Ósme życie (dla Brilki). Tom 1

Książka: Ósme życie (dla Brilki), tom1, to monumentalna i piękna, wielka, wstrząsająca powieść, której fabuła rozgrywa się na tle przekształcającej się burzliwie Europy XX wieku. Dzieło młodej gruzińskiej autorki Nino Haratschwili wskrzesza monumentalną, realistyczną prozę czasów Balzaka czy Tołstoja. Pisarka stworzyła bowiem tekst szeroki, o zakrojonej na wielką skalę czasową fabule, z niesłychanie różnobarwną paletą postaci, żywo włączający się w ciągle trwający dyskurs o niespokojnej historii XX wieku, z jego cieniami i znaczonymi krwią epizodami dziejów.

"Ósme życie" to jednak powieść nie tylko o triumfie i klęsce komunizmu, czy okrutnych represjach radzieckiej Rosji na przestrzeni kilkudziesięciu lat, lecz głównie wspaniała historia ludzkich porażek i zwycięstw, rzecz o miłości, zdradzie i nienawiści, o mimikrze, do której zmuszeni byli ludzie i całe społeczeństwa, które traciły i modyfikowały swoje tożsamości, przystosowując się do zunifikowanej sowieckości narodów ZSRR. To wreszcie opowieść o tym, jak w tych czasach i w tej rzeczywistości próbował znaleźć się mały, starożytny naród gruziński, opisany poprzez dzieje możnej rodziny Jaszich, obrazujące historię całego wieku.

Mroźną zimą na początku XX wieku na świat przychodzi Anastazja Jaszi. Jej ojciec to słynny na całą Rosję gruziński producent czekolady. Tak zaczyna się saga rodu, którą relacjonuje nam Nica, narratorka powieści, prawnuczka Anastazji. Nica pochodzi z Tbilisi, gdzie urodziła się w 1973 roku, a obecnie mieszka w Berlinie. Jest fascynującą osobowością, która snuje opowieść o dramatycznej historii swojej rodziny bez afektacji, pokazując ich wielowątkowe losy niekiedy z ironią i humorem. Jej ustami Nino Haratischwili opowiada dzieje ośmiu członków gruzińskiej rodziny. Protoplasta rodu, mistrz produkcji czekolady, znakomicie odnajduje się w wyższych sferach gruzińskiej prowincji carskiej Rosji. Jego cztery córki odbierają znakomite wychowanie. Anastazja marzy o Paryżu, o karierze baletnicy, jednak w przeddzień rewolucji październikowej zostaje wydana za mąż na carskiego oficera, który wkrótce zostaje przeniesiony do Moskwy, zostawiając żonę samą. Gdy nastaje stalinizm, dobrze urodzona Anastazja raptem wpada w biedę, szukając wraz z dziećmi schronienia u swej młodszej siostry, Kristine. Tam zbieg okoliczności sprawia, że jeden z największych komunistycznych notabli zaczyna interesować się piękną Kristine, co staje się zaczynem katastrofalnego w skutkach, ciągnącego się przez pokolenia dramatu rodu Jaszich.

Ta monumentalna w zamierzeniu epopeja została zaplanowana na kilka tomów, z których drugi także ukazał się niedawno w Polsce. Jak podkreśla autorka, saga powstała w odpowiedzi na nurtujące ją pytania, dotyczące jej przeszłości, kulturowej spuścizny i gruzińskiej mentalności. Historia ta układa się w wielką prozę, którą chłonie się z ciekawością i oczekiwaniem na kontynuację. Pierwszy tom pozostawia czytelnika w niedosycie i z pewnością chętnie sięgnie ON po następne części tej fascynującej opowieści.