Samo się nie myśli

Co tak naprawdę dzieje się w naszych umysłach, kiedy się uczymy, myślimy albo spostrzegamy? Dlaczego pewne obiekty budzą w nas pozytywne emocje, inne zaś sprawiają, że wolimy trzymać się od nich z daleka? Czy towarzyszące temu procesy wartościowania poddają się naszej świadomej kontroli?
Te oraz inne pytania przyświecały przedstawionym w tej książce badaniom, poświęconym – najogólniej mówiąc – roli afektu w kształtowaniu procesów myślenia, pamięci i spostrzegania. Wyniki tych badań, niekiedy zaskakujące, posłużyły do eksperymentalnej weryfikacji modelu afektywnej regulacji procesów poznawczych.
Książka ta dotyczy nieuświadomionych afektywnych mechanizmów samoregulacyjnych. Jej główna teza głosi, że to nieuświadomiony afekt, będący pochodną nastawień motywacyjnych, steruje uwagą, a w konsekwencji – poznaniem i jego efektami. Zdaniem Autorek nieuświadomiony afekt pełni także funkcję przełącznika procesów automatycznych na kontrolowane – innymi słowy, to afekt decyduje o tym, co zostanie skierowane do uświadomionej obróbki poznawczej. Tezy te są oryginalne, lecz zarazem dobrze uzasadnione teoretycznie.
Z recenzji Małgorzaty Kossowskiej
Połączenie perspektywy psychologii różnic indywidualnych z perspektywą analizy procesów utajonych przyniosło wyniki bardzo interesujące od strony teoretycznej. Wyniki te zapewne sprowokują szerszą dyskusję dotyczącą podejmowanych zagadnień.
Z recenzji Tomasza Maruszewskiego
Książka Aliny Kolańczyk stanowi podsumowanie prowadzonych od ponad trzydziestu lat badań Autorki i jej zespołu nad wyjaśnianiem motywacyjnej roli nieuświadamianego afektu w przebiegu procesów poznawczych. Wraz z nią pojawia się nowa jakość: wyrafinowany model funkcjonowania afektu w regulacji zachowań celowych, model poparty licznymi eksperymentami, przeprowadzonymi zgodnie ze światowymi standardami w tej dziedzinie nauki.
Z recenzji Hanny Brycz
Alina Kolańczyk
Obecnie kieruje Zakładem Psychologii Emocji i Motywacji na Wydziale Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie. Jej zainteresowania badawcze dotyczą roli procesów afektywnych w nieświadomej aktywności umysłu, zwłaszcza w myśleniu twórczym i obronnym, a także stanów uwagi i samokontroli. Autorka modelu uwagi ekstensywnej. Napisała kilka monografii, wiele artykułów i rozdziałów w książkach, między innymi: Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym i Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w otoczeniu (redaktor publikacji i autorka rozdziałów).