Zapobieganie masowym naruszeniom praw człowieka. Międzynarodowe instytucje i instrumenty

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku świat nie radził sobie z reagowaniem na masowe naruszenia praw człowieka. Bierna lub nieudolna postawa państw i instytucji międzynarodowych wobec zbrodni w b. Jugosławii, Rwandzie czy Somalii stanowiły motywację do zmiany myślenia o istocie ochrony praw człowieka. Wyraził to wprost sekretarz generalny ONZ Kofi Annan na forum Komisji Praw Człowieka ONZ w 1998 r., mówiąc, że XXI wiek musi być wiekiem prewencji. Książka stanowi analizę kompetencji, zdolności i zaangażowania państw i instytucji międzynarodowych na rzecz zapobiegania masowym naruszeniom praw człowieka. Przedstawia dostępne instrumenty: wczesne ostrzeganie i dyplomację prewencyjną oraz środki prawne, gospodarcze i wojskowe, wykorzystywane przez Organizację Narodów Zjednoczonych, organizacje regionalne, państwa i instytucje pozarządowe. Przykłady Czeczenii, Rwandy, Wybrzeża Kości Słoniowej i Libii pozwoliły na analizę wysiłków wspólnoty międzynarodowej w typowych sytuacjach, w których dochodzi do masowych naruszeń praw człowieka, związanych z dążeniami do samostanowienia, podziałami etnicznymi, walką o władzę i próbami obalenia dyktatury. Dowiodły one, że choć wspólnota międzynarodowa istotnie zwiększyła swoje zdolności w zakresie zapobiegania masowym naruszeniom praw człowieka, to jednak nie stworzyła spójnego i skutecznego systemu prewencji.

Praca podejmuje niezwykle ważne zagadnienia związane z zapobieganiem masowym naruszeniom praw człowieka, w tym najcięższym, takim jak ludobójstwo. Jest nie tylko kompetentnym przedstawieniem systemu zapobiegania masowym naruszeniom praw człowieka, ale również krytyczną oceną skuteczności zaangażowania państw i organizacji międzynarodowych. Autorka pokazuje jak często prawa człowieka składane są na ołtarzu Realpolitik. Do silnych stron należy przedstawienie czynników sprzyjających skuteczności organizacji międzynarodowych i państw w badanym obszarze. Książka zainteresować może nie tylko specjalistów, lecz także studentów.
z recenzji dr. hab. Lecha M. Nijakowskiego

Książka jest w wielu aspektach nowatorska i podejmuje problemy, wcześniej niebudzące zainteresowania badaczy. Autorka konsekwentnie buduje narrację podporządkowaną własnej koncepcji prezentacji tematu. Stawia bardzo istotne pytania. Na niektóre z nich znajduje odpowiedzi, na inne nie. Praca jest świetnie udokumentowana, świadcząca o znajomości najnowszych dokumentów i literatury przedmiotu.
z recenzji prof. dr hab. Grażyny Michałowskiej

Agnieszka Bieńczyk-Missala – doktor nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce, adiunkt w Instytucie Stosunków Międzynarodowych Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, wicedyrektor ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą (2008–2012), analityk w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (2006–2008). Autorka publikacji z zakresu ochrony praw człowieka, międzynarodowego prawa humanitarnego i polityki zagranicznej RP, wieloletnia współautorka Rocznika Strategicznego.