W gąszczu metropolii

Karl-Markus Gauß to autor, który potrafi wydobywać na światło dzienne historie zapomnianych outsiderów. Podróżując zarówno w czasie, jak i przestrzeni, odbywa wędrówki po Europie pełnej wygnańców i uciekinierów, zatrzymując się w zakątkach miast, gdzie odnajduje ślady dawnych mieszkańców. W Bukareszcie natrafia na duch Angielki, bohaterki rumuńskiej rewolucji, której portret namalował węgierski Żyd, podobnie zauroczony ideą zjednoczonej Rumunii. Natomiast Wenzel Alois Swoboda, lingwistyczny talent, który władał dwunastoma językami i tłumaczył europejskie dzieła na łacinę, pragnąc moralnego uszlachetnienia społeczeństwa, mieszkał w Czechach. Z tego samego kraju pochodził František Listopad, który emigrował i przez cztery dekady był uznawany za Portugańczyka.

Inna postać to Angelo Soliman, afrykański kamerdyner księcia Liechtensteina, który jako intelektualista i doradca stracił wpływy, gdy ożenił się z mieszczką z Wiednia. Karl-Markus Gauß, zanim napisał tę książkę, wyruszył zarówno na rzeczywiste, jak i wyobrażone podróże — od własnego pokoju po europejskie krajobrazy. Te wyprawy pełne są fascynacji i niepokoju o europejski sen, i prowadzą czytelnika przez metropolie na Starym Kontynencie.

Narracja z pozoru przypomina notatki z wizyt w cywilizowanych miejscach, gdzie jedynym zagrożeniem jest niestrawność lub literackie przypadki, prowadzące do licznych dygresji. Niemniej jednak, odwiedzając miasta Starej i Nowej Europy, reporter odkrywa te same oznaki upadku, jak na brukselskim pchlim targu, który stracił dawny blask. Książka ta jest zatem refleksją nad schyłkiem europejskiego marzenia.

Karl-Markus Gauß, czerpiąc z bogatego doświadczenia, kreśli mapę europejskich granic i obrzeży z perspektywy przenikliwej analizy. Z charakterystycznym humorem i lekkością prowadzi czytelnika przez różne zakątki, splatając ludzkie losy w skomplikowany wzór, pełen dygresji i spostrzeżeń. W efekcie powstaje wyrazisty, choć niepokojący portret Europy.