Podstawy odmowy dokonania czynności notarialnej

Podstawą prawną pracy notariusza jest obowiązek przeprowadzenia czynności notarialnej na życzenie klienta, o ile nie istnieją podstawy do odmowy jej sporządzenia. Obowiązek ten jest szczegółowo regulowany przez różne artykuły Prawa o notariacie, takie jak artykuły 81, 84, 86, 95e, 95s, 95ze i 95zh. Mimo że przepisy te nie uległy radykalnym zmianom, dostosowywały się do zmieniających się systemów prawnych i potrzeb rynkowych. Dlatego też literatura dotycząca starszej legislacji nadal zachowuje swoją wartość. Mimo to, temat odmowy realizacji czynności notarialnej nadal pozostaje w dużej mierze nieprzebadany, zwłaszcza w kontekście uzasadnień prawnych, jakie musi posiadać notariusz, aby odmówić wykonania żądanej czynności.

W centrum analizy leży dążenie do określenia, w jakich sytuacjach notariusz ma obowiązek odmówić wykonania czynności notarialnej. W tym kontekście ważne jest zrozumienie okoliczności, które prowadzą do powstania tego obowiązku. Kluczowym zagadnieniem staje się rozgraniczenie dwóch rodzajów sprzeczności czynności notarialnej z prawem. Pierwsza z nich to sprzeczność z prawem materialnym, odnosząca się bezpośrednio do istoty czynności prawnej, druga zaś dotyczy przepisów proceduralnych związanych z realizacją tych czynności.

Sprzeczność z prawem materialnym jest obecna wtedy, gdy czynność prawna, której dokumentacja jest realizowana przez notariusza, jest nieważna z mocy prawa. Ta sytuacja odnosi się do naruszeń norm prawnych o charakterze bezwzględnym i względnym, jak zostało określone w artykule 81 Prawa o notariacie. To właśnie zrozumienie tych aspektów i okoliczności jest kluczowe dla pełnego poznania zakresu odmowy przeprowadzenia czynności notarialnej.