Adres

Isaac Bashevis Singer twierdził, że pisarz powinien mieć swój adres. Choć opuścił Polskę w 1935 roku, ulica Krochmalna w Warszawie, znana z żydowskiej biedy, na zawsze pozostała centrum jego twórczego wszechświata. Dla mnie takim miejscem stał się mur warszawskiego getta, będący bolesną pamiątką miasta. Długo nie zdawałam sobie sprawy, co skrywało się pod powierzchnią mojego dzieciństwa i młodości w Warszawie, ani że miasto to wzniesione jest na grobach, pod którymi kryje się inny świat, a nawet światy, które zamierzam odkrywać przez wiele lat.

Tekst ten jest esejem o archeologii i pamięci, poczuciu tożsamości i przynależności do Warszawy, którą po latach podróży wybrałam jako swoje miejsce na świecie. Został napisany dla francuskiego wydawnictwa Grasset w ramach projektu "Autoportret Europy oczami pisarzy" ("Autoportrait de l'Europe par ses écrivains", 2022). W przedsięwzięciu wzięło udział dwudziestu sześciu autorów z Europy, a książka doczekała się już przekładu na język holenderski, a kolejne tłumaczenia są w toku.

Wybrałam Warszawę z jej niedoskonałością, z bliznami przeszłości, z jej nieoczywistym pięknem i zniszczonym krajobrazem. Miasto to żyje na wielu poziomach – zarówno pod powierzchnią, jak i w tym, co narosło na niej później. Starzeje się w sposób odmienny niż inne miasta; po licznych amputacjach, rekonstrukcjach, oraz po okresach ciszy i odkrywaniu tajemnic przeszłości staje się niezwykłe. Nie chcę mieć innego adresu.