Historia i fantastyka

Czytało mi się świetnie książkę Historia i Fantastyka, choć jednocześnie czyniłam to z rosnącą irytacją , wymierzoną przede wszystkim wobec osoby prowadzącej wywiad. I tak, z jednej strony - kto wpadł na pomysł, żeby zetknąć ze sobą dwóch ludzi o tak nieprzystających do siebie wizjach świata, polityki, religii, literatury, krytyki literackiej? Z drugiej - dzięki temu właśnie dyskusja bywa zażarta i momentami agresywna; tylko czy o to na pewno chodziło? Mogłaby być ciekawa bez tych absurdalnych niekiedy wywodów prowadzącego, próbujących jak mniemam udowodnić swój punkt widzenia w obliczu…. Słów geniusza, bo takim w moich oczach niewątpliwie jest Sapkowski. Chyba że naprawdę wszystkie były obliczone na sprowokowanie Sapkowskiego do powiedzenia czegoś kontrowersyjnego, ale zdaje mi się, że można to było zrobić ciut subtelniej, zwłaszcza ze sam autor nie jest szczególnie znany z ferowania skrajnych wyroków.
Co wynika z tej książki dla mnie osobiscie? Ano na przykład, że nazywanie Sapkowskiego lewakiem jest bardzo zabawną interpretacją jego poglądów. Podobnie jak nazywanie go…. prawakiem. Jeśli już czymś go można nazwać, to wolnościowcem - bo jest kimś, kto uważa, że ludzie powinni mieć prawo do wolności w swoim życiu (a jednocześnie ponosić za nie odpowiedzialność). Więc prawo kobiety do decydowania o swoim ciele - tak, oczywiście, ale i prawo do posiadania broni (skoro ludzie z prawem jazdy mogą kupić samochód i jeździć tym potencjalnym narzędziem mordu - to czemu zakazywać im posiadania broni? Tak właśnie rzecze Sapkowski, ateusz, czy raczej poganin i do pewnego stopnia libertarianin - ale tylko do pewnego, bo choćby o kulturę państwo wg niego powinno dbać za pomocą dotacji i wyznaczania kierunku rozwoju. W każdym razie śmiało mogą do Sapkowskiego strzelać obie strony sceny politycznej, a tym umieszczonym w centrum też powodów nie zabraknie).

PS. Dobry cytat pokazujący niedobranie rozmówców (albo mówiąc inaczej, piękne różnice między nimi):

SB: "[...] w kwietniowym numerze 1993 roku opublikował pan w miesięczniku „Fenix” groteskę polityczną „W leju po bombie”, szkicującą szyderczy obraz wojny domowej w Suwałkach, wysianej z miazmatów starych nacjonalistycznych nienawiści. Ekstrapolowała ona w przyszłość pana antyklerykalne fobie (czy to adekwatne określenie?) i zamrożone w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat przez Wielkiego Czerwonego Brata nienawiści pomiędzy Litwinami, Polakami i Niemcami. Czy ta brawurowa wizja to czysta zabawa literacka, czy artykulacja rzeczywistych obaw, że prawicowy klerykalizm i nacjonalistyczne demony mogą znów obudzić w Polsce krwawe szaleństwa? Czy dzisiaj, kiedy groźba „czarnego” fundamentalizmu została zdjęta z porządku dnia, boi się go pan tak samo?

AS: Została zdjęta? Z porządku dnia? Kiedyż to? Fakt ten umknął jakoś mojej uwadze. Ba, zaobserwowałem nawet pewne inne fakty, zdające się świadczyć o czymś zupełnie przeciwnym. Ale zostawmy to lepiej, temat niebezpieczny, grozi w naszym „nareszcie wolnym” kraju sądem i więzieniem."

Zaczynałam czytać ów książkę bardzo powoli i cierpliwie, głównie dlatego, że jej forma długiego, drukowanego wywiadu nie była zbyt kusząca w mojej ocenie, a jednocześnie nie mogłam przejść obojętnie wobec książki, która jak słyszałam, tyle odkrywa przed czytelnikiem w zakresie osobowości Andrzeja Sapkowskiego. A potem…. się w nią wciągnęłam i przepadłam bez reszty. Jest to długa rozmowa autora sagi o Wiedźminie, Andrzeja Sapkowskiego, z jednym z polskich dziennikarzy na temat jego inspiracji, twórczości i opinii o fantastyce i ogólnie jego twórczości. W niektórych kwestiach nie zgadzałem się z pisarzem, ale były to głównie sprawy życiowe oparte o kwestie światopoglądowe, trzeba nam jednak pamiętać o wieku Sapkowskiego, to bez wątpienia implikuje spojrzenia na życie różne od tego, które reprezentują jego fani z młodszego pokolenia. Jednak jego opinie na temat historii i tego, jak powinien ją czytać współczesny badacz, na temat czytelnictwa, zarówno swojego, jak i innych autorów, oraz na temat samego pisania jako rzemiosła, głęboko do mnie przemówiły i otworzyły oczy na kontekst w jakim Sapkowski tworzy swoje monumentalne dzieła. W tym roku wokół kontrowersyjnej postaci Sapkowskiego zrobiło się wiele szumu, w sporej części negatywnego - w umysłach większości osób, które znają go tylko z nazwiska, pozostawiły one niepochlebny obraz wywołany ekranizacją serialu Wiedźmina przez Netflixa oraz faktu, ze sam Sapkowski pozytywnie wypowiadał się na temat pierwszych dwóch sezonów serialu, zgoła inne oceny ferowali wierni fani i czytelnicy sagi o Wiedźminie. Może nie działo się to zupełnie bez powodu, ale ponieważ nie znam tego człowieka osobiście, nie mogę wydawać tak surowych sądów. Mogę jednak powiedzieć, że w tym wywiadzie Sapkowski udowadnia, że jest w pewien sposób cynicznym, ale równie inteligentnym człowiekiem, który zna się na swoim fachu i twardo stąpa po ziemi. Nawet jeśli ktoś nie lubi samego Sapkowskiego, warto przeczytać tę książkę choćby po to, by dowiedzieć się czegoś o historii, o której nieczęsto się mówi, i o tym, jak gatunek fantasy wszedł do polskiej świadomości dopiero po odwołaniu się do mitycznych początków słowiańskiej kultury.

Choć należy pamiętać, że zarówno Sapkowski, jak i Bereś mogą czasem irytować swoimi osobowościami, to jednak żaden człowiek nie jest jednak doskonały i bez wad, a niniejsza książka przynosi czytelnikowi przede wszystkim ciekawy kontekst dla twórczości Sapkowskiego, okraszony jego spojrzeniem na świat wokół niego

Zaczynałam czytać ów książkę bardzo powoli i cierpliwie, głównie dlatego, że jej forma długiego, drukowanego wywiadu nie była zbyt kusząca w mojej ocenie, a jednocześnie nie mogłam przejść obojętnie wobec książki, która jak słyszałam, tyle odkrywa przed czytelnikiem w zakresie osobowości Andrzeja Sapkowskiego. A potem…. się w nią wciągnęłam i przepadłam bez reszty. Jest to długa rozmowa autora sagi o Wiedźminie, Andrzeja Sapkowskiego, z jednym z polskich dziennikarzy na temat jego inspiracji, twórczości i opinii o fantastyce i ogólnie jego twórczości. W niektórych kwestiach nie zgadzałem się z pisarzem, ale były to głównie sprawy życiowe oparte o kwestie światopoglądowe, trzeba nam jednak pamiętać o wieku Sapkowskiego, to bez wątpienia implikuje spojrzenia na życie różne od tego, które reprezentują jego fani z młodszego pokolenia. Jednak jego opinie na temat historii i tego, jak powinien ją czytać współczesny badacz, na temat czytelnictwa, zarówno swojego, jak i innych autorów, oraz na temat samego pisania jako rzemiosła, głęboko do mnie przemówiły i otworzyły oczy na kontekst w jakim Sapkowski tworzy swoje monumentalne dzieła. W tym roku wokół kontrowersyjnej postaci Sapkowskiego zrobiło się wiele szumu, w sporej części negatywnego - w umysłach większości osób, które znają go tylko z nazwiska, pozostawiły one niepochlebny obraz wywołany ekranizacją serialu Wiedźmina przez Netflixa oraz faktu, ze sam Sapkowski pozytywnie wypowiadał się na temat pierwszych dwóch sezonów serialu, zgoła inne oceny ferowali wierni fani i czytelnicy sagi o Wiedźminie. Może nie działo się to zupełnie bez powodu, ale ponieważ nie znam tego człowieka osobiście, nie mogę wydawać tak surowych sądów. Mogę jednak powiedzieć, że w tym wywiadzie Sapkowski udowadnia, że jest w pewien sposób cynicznym, ale równie inteligentnym człowiekiem, który zna się na swoim fachu i twardo stąpa po ziemi. Nawet jeśli ktoś nie lubi samego Sapkowskiego, warto przeczytać tę książkę choćby po to, by dowiedzieć się czegoś o historii, o której nieczęsto się mówi, i o tym, jak gatunek fantasy wszedł do polskiej świadomości dopiero po odwołaniu się do mitycznych początków słowiańskiej kultury.

Choć należy pamiętać, że zarówno Sapkowski, jak i Bereś mogą czasem irytować swoimi osobowościami, to jednak żaden człowiek nie jest jednak doskonały i bez wad, a niniejsza książka przynosi czytelnikowi przede wszystkim ciekawy kontekst dla twórczości Sapkowskiego, okraszony jego spojrzeniem na świat wokół niego

Czytało mi się świetnie książkę Historia i Fantastyka, choć jednocześnie czyniłam to z rosnącą irytacją , wymierzoną przede wszystkim wobec osoby prowadzącej wywiad. I tak, z jednej strony - kto wpadł na pomysł, żeby zetknąć ze sobą dwóch ludzi o tak nieprzystających do siebie wizjach świata, polityki, religii, literatury, krytyki literackiej? Z drugiej - dzięki temu właśnie dyskusja bywa zażarta i momentami agresywna; tylko czy o to na pewno chodziło? Mogłaby być ciekawa bez tych absurdalnych niekiedy wywodów prowadzącego, próbujących jak mniemam udowodnić swój punkt widzenia w obliczu…. Słów geniusza, bo takim w moich oczach niewątpliwie jest Sapkowski. Chyba że naprawdę wszystkie były obliczone na sprowokowanie Sapkowskiego do powiedzenia czegoś kontrowersyjnego, ale zdaje mi się, że można to było zrobić ciut subtelniej, zwłaszcza ze sam autor nie jest szczególnie znany z ferowania skrajnych wyroków.
Co wynika z tej książki dla mnie osobiscie? Ano na przykład, że nazywanie Sapkowskiego lewakiem jest bardzo zabawną interpretacją jego poglądów. Podobnie jak nazywanie go…. prawakiem. Jeśli już czymś go można nazwać, to wolnościowcem - bo jest kimś, kto uważa, że ludzie powinni mieć prawo do wolności w swoim życiu (a jednocześnie ponosić za nie odpowiedzialność). Więc prawo kobiety do decydowania o swoim ciele - tak, oczywiście, ale i prawo do posiadania broni (skoro ludzie z prawem jazdy mogą kupić samochód i jeździć tym potencjalnym narzędziem mordu - to czemu zakazywać im posiadania broni? Tak właśnie rzecze Sapkowski, ateusz, czy raczej poganin i do pewnego stopnia libertarianin - ale tylko do pewnego, bo choćby o kulturę państwo wg niego powinno dbać za pomocą dotacji i wyznaczania kierunku rozwoju. W każdym razie śmiało mogą do Sapkowskiego strzelać obie strony sceny politycznej, a tym umieszczonym w centrum też powodów nie zabraknie).

PS. Dobry cytat pokazujący niedobranie rozmówców (albo mówiąc inaczej, piękne różnice między nimi):

SB: "[...] w kwietniowym numerze 1993 roku opublikował pan w miesięczniku „Fenix” groteskę polityczną „W leju po bombie”, szkicującą szyderczy obraz wojny domowej w Suwałkach, wysianej z miazmatów starych nacjonalistycznych nienawiści. Ekstrapolowała ona w przyszłość pana antyklerykalne fobie (czy to adekwatne określenie?) i zamrożone w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat przez Wielkiego Czerwonego Brata nienawiści pomiędzy Litwinami, Polakami i Niemcami. Czy ta brawurowa wizja to czysta zabawa literacka, czy artykulacja rzeczywistych obaw, że prawicowy klerykalizm i nacjonalistyczne demony mogą znów obudzić w Polsce krwawe szaleństwa? Czy dzisiaj, kiedy groźba „czarnego” fundamentalizmu została zdjęta z porządku dnia, boi się go pan tak samo?

AS: Została zdjęta? Z porządku dnia? Kiedyż to? Fakt ten umknął jakoś mojej uwadze. Ba, zaobserwowałem nawet pewne inne fakty, zdające się świadczyć o czymś zupełnie przeciwnym. Ale zostawmy to lepiej, temat niebezpieczny, grozi w naszym „nareszcie wolnym” kraju sądem i więzieniem."