznawane za karalne w momencie jego popełnienia. Islandzki system prawny honoruje pojęcie analogii z ustawy (analogia legis) jako podstawę odpowiedzialności karnej, co oznacza, że odpowiedzialność karna nie musi być ograniczona jedynie do przypadków przedstawionych szczegółowo w ustawach. Sędzia może orzec karę również wtedy, gdy dostrzeże „całkowitą analogię” z ustawowym czynem zabronionym.

Na gruncie prawa islandzkiego, regulacje te często tłumaczy się jako zgodne z zasadą nullum crimen sine lege, a ponadto równoważne z artykułem 7 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPC). Deklaracja zakazu analogii w prawie karnym niekoniecznie gwarantuje poszanowanie zasady nullum crimen sine lege w sensie konwencyjnym, a wprowadzenie wyjątków od tego zakazu nie oznacza jego naruszenia. Według Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), kluczową gwarancją wynikającą z artykułu 7 ust. 1 EKPC jest przewidywalność prawa karnego, a nie jego literalna określoność. W sprawie Dragotoniu i Militaru-Pidhorni przeciwko Rumunii, ETPC zaakceptował wyrok oparty na analogii, podkreślając, że był on przewidywalny w kontekście dotychczasowej praktyki sądowej lub dominujących poglądów doktrynalnych.