Upadek Gondolinu

Powieść, na którą przyszło nam czekać ponad wiek, w końcu ujrzała światło dzienne! W "Upadku Gondolinu" ścierają się dwie potężne siły świata: Morgoth, będący uosobieniem zła i dowodzący ze swej twierdzy Angband nieprzebraną armią, oraz Ulmo, drugi w potędze po Manwë, tytułowanym Władcą Wód, rządzącym wszelkimi morzami, jeziorami i rzekami. Ulmo pracuje w tajemnicy, wspierając Noldorów, plemię elfów, do którego należą Húrin i Túrin Turambar.

Centralnym punktem tej epickiej wrogości jest Gondolin, miasto przepiękne i starannie ukryte, wzniesione przez Noldorów, gdy ci, zbuntowani przeciw bogom, opuścili Valinor, by osiedlić się w Śródziemiu. Turgon, król Gondolinu, jest największym przeciwnikiem Morgotha, budzącym w nim zarówno nienawiść, jak i strach. Mimo desperackich poszukiwań, Morgoth nie może odnaleźć miasta, a bogowie na Valinorze odmawiają Ulmowi pomocy, wdając się w zażarte spory.

W tym zawikłanym świecie pojawia się Tuor, kuzyn Túrina, realizujący plan Ulma. Nieświadomy, że to sam bóg prowadzi go w podróży z rodzinnych ziem do Gondolinu, staje przed jednym z najbardziej pamiętnych momentów historii Śródziemia, kiedy to Ulmo objawia mu się wśród burzliwych fal oceanu. W mieście Tuor zyskuje uznanie elfów i poślubia Idril, córkę Turgona; ich potomek, Eärendil, jest postacią znaczącą, której przeznaczenie Ulo przepowiadał.

Nad Gondolinem zbierają się mroczne chmury, gdy zdrada pozwala Morgothowi na zebranie potrzebnych mu informacji do przypuszczenia niszczycielskiego ataku przy pomocy Balrogów, smoków i hord orków. Szczegółowy opis upadku Gondolinu jest dramatycznym finałem, a zakończenie historii opowiada o ucieczce Tuora, Idril i małego Eärendila, patrzących na płonące szczątki miasta. Uciekają ku nowej historii związanej z postacią Eärendila, której Tolkien nie ukończył, ale pozostawił w formie szkicu opartego na innych przekazach.

Christopher Tolkien, redagując "Upadek Gondolinu", stosował metodę „następstwa historii”, podobnie jak w "Berenie i Lúthien". J.R.R. Tolkien opisał tę narrację jako "pierwszą prawdziwą opowieść z tego wymyślonego świata" i uwzględnił ją obok "Berena i Lúthien" oraz "Dzieci Húrina" w trzech "Wielkich Opowieściach" minionych czasów.