Struktura rewolucji naukowych

Thomas S. Kuhn (1922–1996) bez wątpienia był jednym z najbardziej wpływowych historyków i teoretyków nauki w XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Jego przełomowe dzieło "Struktura rewolucji naukowych" (1962, 1969) zrewolucjonizowało sposób, w jaki postrzegamy naukę, oraz wszystkie formacje intelektualne, nadając im „ponowoczesny” charakter. Kuhn przedstawił naukę nie jako proces liniowego rozwoju, ale jako serię gwałtownych przeobrażeń, wpisując ją w kontekst społeczno-kulturowy.

Podczas gdy logiczny pozytywizm lat trzydziestych XX wieku, reprezentowany przez Koło Wiedeńskie, skupiał się na ustalaniu kryteriów weryfikacji teorii, a Karl R. Popper podkreślał znaczenie falsyfikacji, Kuhn przyjął znacznie bardziej holistyczne podejście. Według niego nauka nie polega na ciągłym zbliżaniu się do prawdy, lecz na odrzucaniu błędnych koncepcji i adaptacji do rewolucji naukowych, które diametralnie zmieniają nasze postrzeganie świata. Każda taka rewolucja prowadzi do porzucenia starego „paradygmatu” i powstania nowego, który kształtuje „naukę normalną”.

Choć dla zwolenników pozytywizmu może to być mniej optymistyczna wizja, historia nauki potwierdza tę nieciągłość. Pomimo to, różne „nauki normalne” udaje się połączyć i współpracować, przechodząc od jednej rewolucji do kolejnej. Teorie Kuhna zyskały uznanie na całym świecie, komplikując proste, podręcznikowe narracje, lecz pozostając częścią współczesnego intelektualnego kanonu dzięki swojej ciągłej aktualności.