Nocą na Starym Rynku

Miasto, o którym mowa, jest w stanie absolutnego zastoju, zarówno pod względem prawnym, instytucjonalnym, jak i społecznym. Mimo że formalnie nie powinno istnieć, trwa jakby zawieszone w czasie, pozbawione własnej woli. Georges Perec ilustruje ten stan na przykładzie motywu aguny, pokazanego dwukrotnie, by podkreślić, jak miasto jest wiązane swoim losem. Bez perspektyw na przyszłość, i bez samodzielności, miasto czeka na ratunek z zewnątrz, lecz pytanie pozostaje, czy ten ratunek w ogóle nadejdzie.

W tym kontekście Perec stawia pytanie, czy martwe miasto może być oceniane z punktu widzenia moralności. Skoro kary i nagrody nie mają w tym miejscu sensu, ponieważ mieszkańcy nie mają możliwości dokonywania wyborów między dobrem a złem, to czy miasto może być poddane jakiejkolwiek ocenie moralnej? Dylematy te prowadzą do rozważań, czy można osiągnąć inne życie, gdy nie przysługuje prawo do obecnego życia, oraz czy można mieć moralną siłę, będąc pozbawionym rzeczywistych praw. Perec zastanawia się również, czy religia może pomóc wznosić się na wyższy poziom etyczny w tak dusznej sytuacji.

Według Pereca, odpowiedź na te wszystkie pytania jest jednoznaczna: nie. Fundamenty tej społeczności są całkowicie zdegradowane, obejmując swym zasięgiem nie tylko zwykłych mieszkańców, ale także przywódców duchowych i religijnych, takich jak rabini. Dostrzega w tym mieście całkowity upadek i rozkład, który nie pozostawia miejsca na rozwój czy odrodzenie. Miasto jest jak martwe, a jego przyszłość wydaje się równie beznadziejna jak jego obecny stan.