Roman Zambrowski 1909-1977

Mirosław Szumiła w swojej książce przedstawia biografię Romana Zambrowskiego, wykorzystując ją jako pretekst do ukazania dziejów całego pokolenia polskich komunistów, z których wielu miało żydowskie korzenie, urodzonych na początku XX wieku. To pokolenie, głęboko wierzące w ideologię komunistyczną niemal na poziomie religijnego fanatyzmu, najpierw doświadczyło prześladowań w więzieniach II Rzeczypospolitej, aby później, z pomocą Związku Radzieckiego, objąć władzę. Byli to ludzie zaangażowani ideowo, jednak bezwzględni w realizacji stalinizmu. Roman Zambrowski, będący jednym z najbardziej lojalnych tej polityce, aktywnie działał na rzecz kolektywizacji rolnictwa i tłumienia prywatnej przedsiębiorczości w handlu i rzemiośle. Jednak w 1956 roku, postanowił wesprzeć reformatorów, co otworzyło drogę do powrotu Władysława Gomułki do władzy. Dopiero pod koniec swojego życia Zambrowski zaczął kwestionować wcześniejsze przekonania, oddalając się od komunizmu. Książka w fascynujący sposób odsłania banał zła w powojennej Polsce.