Instytut regulacji zegarów

"Instytut regulacji zegarów" to jedna z kluczowych powieści tureckich XX wieku, wyróżniająca się wyjątkowym poczuciem humoru. Głównym bohaterem jest Hayri — postać, która zdaje się odzwierciedlać pewne aspekty samego autora. Od dzieciństwa, Hayri fascynował się zegarami, a wiele czasu spędzał w kawiarniach z osobliwymi przyjaciółmi, starając się unikać jakiejkolwiek poważnej pracy.

Orhan Pamuk określa dzieło Ahmeta Hamdiego Tanpinara jako "najwybitniejsze w literaturze tureckiej", nazywając je prawdziwym arcydziełem. W życiu Hayriego zegary zawsze odgrywały istotną rolę: swoją karierę zaczął u zegarmistrza, odziedziczył stary zegar po ciotce, a podczas krótkiego pobytu w szpitalu psychiatrycznym naprawiał zegarki zarówno personelowi, jak i współpacjentom.

W dorosłym życiu Hayri staje się jednym z twórców Instytutu Regulacji Zegarów. Celem tej instytucji miało być wprowadzenie nowych norm pracy i uporządkowanie stosunków społecznych w Turcji, jednak sytuacja ulega diametralnej zmianie, gdy ktoś odkrywa, że taka instytucja jest zupełnie niepotrzebna. W konsekwencji powołana zostaje komisja likwidacyjna złożona z kluczowych pracowników instytutu, której zadaniem jest jego definitywne zamknięcie.

Ahmet Hamdi Tanpinar z mistrzostwem ukazuje symboliczne przemiany tureckiego społeczeństwa, przechodzącego od tradycyjnych, wschodnich wzorów życia do nowoczesnych, zachodnich ideałów. Powieść stanowi doskonały przykład globalnie uznanej literatury współczesnej, która wnikliwie przedstawia losy jednostek i zmiany w młodej tureckiej republice.