Pożyczone - oddane. Studia o przekładzie

Teoria wielosystemowa traktuje literaturę jako dynamiczny system, który nieustannie się rozwija. W kontekście tłumaczenia, oznacza to, że zamiast dążyć do ścisłej adekwatności, tłumaczenie powinno być przede wszystkim akceptowalne w nowej kulturze. Analiza angielskiego przekładu „Wojny polsko-ruskiej pod flagą biało-czerwoną” autorstwa Doroty Masłowskiej uwypukla wyzwania, z którymi zmierzył się tłumacz, Benjamin Paloff. Jego celem było stworzenie tekstu, który płynnie wpisywałby się w amerykańską rzeczywistość kulturową. Kluczowymi elementami tej analizy są typy ekwiwalencji, które Paloff wybierał w swojej strategii tłumaczeniowej. Rozdział ten kończy się dyskusją na temat adaptacji filmowej powieści wykonanej przez Xawerego Żuławskiego, uznawanej za formę przekładu intersemiotycznego.

W pracy tłumacza analiza i interpretacja tekstu są kluczowe. Proces tłumaczenia to podejście hermeneutyczne, które pozwala tłumaczowi na stworzenie końcowej wersji tekstu, która będzie zakotwiczona w języku i kulturze docelowej. Przykłady fragmentów tłumaczeń dzieł poezji i prozy autorów takich jak Woody Allen, Hilaire Belloc, Timothy Findley, William Golding i Marek Haltof ilustrują podejście do tej strategii. Wiąże się to również z zagadnieniem nieprzekładalności, wynikającym z różnic językowych i kulturowych.