Wstrząsy wtórne

<p>Skandynawia jawi się wielu ludziom jako spokojna „zielona wyspa" na mapie przestępczości i szczęśliwości. Akty terroru mają miejsce w Europie Środkowej i Ameryce, ale nie w Szwecji. Ale nagle ta pozorna pewność szybko się ulatnia. Pewnego dnia, krótko po północy, w Sztokholmie po opuszczeniu stacji Fridhemsplan, wybucha wagon linii metra. Ginie dziesięć osób, a dla szwedzkich władz rozpoczyna się trudne i skomplikowane śledztwo. W sprawę zaangażowana jest Drużyna A skupiona wokół Kerstin Holm, która mozolnie pracuje nad ustaleniem sprawcy lub sprawców tego okropnego czynu. Telefon wykonany na policję zdaje się wskazywać na islamską organizację z przedmieść Sztokholmu. Śledczy stają jednak przed zagadką, gdy żmudnie tropieni członkowie tej organizacji zostają z kolei zabici przez inną, nieznaną osobę. Drużyna A musi rozwiązać jedną ze swoich najtrudniejszych dotychczasowych spraw, która w jakiś sposób dotyczy również kolegów z szeregów policji.</p><p>„Wstrząsy wtórne” to kolejna genialna powieść Arne Dahla! Szwed znany jest z zawiłych i pokrętnych spraw, często okraszonych melancholijnymi rozważaniami. Ale we „Wstrząsach wtórnych” szachowe ruchy, jakie Arne Dahl przedstawia swoim czytelnikom, są wyjątkowo pomysłowe. Powieść zaczyna się od krwawego zamachu w podziemiu, co potem zdaje się nieco rozmywać. Kto się jednak zniechęci tą tylko pozornie zagmatwaną początkową fazą fabuły, przegapi jedną z najlepszych powieści Arne Dahla.</p><p>Na początku mamy tu do czynienia z dywagacjami na temat kompetencji w policji, na temat odpowiedzialności oraz zespołu skupionego wokół Kerstin Holm, która właśnie wróciła do służby po zawieszeniu.</p><p>Praca w Drużynie A odbywa się jak na taśmie produkcyjnej. Samodzielne grupy odpowiadają za poszczególne szczeble śledztwa i mogą rozdzielać pracę między siebie według własnego uznania, a także samodzielnie organizować własne dochodzenia. Tak właśnie postępuje Kerstin Holm prowadząc Drużynę A. Daje jej to wystarczająco dużo czasu i okazji do krytycznej refleksji nad swoją pracą.</p><p>Nie potrafię ocenić, w jakim stopniu Arne Dahl włącza do swoich powieści prawdziwe zdarzenia z codziennego życia policji w Szwecji, tak jak to robią inni autorzy. Ale niektóre metody śledcze są tak genialne, że trudno uwierzyć, że jest to fikcja. Pozwolę sobie podać mały przykład. Jednym ze sposobów, w jaki śledczy wpadają na trop grupy islamistycznej, jest tłumaczenie początkowo niezrozumiałego cytatu na różne sposoby, aż do momentu, gdy udaje im się go zidentyfikować w odpowiedniej książce. Książka ta jest bardzo rzadka, więc dowiadują się, gdzie została wypożyczona. Nietypowe metody śledcze Drużyny A są już znakiem rozpoznawczym powieści Arne Dahla.</p><p>Autor równolegle opowiada, w zdawkowych uwagach, o osobistych problemach i rozwoju sytuacji w grupie. Sposób, w jaki informacje te są przeplatane, sprawia, że całość jest nienachalna i w ogóle nie odwraca uwagi od właściwego wątku śledczego. Nowi czytelnicy poznają więc lepiej zespół, natomiast ci, którzy czytali już poprzednie powieści, czują się jak w gronie dobrych przyjaciół, od których dowiadują się ciekawych wiadomości. Arne Dahl jak zwykle stawia mniej na wartką akcję, a bardziej na drobiazgową i przemyślaną pracę policji. Jego spokojny styl narracji sprawia, że ogromne napięcie budowane jest powoli, ale konsekwentnie.</p><p>„Wstrząsy wtórne” to świetna powieść kryminalna, którą uważam, że warto przeczytać w wolnej chwili, a najlepiej dwa razy, bo wtedy wiele niuansów powinno wyłonić się jeszcze lepiej. Finał „Wstrząsów wtórnych”, w którym kilka większych i mniejszych tajemnic zostaje ostatecznie zgrabnie splecionych i rozwiązanych, jest po raz kolejny doskonałym punktem kulminacyjnym. I podobnie jak w przypadku poprzedniego tomu, „Ciemna liczba”, można mieć tylko nadzieję, że większość fabuły i tła jest całkowicie fikcyjna. Jednak ta nadzieja jest raczej złudna.&nbsp;</p>

<p>Szwedzki autor Jan Arnald, urodzony w 1963 roku, znany jest większości czytelników pod pseudonimem Arne Dahl. W 1999 roku rozpoczął swoją serię o Drużynie A. Tematy jego powieści nigdy się nie zestarzały. Realne zagrożenia wzrosły na całym świecie, a terroryzm wciąż wyprzedza o krok wszystkie systemy bezpieczeństwa.</p><p>Cały Sztokholm jest przerażony największym zamachem w swojej historii. Tuż po północy w metrze eksplodowała bomba. Zginęło dziewięć osób, dwie zostały ciężko ranne. Po katastrofie metra w Londynie ludzie są pewni, że Szwecja nie zostanie pominięta i że terroryzm dotarł także tutaj. Teraz ogłoszony zostaje najwyższy alarm, a wszystkie wydziały policji w Sztokholmie zostają zebrane razem. Doświadczony śledczy Jan-Olof Hultin, przebywający obecnie na emeryturze, zostaje poproszony o przejęcie koordynacji jako niezależny organ. Przez krótki czas rozważano nawet zaangażowanie wojska.</p><p>Znakomity dziesięcioosobowy zespół nazywany Drużyną A pod kierownictwem Kerstin Holm rozpoczyna pierwsze dochodzenia. Następuje ciężka praca śledcza obejmująca identyfikację ciał, poszukiwanie świadków i pierwsze przesłuchania, analiza zniszczenia wagonu, lokalizacja materiału wybuchowego, rozmieszczenie siedzeń pasażerów, powody ich podróży i tak dalej. Niestety, początkowe podejrzenia, oparte na telefonie do lokalnej sztokholmskiej policji, potwierdzają się. Nieznana dotąd grupa islamistów przyznała się w nim do zbrodni i potępiła upadek wartości moralnych Szwecji, utratę wiary chrześcijańskiej i cudzołóstwo kobiet. Ale jakie znaczenie może mieć ostatnie padające tam zdanie?</p><p>Do tego momentu Arne Dahl ustawił ramy historii i spokojnie przedstawił całą serię ciekawych osób. Oprócz drużyny A poznajemy tu na przykład człowieka, który stał się maszyną do zabijania po zażyciu pewnych leków. Mężczyznę, który sprzedawał oszustom kradzione, niezarejestrowane telefony komórkowe. Kobietę, która mimo poważnych obrażeń i zamkniętych drzwi zdołała uwolnić się z potrzasku za pomocą grabi. Ważnego naocznego świadka, który niestety jest nie do namierzenia. Byłego astronautę, który żyje jako bezdomny i zamroczony alkoholem widzi ciemne chmury krążące nad głowami ludzi. Tej nocy mężczyzna widział, jak człowiek biegł do metra, ale nie wsiadał. Jest to prawdziwa plejada niezwykłych postaci.</p><p>A potem Arne Dahl serwuje nam poszczególne dania coraz bardziej pikantnego menu. Spokojnie, ale systematycznie podkręca tempo, zwiększa liczbę zabitych ofiar, daje zwroty akcji, podąża za nowymi drobiazgowo dopracowanymi tropami i podejrzeniami i trzyma czytelnika w napięciu do ostatnich stron.</p><p>Nieco długi początek „Wstrząsów wtórnych” jest wręcz niezbędny dla ogólnego przebiegu fabuły. W całej swej złożoności poszczególne wątki fabularne, które w innych powieściach kryminalnych zbiegają się w jeden wątek i wzajemnie się uzupełniają, u Dahla są najpierw szatkowane. Całość udaje się to tak logicznie i przekonująco poskładać tylko dlatego, że Dahl skrupulatnie, centymetr po centymetrze, śledzi każdy najmniejszy krok śledczych.</p><p>Oprócz dokładnej, żmudnej pracy policji, Arne Dahl pozwala na budowanie wielu prywatnych wątków z życia oddziału. Jeden z byłych policjantów od roku jest w śpiączce, inny jest homoseksualistą, jeszcze inny choruje na raka, no i oczywiście wśród kolegów jest para, która po kryzysie pod koniec powieści zaczyna od nowa.</p><p>Wciągnijcie się od początku w każdy szczegół tej doskonale skonstruowanej powieści kryminalnej – jestem pewna, że na końcu zgodzicie się ze mną: „Wstrząsy wtórne” to najlepsza jak dotąd powieść Arne Dahla.</p>