Pięć małych świnek

To dopiero moje początki z twórczością Agathy Christie. Wcześnie przeczytałem jedynie "I nie było już nikogo" i zachęcony tą świetną, dość prostą, ale jakże skuteczną historią, sięgnąłem po "Pięć małych świnek". Swego czasu słyszałem od znajomego, że świnki od Christie są świetne, więc i to mnie dodatkowo podkusiło. Oczekiwania były dość wysokie.

Historia skupia się na poszukiwaniu prawdy na temat tragicznych zdarzeń, które miały miejsce szesnaście lat temu. Wtedy to, Karolina Crale trafiła do więzienia za zabójstwo swojego męża Amyasa, malarza, którego obrazy znalazły się nawet w londyńskiej galerii sztuki. Po szesnastu latach, do Herkulesa Poirota zwraca się córka Karoliny, która w wieku 21 lat dostała list od matki, który został napisany tuż przed jej śmiercią, rok po trafieniu za kratki. Karolina głęboko wierzy w to, że jej matka nie dokonała zarzucanego jej czynu i jest niezwykle zdeterminowana, aby Poirot to udowodnił.

Poirot szybko ustala, że jeśli Karolina Crale jest niewinna, to tylko 5 innych osób mogło zabić znanego wówczas malarza. Są to: dwaj przyjaciele rodziny Crale'ów, nauczycielka, młodsza siostra Karoliny oraz kochanka Amyasa, która jak gdyby nigdy nic żyła sobie w domu rodziny, podczas gdy Amyas malował jej portret. W jakimś cudownym zbiegu myśli, Poirot kojarzy 5 osób z 5 małymi świnkami z wierszyka. Prowadzi rozmowę z urzędnikami, którzy brali udział w procesie oraz ze wszystkimi pięcioma osobami, które znajdowały się w domu Crale'ów podczas feralnego dnia zabójstwa. Prosi ich również o spisanie swoich wspomnień. Później Poirot wspaniale używa swoich szarych komórek, aby na końcu zebrać całą piątkę i córę Amyasów i przedstawić jedyny prawdziwy przebieg zdarzeń.

Wraz z postępem czytania, zastanawiałem się jaka mogła być inna wersja wydarzeń. Relacje znajdujących się tego dnia ludzi w domu Crale'ów jasno wskazywały kto jest winny. Szukałem innych możliwości. Zakładałem nawet kto mógł to zrobić. Koniec końców zostałem zaskoczony, a wersja Poirota zupełnie się broni. Małe detale, które oczywiście zostały przedstawione w tekście, doprowadziły Poirota do znalezienia prawdy. Rozwiązanie jest oczywiście niezwykle satysfakcjonujące.

Głównym bohaterem tej powieści jest Poirot. To jego wizerunek najlepiej ujrzymy w tej książce. Niemniej również kilku innych bohaterów zostało przedstawionych w taki sposób, że mogliśmy poczuć ich emocje. Na uwagę zasługuje jak Christie potrafiła w różny sposób przedstawić tę samą historię w pięciu różnych opowiadanych wersjach.

Z pewnością niektórzy ujmą jako mankament fakt, że kolejne rozdziały to ciągłe opowiadania tej samej historii pamiętnego dnia, które różnią się niewielkimi detalami, a największe różnice to te w odbiorze osoby Karoliny Crale. Ja jednak nie czułem znużenia, a rosnące napięcie i niecierpliwość. Starałem się w tych słowach poszczególnych postaci znaleźć coś co naprowadzi mnie do rozwiązania zagadki. Podobnie jak w "I nie było już nikogo" mamy do czynienia z prostą formułą zagadki, ale niezwykle skuteczną. Tak samo jak w przypadku wspomnianej książki, tekst wydaje się niezwykle dynamiczne. Nawet dłuższe opisy sprawiają wrażenie żwawych. Pomimo wielu lat, które upłynęły od pierwszego wydania, książka nie ma oznak starości w sposobie w jaki została napisana.

Podsumowując, również "Pięć małych świnek" Christie wywarło na mnie duże wrażenie. W dalszym ciągu jestem bardzo chętny do czytania kryminalnych zagadek tej autorki. Cieszę się, że kolekcja jej książek jest tak bogata. Obawiam się jedynie, że Herkules Poirot nie zyska u mnie szczególnej sympatii, lecz to się okaże. Z pewnością kupię kolejne książki Christie, wykorzystując dobre ceny używanych egzemplarzy na skupszop.

Wiecie co, właśnie skończyłem „Pięć małych świnek” i mam wrażenie, że ktoś mnie zrobił w balona. Ale w najlepszym możliwym sensie. Wydawało mi się, że znam Christie, że wiem, jakich sztuczek używa, a tu nagle bach – historia sprzed 16 lat, bez żadnych świeżych tropów, bez lupy nad śladami krwi, tylko pięć osób, pięć wspomnień i jeden list od nieboszczki. A Poirot mówi: „Spokojnie, wystarczy”. No i wystarczyło.

Jedna świnka na targ biegała, 
Druga świnka w domu siedziała, 
Trzecia świnka mięsko zajadała, 
Czwarta świnka nic nie miała, 
Piąta świnka "Kwi, kwi" kwiczała.

Cała książka to tak naprawdę puzzle z pamięci. Każdy świadek opowiada ten sam dzień, niby to samo, a jednak zupełnie inaczej. Jednemu Karolina Crale wydaje się niebezpieczna i pełna furii, drugi widzi w niej biedną ofiarę, ktoś inny traktuje ją jak dziwaczkę. I ty siedzisz i zastanawiasz się, kto mówi prawdę, a kto po prostu ładnie ubiera własne emocje w słowa. I nagle okazuje się, że to właśnie w tych drobnych różnicach tkwi cała zagadka.

Nie będę kłamać, miałem momenty znużenia. Pięć razy czytać o tym samym dniu to trochę jakby oglądać replay meczu w kółko. Ale jeśli człowiek przestanie się spieszyć, zaczyna dostrzegać smaczki. To takie slow reading, jakbyście pili kawę, zamiast wychylać espresso na raz.

Największy plus? Klimat. Nie ma tu bieganiny po angielskich rezydencjach, nie ma trupów wypadających z szafy. Jest cisza, pamięć i świadomość, że nie cofnie się czasu. Kiedy Poirot w końcu odkrywa prawdę, nie ma euforii. Jest raczej coś na kształt gorzkiej satysfakcji. I to mnie ujęło, bo pokazuje, że zbrodnia to nie tylko zagadka do rozwiązania, ale też tragedia, która ciągnie się latami.

Oceniam to wysoko, bo Christie udało się wyjść poza klasyczny schemat. To książka bardziej psychologiczna niż kryminalna. Jeśli ktoś szuka fajerwerków i dynamicznej akcji, pewnie się wynudzi. Ale jeśli lubicie analizować ludzi, szukać prawdy w półtonach i zastanawiać się, jak bardzo można ufać własnym wspomnieniom - będziecie zachwyceni.

Ja daję mocne 4,5/5 i czuję, że ta historia zostanie ze mną dłużej niż inne powieści Christie. Może nie jest najłatwiejsza, ale zdecydowanie jest jedną z tych, o których się myśli jeszcze długo po przeczytaniu.

Po kilku stresujących tygodniach, potrzebowałam kolejnego lekkiego kryminału, aby się odstresować. Czytanie Agaty Christie jest jak jedzenie małego nuggetsa lub małego rożka lodów. Delektujesz się bogatym smakiem i szybko połykasz całość jednym kęsem.

W "Pięciu małych świnkach" Christie wykonuje świetną robotę w dostarczaniu kontrastujących ze sobą postaci. Jest to retrospektywna zagadka kryminalna ( z 16-letnimi wskazówkami), a prawdziwa tożsamość mordercy może być odkryta tylko poprzez wywiady i dzienniki. To daje Christie okazję do pokazania nam, jak dobra jest w przedstawianiu zupełnie różnych postaci i punktów widzenia. "Pięć małych świnek" to studium kontrastu: Philip Blake (gruba mała świnka, która chodziła na targ) arystokratyczny i wąski umysł - wspaniała satyryczna prezentacja brytyjskiego snobizmu i nadmiaru; Meredith Blake świnka, która siedziała w domu - i zajmował się ziołami; Elsa Greer jest świnka, która miesko zajadała, Amyasa zajadała i luksus tez; Panna Williams, świnka, która nic nie prostolinijna guwernantka jak z każdej dobrej wiktoriańskiej powieści kryminalnej; i wreszcie Angela, świnka, która kwi kwi kwiczała, nastolatka z blizną i pełna psikusów.

Pięć małych świnek to świetna zgraja podejrzanych. Szczególnie podobał mi się portret Philipa Blake'a, z jego głośnym gderaniem, głębokimi uprzedzeniami i rzekomą nienawiścią do pierwotnie podejrzewanej o morderstwo Karoliny Crale.

Niewielu pisarzy jest tak dobrych jak Christie w przedstawianiu szybkich, zapadających w pamięć szkiców postaci. Jedynym niebezpieczeństwem takiego pisania jest problem karykatury. Christie wpada w to trochę z Blake'em i guwernantką, a Poirot sam nie jest niczym więcej niż cienką karykaturą.
Ale kto spodziewa się głębi charakteru, gdy sięga po powieść Christie? Ja na pewno nie.

Cieszę się tajemnicą i mogę z dumą powiedzieć, że w połowie wyobraziłam sobie prawdziwego mordercę (miałam połowę racji, połowę się myliłam). Powodzenia w zgadywaniu, jeśli będziecie czytać. Prawdopodobnie pójdzie Wam lepiej niż mi!

"Pięć małych świnek" to 25. książka z serii z Herkulesem Poirotem autorstwa Agathy Christie. Prawdopodobnie skończyłem co najmniej 50% jej powieści i zazwyczaj czytam je poza kolejnością. Pierwszą z nich było Pięć małych świnek i była to całkiem zabawna historia.

Karoline Crale poszła do więzienia za zabicie swojego męża. Ławie przysięgłych było jej żal i zamiast skazać ją na śmierć, zatrzymano ją w więzieniu na całe życie. Szesnaście lat później odeszła. Jej młoda córka otrzymuje list od matki, gdy kończy 21 lat, w którym przysięga, że nie zabiła jej ojca. Córka odnajduje Herkulesa Poirota i wynajmuje go, by zbadał przeszłość. Poirot jest zaintrygowany, szybko się zgadza i spotyka się z prawnikami i detektywami policyjnymi, którzy byli zaangażowani w sprawę. Zanim skończył, dowiaduje się, że w dniu śmierci w domu było pięć innych osób. Poirot prowadzi swoje śledztwo i w końcu odkrywa prawdziwego mordercę.

Książka podzielona jest na trzy części: wprowadzenie i dyskusja z policjantami i prawnikami, spotkania z każdą z 5 osób, które były w domu, oraz zebranie wszystkich razem, aby Poirot mógł ujawnić, czego się dowiedział. To klasyczny format Agathy Christie, a ja go uwielbiam. Konfiguracja może być często używana, ale jest to całkowicie logiczne podejście do rozwiązania zbrodni. Może czasami stworzyć trochę nudy i powielania, ale to pomaga utrzymać główne myśli w umyśle. Albo nie pozwala ci myśleć o dziwnych rzeczach, których dowiedziałeś się po drodze, a które zazwyczaj są największymi wskazówkami do prawdy.
Zagadka była prosta. Tym razem ją odgadłem. Trochę to trwało, ale uderzyło mnie to, gdy tylko wszystkie wywiady zostały zakończone. Moje rozumowanie było w większości zgodne z rozumowaniem Herkulesa, ale Christie zaskoczyła dokładną przyczyną. Ofiara była artystą, który miał romans (wiedziała o tym żona i jego znajomi). Kilka tajemnic wychodzi na jaw, podkreślając, co naprawdę wydarzyło się w tym szalonym dniu prawie szesnaście lat temu.

Dla mnie książki Christie są zawsze łatwymi i wciągającymi lekturami. Christie doskonale wie jak przygotować historię. Fabuły są zazwyczaj metodyczne i bezpośrednie, nawet jeśli pojawiają się w nich fałszywe tropy i historie poboczne. Chciałabym dostać więcej na koniec, a konkretnie reakcje wszystkich, gdy dowiedzieli się prawdy o tym, kto zabił człowieka. Zakończenie było nieco inne, ponieważ nie chodziło o skazanie prawdziwego mordercy, ale po prostu uzyskanie odpowiedzi, aby córka znała prawdę: jej mama była lub nie była niewinna.

Nie mogę się doczekać, kiedy w najbliższych dniach rozpocznę moją kolejną lekturę autorstwa Christie - "ABC".