Jerzy Żuławski - sylwetka autora

Urodzony jako syn Kazimierza i Józefy z domu Gosławskiej, początek swojego życia spędził na folwarku Lipowiec, którego dzierżawcą był jego ojciec. Lipowiec był wówczas niewielkim majątkiem ziemskim o powierzchni około 100 mórg, co odpowiada ponad 50 hektarom ziemi uprawnej. Znajdowały się tam dom mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze, w tym gumna, stajnia i owczarnie. Jego dzieciństwo upłynęło w rodzinnym majątku w Młynnem, w dworku o nazwie "Słomiana" niedaleko Limanowej, który obejmował 300 mórg gruntu ornego oraz las. Czteropokojowy dworek „Słomiana” służył za dom dla ośmioosobowej rodziny, ponieważ Jerzy miał pięciu braci.

Kontynuując naukę, uczęszczał do gimnazjum w Bochni, a następnie do szkoły realnej w Krakowie. Od 1892 roku studiował na politechnice w Zurychu, a potem, w latach 1895-1898, na Wydziale Filozoficznym uniwersytetu w Bernie, gdzie obronił doktorat na podstawie pracy "Problem przyczynowości u Spinozy". Streszczenie tej rozprawy opublikowano w 1901 roku w roczniku "Studiów filozoficznych".

Po powrocie do Polski rozpoczął pracę nauczycielską w gimnazjum w Jaśle i Krakowie, lecz od 1902 roku całkowicie poświęcił się literaturze. Był aktywną postacią krakowskiej bohemy artystycznej, utrzymując bliskie relacje z Kasprowiczem, Przybyszewskim, Rydlem i Tetmajerem. Po 1900 roku dużo podróżował, rozwijając zamiłowanie do narciarstwa, alpinizmu i taternictwa. Z bratem Januszem pierwszego letniego wejścia na Przełączkę pod Kopą Popradzką i Smoczą Grań w Tatrach Wysokich dokonali 28 sierpnia 1909 roku. Rok później zamieszkał na stałe w Zakopanem, gdzie był jednym z założycieli Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Prowadził również otwarty dom literacki w willi „Łada”, goszcząc takich twórców jak Witkacy, Staff, Kasprowicz i Tetmajer.

W czasie I wojny światowej dołączył do Legionów, działając w szeregach Strzelców i redagując pismo „Do Broni”. Po wkroczeniu Pierwszej Kompanii Kadrowej na ziemie zaboru rosyjskiego w 1914 roku przez krótki czas pełnił funkcję komisarza Wojsk Polskich w Książu oraz komisarza Polskiej Organizacji Narodowej. Zmarł na tyfus brzuszny w szpitalu wojskowym w Dębicy.

Jako poeta debiutował w 1895 roku zbiorem „Na strunach duszy”, który wpisywał się w nurt dekadentyzmu. Do jego najbardziej znanych dzieł należy trylogia science fiction rozgrywająca się na Księżycu: „Na srebrnym globie”, „Zwycięzca” oraz „Stara Ziemia”. Był także autorem licznych zbiorów poezji, powieści, sztuk teatralnych, a także prac filozoficznych i estetycznych. Jego twórczość publikowana była w takich czasopismach jak „Życie”, „Młodość”, „Krytyka”, „Strumień”, „Chimera” oraz „Słowo Polskie”. Trylogia księżycowa zyskała popularność nie tylko w Polsce, inspirując takich twórców jak Stanisław Lem, ale także za granicą, gdzie przetłumaczono ją na czeski, niemiecki, rosyjski i węgierski. Na jej podstawie jego stryjeczny wnuk, Andrzej Żuławski, nakręcił film „Na srebrnym globie”.

Utwór „Do moich synów” napisany w 1914 roku, jest jednym z jego najbardziej pamiętanych wierszy. W 2008 roku ustanowiono w Polsce Nagrodę Literacką imienia Jerzego Żuławskiego, przyznawaną najlepszym utworom fantastycznym.