Meksyk 1810-1821

W niedzielny poranek 16 września 1810 roku ksiądz Miguel Hidalgo, odpowiedzialny za wiejską parafię w Dolores koło Guanajuato, 440 km na północny zachód od miasta Meksyk, rozbrzmiał dzwonami kościoła, by zgromadzić wiernych wcześniej niż zwykle. Gdy ludzie przybyli, Hidalgo stanął na ambonie, apelując do zebranych, by dołączyli do buntu przeciwko Hiszpanom i położyli kres trzystuletniemu jarzmu kolonialnemu. To dramatyczne wezwanie, znane jako Okrzyk z Dolores, zainicjowało krwawą walkę o niepodległość Meksyku. W krótkim czasie do Hidalgo dołączyły tysiące Indian i Metysów, głównie z warstw chłopskich, rzemieślników, pasterzy oraz miejskiej biedoty i księży z odległych wiosek. Pomimo ogromnego zrywu, hiszpańska władza odpierała ataki przez lata. Dopiero w 1821 roku, dzięki aliansowi generała Agustina Iturbide z rojalistów oraz lidera ruchu niepodległościowego Vicente Guerrero, Meksyk zyskał suwerenność. Jednak tragiczny koszt tego konfliktu domowego wynosił od 250 tysięcy do pół miliona ofiar.

Te wydarzenia są fascynująco opisane przez Jarosława Wojtczaka, autora wielu książek z serii Historyczne Bitwy, który jest ekspertem historii obu Ameryk, indianistą oraz twórcą podcastu Indianie i blade twarze na YouTube.