Wielkie bitwy...Normandia 1944. Upadek...

<p>W 2002 roku miała miejsce premiera gry „Medal of Honor: Allied Assault". Fanom strzelanek z perspektywy pierwszej osoby nie trzeba przypominać, czego dotyczył wspomniany wyżej tytuł. Cztery lata wcześniej premierę miał film „Szeregowiec Ryan”, a na kanwie ogromnej popularności obrazu Stevena Spielberga popularność strzelanek osadzonych w realiach II Wojny Światowej wyraźnie skoczyła. Jednym z ważniejszych epizodów gry „Medal of Honor: Allied Assault" okazały się misje związane z działaniami w Normandii. Pamiętam te wieczory spędzone ze słuchawkami na uszach, kiedy strzały karabinów maszynowych wywoływały we mnie palpitacje serca. Co mogli czuć ludzie, którzy brali udział w desancie wojsk alianckich na północne wybrzeża Francji? Film Stevena Spielberga pozwolił wyrobić sobie pogląd na rzeź, jaką miała miejsce wczesnym rankiem 6 czerwca 1944 roku. Wyobraźcie sobie: płyniecie kilkadziesiąt kilometrów po wzburzonym morzu, porywisty wiatr oraz intyensywne opady deszczu nie dają chwil wytchnienia.... Przez wiele wieków wojska angielskie pokonywały tę trasę, aby dokonać inwazji na Francję, jednak tym razem siły Sprzymierzonych obejmowały również wojska amerykańskie, kanadyjskie, francuskie czy polskie. Dla zrozumienia tła historycznego i szczegółów operacji lądowania w Normandii sięgnąłem po znakomicie ocenianą książkę Stephen Badsey pod tytułem „Wielkie bitwy .Normandia 1944. Upadek...". Największe zaskoczenie? Brytyjski autor podaje, że w ciągu pierwszych 10 dni bitwy alianci zdobyli tylko około 60 km² terenu. Dla porównania, podczas pierwszych 10 dni kampanii wrześniowej prowadzonej przeciwko Polsce, żołnierze III Rzeszy zdobyli około 140 000 km² terytorium Polski! Więcej niż tydzień, mniej niż dwa tygodnie, a różnicy w zdobyczach terytorialnych nie sposób porównywać. To najlepiej oddaje skalę walk prowadzonych przez wojska Sprzymierzonych z siłami Wehrmachtu w czerwcu 1944 roku.</p><p>Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy. Normandia 1944. Upadek...” opisuje szczegółowo etapy przygotowań do operacji desantu w Normandii, przebieg samej inwazji oraz konsekwencje skutecznej ofensywy dla położenia wojsk alianckich i niemieckich w drugiej połowie 1944 roku. Zaleta wspomnianej książki pozostaje fakt, że brytyjski autor omawia nie tylko szczegółowe aspekty związane z desantem, ale również przedstawia zarys sytuacji polityczno-militarnej w Europie w przededniu inwazji. Tym samym czytelnicy mają okazję dowiedzieć się, że chociaż w połowie 1944 roku wojska niemieckie stawiały dzielny opór aliantom, sytuacja na froncie wschodnim wyglądała zdecydowanie gorzej. Część jednostek była rotowana, a to z kolei wywoływało chaos przy obsadzie umocnionych linii na Wale Atlantyckim w rejonie północnej Francji. Jak wyjaśnia Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy...Normandia 1944. Upadek...”, lądowanie w Normandii rozpoczęło się o godzinie 6:30 rano 6 czerwca 1944 roku, kiedy to amerykańskie, brytyjskie i kanadyjskie wojska rozpoczęły inwazję na wybrzeża północnej Francji. Pierwsze godziny miały charakter krytyczny dla żołnierzy alianckich: wojska III Rzeszy, choć zaskoczone pojawieniem się nieprzyjaciela na plażach w Normandii, wykazywały się niezwykłą zaciekłością i determinacją w działaniach mających na celu odparcie wojsk Sprzymierzonych. Filmy czy gry komputerowe najczęściej dotyczą wydarzeń, jakie miały miejsce na dwóch z pięciu plaż przeznaczonych 6 czerwca 1944 roku do desantu wojsk alianckich. Jak opisuje Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy. Normandia 1944. Upadek...”, na plażach Omaha i Utah, na których lądowały amerykańskie i brytyjskie oddziały, Alianci napotkali bardzo silny opór ze strony Niemców. Na plaży Omaha amerykańskie wojska stoczyły krwawe starcia z silami niemieckimi, które prowadziły działania obronne w asyście ciężkich karabinów maszynowych i artylerii niemieckiej. Brytyjski historyk opisuje, że na plażach Juno, Sword i Gold wojska kanadyjskie, brytyjskie i amerykańskie miały nieco łatwiej.&nbsp;</p><p>Szczegółowe opisy walk toczonych 6 czerwca 1944 roku przez wojska Sprzymierzone z Wehrmachtem wydały mi się szczególnie interesujące, być może wynika to z powodów, o których pisałem na wstępie. W oczach czytelników zainteresowanych literaturą faktu, lądowanie w Normandii siłą rzeczy nasuwa na myśl skojarzenia z popularnymi grami wideo czy filmem „Szeregowiec Ryan”. A skoro jesteśmy już w klimacie szeroko rozumianej kinematografii, to warto dodać, że książka „Wielkie bitwy...Normandia 1944. Upadek...” zawiera obok rzetelnej i angażującej treści również dodatek w postaci płyty DVD. Publikacja wydana nakładem wydawnictwa Osprey Publishing Ltd to znakomita propozycja dla czytelników zainteresowanych szczegółową relacją na temat największego desantu w historii świata!</p>

<p>Inwazja na Normandii 6 czerwca 1944 roku okazała się punktem zwrotnym w dziejach świata. Jak potoczyłyby się losy Europy, gdyby ofensywa aliantów zakończyła się niepowodzeniem? Odpowiedź na to pytanie stanowi ważny obszar badań współczesnych historyków. W historiografii związanej z inwazją na Normandię panuje przekonanie, że ewentualne niepowodzenie operacji Overlord miałoby dramatyczne skutki dla toczącej się wojny. Bez wątpienia brak sukcesu na plażach Normandii przedłużyłby konflikt. Zdobycie przyczółków w Europie umożliwiło wojskom alianckim otwarcie drugiego frontu w Europie, co skłoniło żołnierzy III Rzeszy do walki na dwóch frontach. Od przełomu 1941 i 1942 roku Wehrmacht pozostawał w odwrocie wobec ofensywy Armii Czerwonej. Józef Stalin naciskał na Winstona Churchilla oraz Franklina Delano Roosevelta, aby Alianci uderzyli na III Rzeszę z zachodu i tym samym odciążyli wykrwawioną ciężkimi potyczkami z Wehrmachtem armię sowiecką. Wydaje się, że Winston Churchill zdawał sobie również sprawę z potencjalnych konsekwencji nieudanej ofensywy na niwie dyplomatycznej. Historycy pozostają zgodni w opiniach, że ewentualne niepowodzenie operacji Overlord mogło skłonić aliantów do szukania dyplomatycznych ustępstw na rzecz Berlina. III Rzesza pozostawała mocno osłabiona w połowie 1944 roku, jednak żołnierze niemieccy nie byli skłonni do kapitulacji, co stanowiło o największej sile Wehrmachtu mimo licznych klęsk na froncie wschodnim. Najbardziej dramatyczną konsekwencją niepowodzenia lądowania w Normandii mogła jednak okazać się dominacja Związku Radzieckiego, którego zasoby ludzkie wydawały się na tamten czas niewyczerpane. Tym samym wojska sowieckie po zdobyciu Berlina mogły uderzyć dalej na zachód i jako wyzwoliciele Paryża dyktować warunki powojennego ładu nie tylko w obszarze Europy Środkowo-Wschodniej, ale również w dalszej perspektywie na zachodnich krańcach Starego Kontynentu.</p><p>Wnioski, o których napisałem na wstępie, wydają się trafione w kontekście niezwyklej opowieści, jaką przedstawia Stephena Badseya w książce pt. „Wielkie bitwy. Normandia 1944. Upadek...”. Brytyjski historyk z rozmachem opisuje kolejne etapy przygotowań do inwazji w Normandii. Jednocześnie, jak podkreśla Stephena Badseya, powodzenie desantu w Normandii okraszone było ogromnym ryzykiem. Ryzyko związane z operacją Overlord miało wielowymiarowy charakter zdaniem brytyjskiego historyka. W grę wchodziły rzeczy tak, wydawałoby się, prozaiczne jak pogoda, która jeszcze dzień przed inwazją wydawała się całkowicie uniemożliwiać przeprowadzenie desantu na plaże w Normandii. Co więcej, jak wyjaśnia Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy... Normandia 1944. Upadek...”, desant pierwotnie zaplanowano na wiosnę, jednak już wtedy plany aliantów pokrzyżowały fatalne warunki atmosferyczne. Intensywny deszcz oraz porywisty wiatr stanowiły historyczną przeszkodę dla przerzucenia aż 150 tysięcy żołnierzy. Ogromne wrażenie zrobiły na mnie dane podane przez brytyjskiego historyka związane z ilością ciężkiego sprzętu, jaką zgromadzono i finalnie przetransportowano kanałem La Manche w kierunku północnego wybrzeża Francji. Jak opisuje Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy... Normandia 1944. Upadek...”, podczas inwazji na Normandię 6 czerwca 1944 roku ciężki sprzęt był transportowany głównie przez morskie konwoje. Na plaże w Normandii wyładowano https://******.**. czołgi, transportery opancerzone, działa przeciwlotnicze, artylerię, samochody i ciężarówki! Transport wspomnianych pojazdów odbył się głównie przez barki desantowe, których pojemność była jednak znacznie ograniczona z uwagi na potrzebę zachowania w tajemnicy całego przedsięwzięcia. Zdaniem Stephena Badseya, barki transportowe były zdolne do przewożenia odpowiednio około 30 ludzi lub trzech ton ładunku.&nbsp;<br><br>Stephen Badsey w książce „Wielkie bitwy. Normandia 1944. Upadek...” przedstawia szereg materiałów wizualnych, skutecznie ułatwiających zrozumienie przebiegu bitew i działań wojskowych podczas inwazji na Normandię w czerwcu 1944 roku. W książce brytyjskiego autora znajdują się mapy przedstawiające https://******.**. wybrzeża Normandii czy też obszar wokół miasta Falaise, gdzie toczono krwawe walki o przyczółek umożliwiający kontynuowanie desantu wojsk alianckich. Jeśli chodzi o zdjęcia, to widać na nich https://******.**. teren Normandii oraz żołnierzy walczących po obu stronach konfliktu.&nbsp;</p>