Pamiętniki

"Pamiętniki Zygmunta Szczęsnego Felińskiego" to wyjątkowe dzieło literackie z XIX wieku, które dzięki swojej wykwintnej polszczyźnie i istotnym wartościom historycznym, wyróżnia się na tle ówczesnego pamiętnikarstwa. Autor przedstawia w nich fascynujący obraz "ziem zabranych" począwszy od lat 30. XIX wieku, rzuca światło na spisek Konarskiego, opisuje swoje studia w Moskwie, emigracyjne doświadczenia we Francji oraz przyjaźń z Juliuszem Słowackim. Dodatkowo, Feliński relacjonuje swój udział w powstaniu wielkopolskim w 1848 roku oraz podczas rewolucji paryskich w lutym i czerwcu.

Druga część pamiętników, obejmująca lata 1851-1883, opisuje czas jego studiów teologicznych w Żytomierzu i Petersburgu, oraz początki działalności duszpasterskiej. Szczególne znaczenie ma okres jego posługi jako arcybiskupa Warszawy, a także doświadczenia zesłania, które są cennym źródłem informacji o ruchach politycznych i społecznych tamtego czasu, zwłaszcza w kontekście powstania styczniowego. Mimo że jako oddany patriota krytykował ideę powstania z motywów chrześcijańskich, co nie przysparzało mu popularności, jego zdecydowane opowiedzenie się po stronie narodu po represjach wobec powstańców świadczy o głębokim zaangażowaniu i lojalności, co niestety kosztowało go zesłanie i utratę stanowiska.