Punkt zwrotny. Listopad 1942. 40 osobistych historii z najważniejszego miesiąca II wojny światowej

Helene Berr, studentka Sorbony, ma zaledwie 21 lat. Gdy spotyka się z narzeczonym, omijają Pola Elizejskie, na które Żydzi nie mają wstępu, i spacerują w stronę Trocadéro. Z tych samych powodów rezygnują z podróży metrem, gdzie Helene zmuszona byłaby usiąść w ostatnim wagonie. Restauracje i kawiarnie również są dla nich niedostępne. Mimo tych ograniczeń, Helene z dumą nosi żółtą gwiazdę na ramieniu i stara się ukryć strach.

***

Dla Horsta Hilteringa najważniejszymi zmysłami pozostają węch i słuch. Powietrze wokół niego nasycone jest ostrym zapachem nieumytych ciał, potu, oleju do smażenia oraz diesla. Zanurzony okręt podwodny jest całkowicie zależny od dźwięku, który może przynieść zarówno nadzieję, jak i lęk. Załoga trwa w ciszy, skupiona na najmniejszych odgłosach. Gdy pojawia się nowy dźwięk, odgłosy śrub, wszyscy na chwilę zamierają. Ich obecność została dostrzeżona, a oni sami, z myśliwych stali się ofiarami. Czy to moment, który zmieni bieg tej wojny?

***

Moment prawdy dopadł Johna Bushby’ego podczas odprawy przed nocnym nalotem na Niemcy. Patrząc na twarze zgromadzonych, zrozumiał, że z całej załogi 83 Dywizjonu RAF, z którą rozpoczął służbę w styczniu, pozostało tylko dwóch ludzi. Jednym z nich jest jego pilot, Bill Williams, który mimo młodego wieku stał się trudny do rozpoznania z powodu swoich starannie wypielęgnowanych wąsów. Drugim z ocalałych jest John. To już listopad, i wojna musi się kiedyś skończyć.

***

Peter Englund, bazując na wspomnieniach i pamiętnikach, odtwarza obraz listopada 1942 roku, kluczowego miesiąca II wojny światowej. W jego opowieści znalazły się historie poetki z Leningradu, koreańskiej niewolnicy seksualnej z Mandalaj, sowieckiego żołnierza spod Stalingradu oraz więźnia obozu w Treblince, jak i wielu innych osób. To ich życie i przeżycia kształtują wielką historię.