Wielka Polska

<p>Rafał Ziemkiewicz lubi prowokować. Często już same tytuły książek znanego dziennikarza bywają prowokacyjne w swojej formie i treści. „Wielka Polska” to tytuł najnowszej publikacji Ziemkiewicza, wydanej 26 października 2022 roku. Data premiery ma tu kluczowe znaczenie dla oceny zawartości książki. Dlaczego? Jej premiera rok, dwa i trzy lata temu pewnie nie wywołałaby takiej fali komentarzy. Autor książki „Wielka Polska” przez całą swoją karierę publicystyczną stoi na stanowisku, że obecnie pokolenie naszych rodaków stoi przed wyborem natury egzystencjalnej. Czego ów wybór dotyczy? Wielkości Polski albo osuniecie się jej w przeciętność i na zawsze pozostania krajem rozdartym miedzy wschód i zachód. Nie jest to analiza samego Ziemkiewicza, swoje korzenie ma bowiem jeszcze w czasach dwudziestolecia międzywojennego. Sytuacja, w jakiej znalazła się Polska, przypomina autorowi książki uwarunkowania geopolityczne po I Wojnie Światowej. Stary porządek został zburzony, a nowy potrzebuje czasu, aby wyłonić się z odmętów przyszłości. Ziemkiewicz prowokuje, zadaje pytania, kim jesteśmy i czy jesteśmy gotowi, aby udźwignąć ciężar przemian na świecie. Agresja Rosji zmieniła wszystko: w Europie wybuchła największa wojna od 1945 roku, a wielkie mocarstwa toczą „wojnę zastępczą” na Ukrainie. Polska stała się w tym układzie graczem kluczowym, zapewniającym głębię strategiczną wojsk ukraińskich przez dostawy płynące przede wszystkim ze Stanów Zjednoczonych. Jednocześnie pozostajemy w konflikcie z Rosją i Unią Europejską. Jakie szanse i jakie zagrożenia widzi dla naszego kraju Rafał Ziemkiewicz w niespokojnej, trzeciej dekadzie XXI wieku? &nbsp;</p><p>Rafał Ziemkiewicz prowadzi swoje rozwiązania na dwóch płaszczyznach. Wewnętrznej, związanej z potrzebą większej świadomości naszych rodaków oraz zmianami instytucjonalnymi w naszym kraju, oraz zewnętrznej, związanej przede wszystkim z rolą Polski w Unii Europejskiej oraz NATO. Jeśli chodzi o poglądy na rodzimą politykę, to Rafał Ziemkiewicz pozostaje wierny swoim oceną z minionych lat. Przemiany w Polsce po roku 1989, znany dziennikarz postrzega jako festiwal niewykorzystanych szans. Zerwanie z komunizmem było w oczach Ziemkiewicza decyzją dziejową, ograniczoną jednak partykularnymi interesami „kasty rządzących”, często mającej swoje korzenie w Rzeczpospolitej Polskiej Ludowej. Szczególnie ważną postacią w tym zakresie od wielu dekad pozostaje w oczach Rafał Ziemkiewicza Adam Michnik. W przeszłości autor książki „Wielka Polska” napisał https://******.**. książkę „Michnikowszczyzna”, całkowicie poświęconej intelektualnym dewiacjom redaktora naczelnego Gazety Wyborczej. 28 października br. Adam Michnik odebrał Nagrodę Księżniczki Asturii. Jak to możliwe, że nasz rodak doceniany za granica, cieszy się tak wielką antypatią czołowego publicysty w naszym kraju? Rafał Ziemkiewicz pozostaje niemal przez całe swoje życie zawodowe w opozycji do Michnika, postrzega go jako zło wcielone, które w przeszłości pod płaszczem zmian transformacji, w istocie kontynuował politykę władz Kremla w niepodległej Polsce. Nie ma sensu rozwijać, zainteresowanych odsyłam https://******.**. do książki „Michnikowszczyzna”, gdzie Ziemkiewicz znakomicie przedstawił wpływ redaktora naczelnego Gazety Wyborczej na kolejne „pokolenia intelektualistów”, szczególnie po roku 1989. Dlaczego ma to znaczenie dla budowania „Wielkiej Polski”? Zdaniem autora książki, nowe czasy wymagają nowego sposobu myślenia. Jakiego? Przede wszystkim odwołującego się do Polski Piastowskiej i Polski Jagielońskiej jako spuścizny naszego narodu. Nie jest to zaskoczenie, Ziemkiewicz od lat formuje tezy, że Polska odzyskała niepodległość nie w 1918 roku, ale ponad pół wieku później, kiedy rozpad się Związek Radziecki. Jest to pogląd, który nie może budzić szczególnych kontrowersji w warstwie aksjologicznej, dla samego Ziemkiewicza to powód, aby stworzyć nowe fundamenty elit państwa polskiego. Zmiany te powinny dotyczyć nie tylko warszawskich salonów, ale również przemian ustrojowych. „Wielka Polska” oznacza silną Polskę, gdzie prezydent nie toczy sporów z obozem rządzącym, a podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, zaproponowany przez Monteskiusza w XVIII wieku, pozostaje zachowany i równoważony przez wzajemną kontrolę parlamentu, prezydenta oraz organów sądowniczych. W teorii brzmi to nieźle, co? W praktyce Rafał Ziemkiewicz wskazuje na daleko idące podziały w naszym społeczeństwie, których zakopanie stanowi warunek konieczny dla rosnącego w siłę państwa. Brzmi to, jak rozsądną syntezą problemów wewnętrznych naszego kraju, znany publicysta nie przedstawia jednak „mapy drogowej”, związanej z realizacją swoich postulatów. Być może wynika to z charakteru jego publikacji: nie jest to dzieło popularnonaukowe, ale czysta publicystyka, gdzie Ziemkiewicz stawia mocne tezy i znakomicie potrafi te argumentować. Jednocześnie znalezienie rozwiązań instytucjonalnych dla przemian koniecznych w Polsce pozostawia rządzącym. Postrzegam to jako słuszne rozwiązanie, zbyt wiele komentatorów życia publicznego nie dostrzega cienkiej czerwonej linii pomiędzy publicystyką i tzn. „real polityk”. Ziemkiewicz to czołowy przedstawiciel tego nurtu w naszym kraju. Choć bywa przez to oceniany jako cyniczny, momentami wręcz makiawelistyczny, głównie przez swoich oponentów. &nbsp;<br><br>Aspekty polityki międzynarodowej zajmują sporo miejsca w książce „Wielka Polska”. Takie podejście autora nie może dziwić, jak przekonuje Rafał Ziemkiewicz, siła państwa płynie z jego wnętrza, determinowana jednak pozostaje przez układ międzynarodowy. Jak wspominałem wyżej, publikacja znanego dziennikarza to prawdziwa „świeżynka” na rodzimym rynku wydawniczym, przez to pozostaje niezwykle aktualną dla oceny bieżących wydarzeń. Zdaniem Ziemkiewicza atak Rosji na terytorium Ukrainy 24 lutego 2022 zmienił sytuacje geopolityczną Polski. Przez ostatnie trzy dekady Polska pozostawała w strefie zgniotu pomiędzy Rosją i Niemcami. Nie jest to rzecz nowa w historii naszej państwowości, ale jednocześnie ostatnie lata charakteryzowała pewna unikatowość w tym zakresie. Wiązała się ona z mocno pacyfistyczną postawą Berlina, który znalazł oparcie w sile militarnej Moskwy. Trudno polemizować z taką tezą. Tanie surowce importowane z Rosji wiązały się z miliardami dolarów, które władze na Kremlu sukcesywnie inwestowały w zbrojenia: od 1999 roku, kiedy Władimir Putin objął władzę w Federacji Rosyjskiej, armia uzyskała dotacje na zawrotną kwotę ponad 300 miliardów dolarów. Polska pozostawała w tym osobliwym układzie nie podmiotem, ale przedmiotem prawa międzynarodowego. Ziemkiewicz trafnie wskazuje, że odzyskanie niepodległości po roku 1989 było w dużym stopniu pozorne, ponieważ dążenie Polski do obecności w strukturach NATO oraz Unii Europejskiej w istocie pchało nas w kierunku uległości wobec Berlina, mającego decydujące znaczenie a Starym Kontynencie. 24 lutego br. zmienił jednak wszystko. Ziemkiewicz wskazuje, że to dla nas moment absolutnie kluczowy w całej, ponad 1000-letniej historii Polski. Dlaczego? Zaangażowanie Stanów Zjednoczonych na rzecz pomocy Ukrainie zmieniło równowagę sil w Europie. Niemcy nie są już strategicznym partnerem w oczach Waszyngtonu, co więcej ich ambiwalentna postawa wobec rosyjskiej agresji jeszcze mocniej uczyniła z Warszawy lojalnego partnera w oczach Waszyngtonu. Co ciekawe, autor książki „Wielka Polska” stawia tezę, że gospodarczo jesteśmy przygotowani do wezwania, jakim niewątpliwie miałoby być zastąpienie Niemiec w roli czołowego państwa w naszym regionie. Główną płaszczyznę zmian w tym zakresie potrzebnych do odnalezienia się w nowej rzeczywistości geopolitycznej, Rafał Ziemkiewicz wiąże z potrzebą przemian mentalnych. Wyjścia z roli poddanych Niemiec i Rosji i stworzenia własnej koncepcji myśli strategicznej. Można się zastanawiać, czy pokładanie wszelkich nadziei w Stanach Zjednoczonych jest rzeczą korzystną dla Polski, zwłaszcza jeśli mieć na uwadze, ze w przeszłości USA często realizowały swoją politykę zagraniczną rękoma innych narodów. Obecnie podobna sytuacja ma miejsce w Ukrainie, a autor książki w żadnym jej fragmencie nie prowadzi rozważań, jak będzie wyglądać sytuacja w naszym regionie po ewentualnym wycofaniu się wojsk amerykańskich. Rafał Ziemkiewicz uważa, że podobny scenariusz to abstrakcja. Wydaje mi się, że autor zignorował zagrożenie, jakim dla Stanów Zjednoczonych pozostaje Chińska Republika Ludowa. Barack Obama już w 2011 roku ogłosił słynny „piwot na Pacyfik”, co rozwinął Donald Trump w 2018 roku, wypowiadając otwartą wojnę handlową Pekinowi. Może jednak Ziemkiewicz wie więcej, niż przeciętny czytelnik i w jego ocenie Stany Zjednoczone stać na to, aby prowadzić konflikt na dwóch teatrach wojennych? &nbsp;<br><br>Przy okazji spotkań z rodziną i przyjaciółmi temat potencjalnej wojny z Rosją pozostaje aktualny przez niemal cały rok 2022. Jednocześnie szum informacyjny nie pozwala często na prawidłową selekcję informacji. Tak zwana "wojna informacyjna" stała się rzeczywistością na naszych oczach, wszyscy bierzemy w niej udział. Mam wątpliwości, czy jako ludzkość, byliśmy na to przygotowani. Oglądanie relacji z pierwszej ręki, gdy żołnierze na wojnie mają na hełmach przymocowane kamerki GO PRO, zmieniło obraz świata, w którym żyjemy. Czasem ciężko się w tym wszystkim odnaleźć, skutecznie odróżnić prawdę od kłamstwa, a przecież każdy z nas jest adresatem manipulacji i fake newsów. Dlatego szczególnie polecam książkę „Wielka Polska” Rafała Ziemkiewicza tym z was, którzy -poszukują wiarygodnego źródła w przedmiocie zmian, jakie dokonują się w ostatnich miesiącach na naszych oczach. Publikacja znanego dziennikarza nie jest syntezą geopolityczną, nie jest tym bardziej dziełem obliczonym na wskazanie jedynej słusznej drogi do „wielkości Polski”. Rafał Ziemkiewicz jak to ma w zwyczaju, przedstawia mocne tezy na lamach swojej książki, a wszystkie one są niejako „bohaterem zbiorowym” książki „Wielka Polska” i stanowią apel do rodaków, aby ci obudzili się z „drzemki” trwającej od 1989 roku. Kolejne dekady miały przynieść Polsce spokój i dobrobyt przez jej przynależność do struktur zachodnich. Zdaniem Rafała Ziemkiewicza w trzeciej dekadzie XXI wieku rozpoczęły się procesy, które w dłuższym horyzoncie czasowym określa miejsce naszego kraju na mapie świata na koleje sto lat. Czy jesteśmy na to gotowi? Czy wiemy, co robić? Czy mamy sprawdzone sojusze, które gwarantują nam mocna pozycje na arenie międzynarodowej? To tylko niektóre z pytań, na które Rafał Ziemkiewicz udziela błyskotliwej odpowiedzi w książce „Wielka Polska”. &nbsp;</p>

<p>Rafał Ziemkiewicz to jeden z najbardziej znanych publicystów w naszym kraju. W przeszłości miałem okazje czytać https://******.**. „Michnikowszczyznę”, czy „Polactwo”, wiem zatem z jakim rodzajem przyjemności wiąże się obcowanie z literaturą autorstwa popularnego dziennikarza. „Wielka Polska” to jednak dzieło nieco inne, aniżeli wspomniane wyżej książki. Autor znany przede wszystkim z doskonałej umiejętności syntezy otaczającej nas rzeczywistości, tym razem poszedł w nieco innym kierunku. Jakim? Tytuł książki „Wielka Polska” odnosi się bezpośrednio do retoryki 20-stolecia międzywojennego, gdzie idea „Wielkiej Polski”, wyznawana przez środowisko związane z endecją, konfrontowana była z wizją „Imperium Polskiego” lansowaną https://******.**. przez Józefa Piłsudskiego. Ziemkiewicz od lat deklaruje swoja przynależność do pierwszego z obozów, co nie pozostaje bez wpływu na jego twórczość. Czy to źle? Niekoniecznie, ponieważ minęło blisko sto lat od momentu, gdy Polska odzyskała niepodległość i przez ten czas oba wyżej wymienione nurty mocno się do siebie zbliżyły. Co oznacza w oczach autora książki „Wielka Polska”, że Polska ma być wielka? &nbsp;</p><p>„Wielka Polska” to książka Rafała Ziemkiewicza, która swoją premierę miała 26 października br. Spodziewałem się, że przeczytam ją po nowym roku, jednak już po świętach miałem więcej czasu i ku mojemu zaskoczeniu, najnowsze dzieło znanego dziennikarza czyta się lekko i przyjemnie niczym kryminał! Publicystyka, zwłaszcza związana z polityką bywa ciężka w odbiorze, szczególnie w oczach ludzi na co dzień od niej stroniącej. Tymczasem „Wielka Polska” to dokładnie 328 stron, czyli ani dużo, ani mało, osobiście przeczytanie książki zajęło mi 7 godzin. Autor posługuje się lekkim językiem, choć momentami w oczy rzuca się nadmierne przywiązanie do zdań podrzędnie złożonych. Serio, wydawać by się mogło, że pióro tak uznanego dziennikarza będzie wrażliwe na rozciągnięte w czasie i miejscu, nadmierne, intelektualne egzaltacje (autoironia). Momentami Ziemkiewicz płynie i wchodzi w rolę „wieszcza narodowego”. Czy to zarzut? Nie, przeciwnie. Niektórzy komentatorzy, w tym Bartłomiej Radziejewski, redaktor naczelny „Nowej Konfederacji”, zwrócił uwagę, że Rafał Ziemkiewicz doskonale syntezuje problemy, nie podaje jednak w swojej publikacji sposobów na ich rozwiązanie. Osobiście nie spodziewałem się znaleźć w książce „Wielka Polska” gotowego scenariusza na tytułową, Wielką Polskę. Ziemkiewicz słynie ze swojej umiejętności argumentowania, niemniej problemy, jakie opisuje w swojej książce, dotyczą zagadnień o naturze strukturalnej, a przez to nie dające się rozwiązać prostymi środkami. Strukturalne siły opisane przez autora książki „Wielka Polska” &nbsp;mają dwojaką postać: wewnętrzną i zewnętrzną. Zdaniem Rafała Ziemkiewicza, pozycja Polski w XXI wieku pozostaje wypadkową obu sił strukturalnych, jednak kontekst geopolityczny wyraźnie zmienił się na korzyść polityki zewnętrznej w 2022 roku. Oto jeden z powodów, dla których sięgałem po książkę znanego komentatora życia publicznego: byłem ciekaw, w jaki sposób agresja Rosji na Ukrainę zmieniła myślenie Ziemkiewicza o roli Polski na świecie. Cenię autora książki „Wielka Polska” https://******.**. za to, że jako człowiek posunięty w latach, niespecjalnie ulega histerii i emocjom. Widać to szczególnie po analizie czynników zewnętrznych, wpływających na pozycję naszego kraju na arenie międzynarodowej. Na pierwszy plan w oczach Rafała Ziemkiewicza wysuwa się oczywiście pogłębiony sojusz z USA i jednocześnie wyraźne ochłodzenie w relacjach z Niemcami. Autor zwraca uwagę, że obecna sytuacja na świecie tworzy dla Polski ogromne wyzwania, ale stwarza również wielkie szanse. Szczególnie te drugie mogą w dającej się przewidzieć przyszłości zmienić status naszego kraju i uczynić go „Wielkim” na arenie międzynarodowej. Wielkim, czyli jakim? Wspomniałem wcześniej, że etymologia tego określenia sięga stu lat wstecz, Ziemkiewicz jednak nie byłby sobą, gdyby nie przedstawił czytelnikom swojej własnej interpretacji tego terminu. Krótko mówiąc, Ziemkiewicz porzuca retoryczne dywagacje, związane z przymiotnikami opisującymi nasz kraj, nie odmienia słowa „Wielka” przez &nbsp;wszystkie przypadki. Przeciwnie, zamiennie opisuje „Wielkość” Polski jako sprawczość i upodmiotowienie w sprawach międzynarodowych. Inaczej mówiąc, Polska ma być krajem, którego interes inne państwa biorą pod uwagę w regionie Europy Środkowo-wschodniej, a to z kolei wymaga podjęcia rywalizacji z Niemcami. Brzmi jak marzenie ściętej głowy? &nbsp;<br><br>Autor książki „Wielka Polska” dostrzega szereg analogi pomiędzy obecną sytuacją na świecie oraz rokiem 1918, kiedy to Polska odzyskała niepodległość. Zdaniem Rafała Ziemkiewicza, ustalenia „Kongresu Wiedeńskiego” obudziły w wielu narodach Europy potrzebę rewizji niesatysfakcjonującego porządku, czego najlepszym przykładem był nasz zachodni sąsiad. Niemcy po zjednoczeniu przez Bismarcka stały się prawdziwym hegemonem na Starym Kontynencie z uwagi na swoje uwarunkowania geopolityczne. Zjednoczenie wielu mniejszych państw-miast i krajów związkowych wywołało zaniepokojenie w całej Europie, od wybrzeży Francji aż po europejską cześć Rosji. Kiedy wielkie narody Starego Kontynentu walczyły ze sobą i zawierały pokoje, Polska w tym czasie straciła całkowicie podmiotowość i w ciągu zaledwie ostatnich trzystu lat, wielokrotnie nasz kraj był przedmiotem szarpania ze strony sąsiadów, jak opisuje to barwnie Ziemkiewicz. Przyznam, że wizja autora książki „Wielka Polska” jest interesująca i działa na wyobraźnię. Oto Polska, blisko 40-milionowy kraj w Europie Środkowej, skutecznie balansuje wschód i zachód, stając się niejako przedłużeniem projekcji siły Waszyngtonu w miejsce Niemiec. Ziemkiewicz zauważa, że w przeszłości myślenie takie miało charakter życzeniowy. Powiązania Niemiec i Rosji w istocie wypychały Stany Zjednoczone z Europy, przede wszystkim jednak czyniły z Polski przedmiot uzgodnień ponad głowami naszych rodaków. Wojna w Ukrainie wszystko zmieniła zdaniem autora książki „Wielka Polska”. Interesujące koncepcje przedstawia swoim czytelnikom znany dziennikarz, nieprawda? Publicystyka ma to do siebie, że trafnie diagnozuje problemy społeczno-polityczne i wskazuje kierunek ich rozwiązania, nie opisuje zaś drobiazgowo metodologii w tym zakresie. A szkoda, ponieważ bardzo chciałbym dowiedzieć się od autora, jak wyobraża sobie zepchnięcie Niemiec do roli mniej istotnego sojusznika, skoro to nasz zachodni sąsiad pozostaje naszym najważniejszym partnerem gospodarczym. Widzieliście, że tylko w pierwszych miesiącach 2022 roku, Polska wyeksportowała do Niemiec towary i usługi na łączną kwotę 136,2 miliarda dolarów? To czwarty wynik, jeśli chodzi o relacje handlowe Niemiec. Odwrócenie tych proporcji to proces obliczony w czasie, niestety autor książki „Wielka Polska” nie wskazuje narzędzi, jakie przysłużą się realizacji tego celu. Z drugiej strony znany dziennikarz sporo miejsca poświęca potrzebie zmiany polskiej mentalności oraz reformą instytucjonalną państwa. Już w książce „Polactwo” Ziemkiewicz wspominał, że czasy zaborów oraz komuny przyniosły naszej państwowości ogromne szkody, przede wszystkim w zakresie eliminowania elit intelektualnych kraju. To z kolei powodowało, że naród pozbawiony przywódców, zdecydowanie wolniej wychodził z kolejnych kryzysów w ciągu ostatnich trzech wieków. Daruje sobie ocenę wywodów Ziemkiewicza w tym przedmiocie, są one mniej lub bardziej znane czytelnikom, mającym do czynienia z innymi książkami autora. Podobnie jak ocena historii najnowszej Polski. Książka „Michnikowszczyzna”, wydana na początku XXI wieku stanowiła w istocie syntezę problemów dzikiej transformacji. Brak rozliczenia komunistów, prywatyzacja i powiązań na szczytach władzy oraz przestępczości zorganizowanej. Taki był krajobraz Polski w latach 90’. Tym razem jednak Rafał Ziemkiewicz mniej patrzy w przeszłość, a w większym stopniu swój wzrok kieruje ku przyszłości. Autor w ciekawy sposób argumentuje, że przez ostatnie trzy dekady nie wykształciliśmy na dobrą sprawę społeczeństwa obywatelskiego, a obecna sytuacja międzynarodowa każe nam ten proces przeprowadzić w dużej dynamice i jeszcze większym przyspieszeniu. Co, jeśli się nie uda? Znany dziennikarz nie ma wątpliwości, że szansa, przed jaką stanęła Polska w 2022 roku, może nie powtórzyć się przez kolejne sto, dwieście i więcej lat. Po raz ostatni taka szanse przed naszym narodem pojawiła się jeszcze na początku XVII wieku, kiedy to rodacy zdobyli Kreml w 1612 roku i rzucili Moskwę na kolana. Wygląda na to mili państwo, że stoimy w obliczu wydarzeń epokowych na świecie, a książka Rafała Ziemkiewicza pod tytułem „Wielka Polska” znakomicie ów sytuację opisuje. &nbsp;<br><br>W ciągu ostatnich dwóch dekad zmieniłem się ja, zmienił się Rafał Ziemkiewicz, zmieniła się w końcu Polska, w której żyjemy. Kiedy dwadzieścia lat temu sięgałem po książkę „Polactwo”, Ziemkiewicz był już znanym i cenionym komentatorem życia publicznego, kojarzonym głównie z prawa strona sceny politycznej. Jak to bywa w podobnych przypadkach, czas otwiera nam oczy i kieruje mądrych ludzi do centrum, co wiąże się z porzuceniem skrajnych poglądów. Widać to w książce „Wielka Polska”, gdzie autor pozostaje wierny endeckim założeniom, szuka jednak przed Polską nowych szans w przyszłości. Nie jest to jednak książka o polityce, bardziej o nas samych. O tym, kim jesteśmy i kim musimy się stać, aby zabezpieczyć ciągłość państwa i zapewnić narodowi polskiemu przetrwanie w prawdopodobnie bardzo burzliwych, kolejnych dekadach XXI wieku.&nbsp;</p>