Łups! Świat Dysku. Tom 34

Jestem generalnie pod wielkim wrażeniem powieści ze Świata Dysku , a szczególnie tych osadzonych w Ankh-Morpork. Pratchett ma prawdziwy talent do pisania humorystycznych historii, barwnych postaci, a jednocześnie jego książki zawierają sporo komentarza społecznego i ostrej satyry na stan świata - politykę, religię, ludzką naturę.<br> <br> "Łups!" jest jedną z moich ulubionych. Opowiada o odwiecznej waśni między trollami i krasnoludami, napięcie jest wysokie, spiski są w toku, znajdowane są ciała, a komendant Sam Vimes musi interweniować, aby rozwiązać zagadkę i zapobiec zamieszkom na pełną skalę w mieście Ankh-Morpork. To rocznica epickiej bitwy. Trolle zachowują się dziwnie, a krasnoludy są dziwnie mistyczne. Kiedy pojawia się martwe ciało, Vimes musi przeprowadzić śledztwo. Ale co wspólnego ma z tym skradziony gobelin? Czy krasnoludy uwolniły złowrogą siłę? Czy trolle wiedzą więcej, niż mówią? I najważniejsze: czy Vimes zdąży wrócić do domu przed szóstą, by poczytać synowi? Za namową Lorda Vetinariego i wbrew instynktom Vimesa i Anguy, do Straży Miejskiej dołącza nowy członek. Sally jest piękną, młodo wyglądającą wampirzycą, która nie pije ludzkiej krwi. Jest członkinią Ligi Wstrzemięźliwości, czarną złodziejką. Spora część opowiadania skupia się na niepewności Anguy wobec zgrabnej, wyrafinowanej wampirzycy. <br> <br> Taki jest nadrzędny sens książki Terry'ego Pratchetta "Łups!" która bezsprzecznie jest jednym z jego najlepszych dzieł - zarówno pod względem treści, jak i wykonania oraz ilości poważnych przemyśleń, do jakich zmusza mnie po spojrzeniu na zwykłe, przyziemne sprawy przez pryzmat powieści Pratchetta.<br> <br> Podobnie jak inne późniejsze prace Pratchetta, ta książka odbiega od lekkiego, komediowego tonu wcześniejszych książek Świata Dysku, które początkowo były tylko inteligentnymi i dowcipnymi parodiami konwencji gatunku fantasy. Tak, dowcipne uwagi, suchy humor i momenty czystego komediowego geniuszu są nadal obecne, ale ogólny ton uległ zmianie. Jest bardziej poważny. Nie boi się ugryźć. Chce zmusić do myślenia i może raz na jakiś czas się przy tym uśmiechnąć. Komedia tym razem spotkała się z tragedią.<br> <br> Jest to książka na miarę naszych czasów, a zwłaszcza ostatniej dekady, jeśli chodzi o sposób mówienia o imigrantach i wartościach kulturowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy napięcia etniczne wciąż rosną. Przygląda się kwestiom wokół, od egzekwowania prawa, do przywództwa w społeczności po obu stronach rosnących napięć.<br> <br> Cieszę się, że historia zawiera kilka żywych i chwytających za serce scen z żoną Sama, Sybil, ich rocznym synem Samem i zaradnym kamerdynerem, Willikinsem. Przez całą książkę przewija się motyw dotrzymywania obietnic. Tatuś (komandor Sam Vimes) nigdy nie łamie słowa danego dziecku. Obiecał Samowi, że zawsze będzie w domu o 18:00, by przeczytać mu bajkę na dobranoc. Ulubioną bajką Sama jest "Gdzie jest moja krowa?", którą, jak to dzieci, trzeba czytać w kółko, aż stanie się dziecięcą tradycją.<br> <br> Z pewnością nie jestem obiektywny jeśli chodzi o części poświęcone Straży Miejskiej. Stały się one dla mnie kultowe i stanowią wizytówkę serii. Pewnie lepiej by się wam czytało gdybym trochę tu ponarzekał, ale nie wiem na co bym miał ;P<br> <br> "- Właśnie dlatego nie lubię magii, kapitanie. Bo to magia. Nie można zadawać pytań, bo to magia. Nigdy niczego nie wyjaśnia, bo to magia. Nie wiadomo, skąd się bierze, bo to magia. To właśnie mi się w magii nie podoba, że wszystko w niej dzieje się magicznie!"

Trudno opisać powieści o Świecie Dysku. Z pozoru są to zabawne parodie osadzone w świecie fantasy. Wydaje się, że te nowsze, jak "Lups!", zaczęły również zawierać poważniejsze i bardziej inspirujące tematy. Zastanawiam się, czy po prostu nie przeoczyłem ich we wcześniejszych, które czytałem.<br> <br> W każdym razie, jeśli lubisz brytyjski humor, spodoba ci się każda książka ze Świata Dysku. Poza tym, że jest oburzająca i zabawna, ta zgłębiała napięcia rasowe, praworządność, latające powozy konne, problemy z równowagą między życiem zawodowym a prywatnym, odwyk narkotykowy, mistyczne znaki krasnoludzkich kopalni, politykę, tłumienie zamieszek, magiczne chochliki. Cóż, całkiem sporo tego. Nie musisz czytać książek Świata Dysku w kolejności, ale może chcesz zacząć od kilku wcześniejszych, zanim zabierzesz się z "Łupsem", niemniej nie ma takiej konieczności. <br> <br> Jedną z moich ulubionych rzeczy w Terrym Pratchetcie jest jego niesamowita zdolność do przekształcania fantastyki w satyrę. Jedną z moich ulubionych rzeczy w tej książce jest niebywała zręczność, z jaką radzi sobie z zagadką morderstwa.<br> <br> Na pierwszy rzut oka "Łups!" to opowieść o komendancie straży miejskiej, który prowadzi śledztwo w sprawie morderstwa w samym środku rodzącej się wojny rasowej. Przede wszystkim jest to opowieść o rasizmie i badanie wpływu nienawiści na ludzką duszę - oczywiście opakowana w charakterystyczne dla Pratchetta kalambury i sprytną grę słów.<br> <br> Pratchett używa szachowej gry planszowej jako alegorii dla sporu rasowego i umieszcza Sama Vimesa (człowieka cynicznego do granic możliwości) w samym jego centrum. To, co otrzymujemy, to fascynująca mieszanka fantasy-noir, w której Sam stara się rozwikłać sprawę morderstwa, zanim wywoła wojnę, zmagając się jednocześnie z własnym wewnętrznym demonem. Ostatnio przeczytałem, że Vimes został wybrany jedną z dziesięciu najlepszych postaci ze Świata Dysku angielskiego Telegrapha.<br> <br> Jest to, jak zawsze, łatwa lektura z bogatą i sympatyczną obsadą bohaterów oraz tematycznymi elementami, które mają duże znaczenie. Nie zawiodłem się jeszcze na żadnej z książek Pratchetta.

Jestem generalnie pod wielkim wrażeniem powieści ze Świata Dysku , a szczególnie tych osadzonych w Ankh-Morpork. Pratchett ma prawdziwy talent do pisania humorystycznych historii, barwnych postaci, a jednocześnie jego książki zawierają sporo komentarza społecznego i ostrej satyry na stan świata - politykę, religię, ludzką naturę.<br> <br> "Łups!" jest jedną z moich ulubionych. Opowiada o odwiecznej waśni między trollami i krasnoludami, napięcie jest wysokie, spiski są w toku, znajdowane są ciała, a komendant Sam Vimes musi interweniować, aby rozwiązać zagadkę i zapobiec zamieszkom na pełną skalę w mieście Ankh-Morpork. To rocznica epickiej bitwy. Trolle zachowują się dziwnie, a krasnoludy są dziwnie mistyczne. Kiedy pojawia się martwe ciało, Vimes musi przeprowadzić śledztwo. Ale co wspólnego ma z tym skradziony gobelin? Czy krasnoludy uwolniły złowrogą siłę? Czy trolle wiedzą więcej, niż mówią? I najważniejsze: czy Vimes zdąży wrócić do domu przed szóstą, by poczytać synowi? Za namową Lorda Vetinariego i wbrew instynktom Vimesa i Anguy, do Straży Miejskiej dołącza nowy członek. Sally jest piękną, młodo wyglądającą wampirzycą, która nie pije ludzkiej krwi. Jest członkinią Ligi Wstrzemięźliwości, czarną złodziejką. Spora część opowiadania skupia się na niepewności Anguy wobec zgrabnej, wyrafinowanej wampirzycy. <br> <br> Taki jest nadrzędny sens książki Terry'ego Pratchetta "Łups!" która bezsprzecznie jest jednym z jego najlepszych dzieł - zarówno pod względem treści, jak i wykonania oraz ilości poważnych przemyśleń, do jakich zmusza mnie po spojrzeniu na zwykłe, przyziemne sprawy przez pryzmat powieści Pratchetta.<br> <br> Podobnie jak inne późniejsze prace Pratchetta, ta książka odbiega od lekkiego, komediowego tonu wcześniejszych książek Świata Dysku, które początkowo były tylko inteligentnymi i dowcipnymi parodiami konwencji gatunku fantasy. Tak, dowcipne uwagi, suchy humor i momenty czystego komediowego geniuszu są nadal obecne, ale ogólny ton uległ zmianie. Jest bardziej poważny. Nie boi się ugryźć. Chce zmusić do myślenia i może raz na jakiś czas się przy tym uśmiechnąć. Komedia tym razem spotkała się z tragedią.<br> <br> Jest to książka na miarę naszych czasów, a zwłaszcza ostatniej dekady, jeśli chodzi o sposób mówienia o imigrantach i wartościach kulturowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy napięcia etniczne wciąż rosną. Przygląda się kwestiom wokół, od egzekwowania prawa, do przywództwa w społeczności po obu stronach rosnących napięć.<br> <br> Cieszę się, że historia zawiera kilka żywych i chwytających za serce scen z żoną Sama, Sybil, ich rocznym synem Samem i zaradnym kamerdynerem, Willikinsem. Przez całą książkę przewija się motyw dotrzymywania obietnic. Tatuś (komandor Sam Vimes) nigdy nie łamie słowa danego dziecku. Obiecał Samowi, że zawsze będzie w domu o 18:00, by przeczytać mu bajkę na dobranoc. Ulubioną bajką Sama jest "Gdzie jest moja krowa?", którą, jak to dzieci, trzeba czytać w kółko, aż stanie się dziecięcą tradycją.<br> <br> Z pewnością nie jestem obiektywny jeśli chodzi o części poświęcone Straży Miejskiej. Stały się one dla mnie kultowe i stanowią wizytówkę serii. Pewnie lepiej by się wam czytało gdybym trochę tu ponarzekał, ale nie wiem na co bym miał ;P<br> <br> "- Właśnie dlatego nie lubię magii, kapitanie. Bo to magia. Nie można zadawać pytań, bo to magia. Nigdy niczego nie wyjaśnia, bo to magia. Nie wiadomo, skąd się bierze, bo to magia. To właśnie mi się w magii nie podoba, że wszystko w niej dzieje się magicznie!"

"Łups". To dźwięk uderzenia kijem w hełm albo głowę trolla. To również nazwa gry z pionkami krasnoludów i trollów. To oczywiście także nazwa tej powieści Terry'ego Pratchetta. <br> <br> "Łups!" przedstawia Pratchetta w jego najwspanialszym wydaniu, w którym pisze z przekonaniem przy użyciu ustalonych bohaterów i trzyma się linii fabularnej, która jest zobowiązana do trzymania cię w napięciu do ostatniej strony. Nie ma tu nic szczególnie przełomowego, ale mimo to jest to mocna książka, którą zdecydowanie polecam każdemu, kto jest fanem Świata Dysku, zwłaszcza jeśli lubisz Samuela Vimesa i Nocną Straż Ankh-Morpork.<br> <br> Tak więc trolle i krasnoludy nienawidzą się nawzajem z powodu dziwnych, brutalnych zaszłości, które miały miejsce tysiące lat temu w Dolinie Koom. Nikt nawet nie wie kto rozpoczął wojnę, bitwę czy nienawiść, która z tego wynikła. Wszyscy wiedzą tylko, że krasnolud nienawidzi trolla, a troll nienawidzi krasnoluda. Ze wszystkim musi poradzić sobie Vimes, a wszystko to z obowiązkowym punktem w harmonogramie - powrotem do domu każdego wieczoru, aby przeczytać "Gdzie jest moja krowa?" udając odpowiednie odgłosy dla swojego syna. W "Łups!" problemem jest nic innego jak rasizm, nawet w Straży Miejskiej nikt nie jest bezpieczny od uprzedzeń i strachu: trolle, wilkołaki, krasnoludy, wampiry i ludzie. Nawet Sam Vimes musi zmagać się z własnym gniewem, gdyż jest "zainfekowany" mroczną intrygą... Bardzo podobała mi się część, w której Vimes powstrzymał gwałtowne zamieszki, upijając wszystkich do tego stopnia, że nie mieli pojęcia, w którą stronę idą. Jako dodatkowy bonus, można również oczekiwać pojawienia się Nac Mac Feegle, mały wolnych ludzików, którzy pojawiają się w głównie w książkach z Tiffany Obolałą. Na początku mnie irytowali, ale od tego czasu przywykłam do nich, a Rob Rozbój stał się jeśli nie moją ulubioną, to jedną z ulubionych postaci w tym uniwersum. <br> <br> Książki Sir Terry'ego są rozkoszą i edukacją. Jego wczesne prace były wnikliwe i zabawne. Od tego czasu notował tylko progres. Mogę tylko zachęcić was, abyście sięgnęli po niektóre z jego książek i zaczęli czytać. Jego późniejsze książki zaglądają głębiej w ciemne zakamarki ludzkości, a jednocześnie są o wiele bardziej zabawne niż te pierwsze. Jego postacie rozwijają się i rosną, stając się coraz bardziej ludzkie. "Łups!" daje nam bardzo dobrą historię, garść magii i dobre spojrzenie na nietolerancję rasową i religijną. W skrócie kilka lekcji o tym, jak uważać na nasze podświadomość i przekonania.<br> <br> Dla mnie, jedną z najlepszych rzeczy w Terrym Pratchettcie jest to, że nigdy nie zawodzi - i na pewno nie zrobił tego z tą książką. Jego dbałość o szczegóły, nie ważne jak małe, jest tym, co sprawia, że jego książki są tak doskonałe.

Dowodem na to jak genialny był Terry Pratchett jest to, jak wiele jest powodów, dla których ludzie go wychwalają. Część kocha go za jego różnorodne i niepowtarzalne poczucie humoru, część podziwia jego olbrzymią wyobraźnię, kolejni zręczność budowania historii, słowotwórstwo, sarkastyczne spojrzenie na rzeczywistość i wiele, wiele innych. Sam uważam, że tym, co wyniosło Terry'ego na samym szczyt były jego troski o ludzkość, których przedstawicielem jest powieść "Łups!", wydana w Polsce w 2009 roku. <br> <br> Stosunki krasnoludów z trollami są bardzo napięte. Stają się coraz bardziej wrodzy wobec siebie, a wojna, która miała miejsce setki lat temu, znów jawi się na horyzoncie. Pojawiają się obelgi w przestrzeni publicznej, malunki na murach, bójki w barach i publiczne zgromadzenia. Straż Miejska ma swoje zadanie. Mają być mediatorem w powstałych potyczkach. Pozorny spokój udaje się zachować do czasu, gdy zamordowany zostaje pewien ważny krasnolud. Krasnoludy oczywiście są przekonane, że zbrodni dokonał troll. Vimes musi zejść do krasnoludzkich tuneli pod Ankh-Morpork, aby zbadać miejsce zbrodni. Odkrywa wiele nienawiści, tajemniczych jaskiń i korytarzy, dowodów, które nie do końca się zgadzają i sprawiają, że nie wszystko jest takie, jakie mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Czas mija szybko. Samuel Vimes musi zrobić wszystko co może, aby dotrzeć do prawdy i zahamować rozlew krwi. <br> <br> W "Łups!" z powrotem dostajemy nasze ukochane postacie, takie jak bardzo wysoki człowiek-krasnolud, kapitan Marchewa, sierżanta Anguę, Vimesa. Pratchett mistrzowsko czyni te postacie zabawnymi, jednocześnie nie wyśmiewając ich. Przez całą książkę zadziwiające są szczerość, uczciwośći lojalność Marchewy. Scena między nim a Patrycjuszem na końcu książki jest bezcenna. Angua staje się podejrzliwy w stosunku do kobiety-wampira, Sally. Rywalizacja wilkołak kontra wampir jest zabawna do śledzenia. Dobre wrażenie robi również reszta postaci i ogółem cała charakteryzacja. Z grubsza rzecz biorąc, "Łups!" to tradycyjna powieść z udział Straży Miejskiej. Głównym elementem fabuły jest zagadka morderstwa. To na niej rozwijają się wątki i bohaterowie. Całość historii w swobodny sposób zmierza ku rozwiązaniu, które mnie usatysfakcjonowało. Tempo tej opowieści w pewnym momencie jest naprawdę wysokie i ten fakt podobał mi się. <br> <br> Jak każda część serii, również ta jest pewnym komentarzem na temat kondycji ludzkości. Za sprawą historii Pratchett zaprasza do zajrzenia głębiej i zbadania tematów tj. fanatyzm, tolerancja, różnice etniczne i kulturowe. <br> <br> Starczy tego pisania, lecę czytać "Świat finansjery" ;)