Jan Zachariasiewicz - sylwetka autora

Jan Chryzostom Zachariasiewicz, znany również pod pseudonimem Maciej Łomża, był polskim pisarzem i dziennikarzem o ormiańskich korzeniach. Większość swojego życia spędził we Lwowie, aktywnie angażując się w redagowanie miejscowych czasopism o postępowym charakterze. Był związany z Wincentym Polem i uznaje się go za jednego z najbardziej płodnych pisarzy pozytywistycznych w literaturze polskiej.

Urodzony jako jedyne dziecko Antoniny z Gwiazdowskich i Aleksandra Zachariasiewiczów, dorastał na posiadłości o znacznych rozmiarach, którą jego ojciec, będący pół-mieszczaninem i pół-rolnikiem, zarządzał pod miastem. W 1833 roku rozpoczął naukę w Szkole Głównej w Przemyślu, gdzie działał w tajnej organizacji Synowie Ojczyzny. Grupa, będąca częścią Młodej Sarmacji, miała na celu służbę krajowi. Zachariasiewicz brał udział w spotkaniach samokształceniowych, poszerzał swoją wiedzę na temat historii Polski i czytał zakazaną literaturę.

W grudniu 1839 roku w Przemyślu doszło do nieudanego zamachu na życie komisarza policji Gutha, co w marcu 1840 roku doprowadziło do pierwszych aresztowań członków Synów Ojczyzny, w tym Zachariasiewicza. Choć nie brał bezpośredniego udziału w spisku, jego przynależność do organizacji wystarczyła, by go aresztować. Proces sądowy ciągnął się przez dwa lata we Lwowie, a wyrok wydano w 1842 roku. Skazano go na karę ciężkiego więzienia w twierdzy Spielberg, gdzie spędził czas do lutego 1844 roku.

Po zwolnieniu na krótko wrócił do Radymna, by później podjąć studia na uniwersytecie we Lwowie. Tam uczęszczał na wykłady z literatury, historii, estetyki oraz matematyki. Często odwiedzał Zakład Ossolińskich i zaprzyjaźnił się z osobistościami ze świata dziennikarstwa i literatury, takimi jak Karol Szajnocha, Wincenty Pol, Kornel Ujejski oraz Jan Dobrzański. Współpracował z „Dziennikiem Mód Paryskich” i „Gazetą Lwowską”, do momentu, gdy gazetę przejął gubernator Franciszek Stadion.

Od kwietnia do listopada 1848 roku, wspólnie z Karolem Widmanem, redagował „Postęp”, gdzie publikował artykuły dotyczące aktualnych problemów, w tym sytuacji chłopów i kwestii Rusinów. Wkrótce potem, razem z Widmanem i Henrykiem Sucheckim, założył „Gazetę Powszechną”, jednak jej działalność zakończyła się w grudniu 1848 roku. Zachariasiewicz objął następnie redakcję „Tygodnika Polskiego”, stanowiącego kontynuację „Dziennika Mód Paryskich”. W piątym numerze tego tygodnika opublikował romantyczny wiersz „Machabeusze”, co przyczyniło się do zamknięcia pisma i jego uwięzienia w twierdzy Theresienstadt. Został ułaskawiony w 1852 roku z powodu choroby.

Po powrocie do Radymna na krótko, w 1854 roku przeniósł się do Lwowa i podjął się działalności dziennikarskiej. W latach 1854-1856 pracował w redakcji „Nowin” Jana Dobrzańskiego, które przekształciły się w „Dziennik Literacki”. W tym okresie rozpoczął także pisanie powieści, w których przedstawiał swoje poglądy. Jan Chryzostom Zachariasiewicz zmarł 7 maja 1906 roku w Krzywczy.